استعاره مقوله­ای است که امروزه بیش از پیش، نگاه نظریه­پردازانِ علوم مختلف بلاغی، زبان شناسی و فلسفی را به خود معطوف ساخته است. از جمله مکاتبی که نگاه ویژه­ای به  استعاره دارد، مکتب شناختی است. معنی­شناسی شناختی نیز شاخه­ای پاگرفته از مکتب شناختی است که هرگونه فهم و بیان مفاهیمِ انتزاعی در قالب مفاهیمِ ملموس­تر را کاربردی استعاری می­داند. در این پژوهش، بعد از ارائۀ تعاریفی کلّی پیرامون این مبحث، اعمّ...

    خلاقیت زبان‌آموزان غیرفارسی‌زبان دانشگاه بین‌المللیِ   امام خمینی و توانایی آنها در تشخیص استعارات زبان فارسی   رباب خسروی [1]   سمیه پیری [2]   تاریخ دریافت: 11/8/90   تاریخ تصویب: 19/4/91     چکیده   در مطالعۀ حاضر، تأثیر متغیر خلاقیت زبان‌آموزان غیرفارسی‌زبان بر توانایی آنها در تشخیص برخی از جملات استعاری (مرده و نو) و لفظی مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور، 45 نفر از زبان‌آموزان سط...

هدف: از آنجایی که پژوهش‌های انجام شده روی کودکان دارای سندرم ویلیام مطرح می‌سازند که تنها تفاوت این کودکان یا کودکان طبیعی عدم درک استعاری است، این پژوهش سعی دارد با بررسی و مقایسه درک و کاربرد عبارات استعاری یدنمند این کودکان با کودکان طبیعی، به شناخت بهتری از درک استعاری این کودکان را ارائه کند. روش: این پژوهش به بررسی مقایسه‌ای ده کودک طبیعی (5/4 تا 5 ساله) و ده کودک دارای سندرم ویلیام (در ه...

هدف پژوهش حاضر معرفی کاربرد نظریۀ استعارۀ مفهومی در هنر و به دست دادن روشی کارآمد برای هنرمندان تصویرگر است تا هنگام رویارویی با نمونه غزل عرفانی فارسی (نمونۀ موردی غزلی از کلیات شمس) توانایی لازم برای دستیابی به زیرساخت‌های غزل را به دست آورند. برای رسیدن به این غایت از روش مطالعۀ استعارۀ مفهومی در شعر و تصویر استفاده شده و ویژگی‌های کاربردی این نظریه به منظور دست‌یابی به تصویرگری غزلیات که قا...

سبک طنزپردازی حافظ، برخاسته از محیط اجتماعی حاکم بر قرن هشتم است. حافظ، شاعر مصلحی است که به قصد مبارزه با کژی ها و نابسامانی ها، تیغ طنز خود را بر غدّۀ ریا فرود آورده است. از لحاظ سطح فکری، طنز انتقادی او درون گراست و به طنز اجتماعی، مذهبی، فلسفی و سیاسی تقسیم می شود؛ زبان انتقادی او عفیف، غیرمستقیم و آراسته به انواع صناعت و بلاغت ادبی است. سطح ادبی اشعار طنزآمیز او همچون محتوا، متعالی است. مهم...

در نظریّۀ شناختی استعاره، ادراک مفاهیم انتزاعی به واسطۀ استعاره‌های مفهومی میسر می‌شود به گونه‌ای که با حذف این استعاره‌ها، بخش بزرگی از معنای این مفاهیم نیز از دست می‌رود. با فرض پذیرش این نظریه، وجود به عنوان یکی از مهم‌ترین مفاهیم در فلسفۀ ملاصدرا نیز به واسطۀ استعاره‌های مفهومی گوناگونی فهم می‌شود. استعارۀ «وجود به مثابۀ امر سیال» ویژگی‌های جسم سیال را به وجود در الهیات نگاشت می‌شود. جسم سیا...

مولانا، در کاربرد آیات در مثنوی خود، نوآوری‌های مهمی دارد که تا کنون دربارۀ آن پژوهش برجسته‌ای انجام نشده است. قرآن خود معجزۀ بلاغت است و زمینه‌ای برای آفرینش واژگان و ترکیباتی بدیع و هنری در مثنوی قرار گرفته است. بر این اساس، در این پژوهش، خلاقیت مولانا در کاربرد آیات بررسی شده است. روش مطالعه، تطبیقی-تحلیلی و مبتنی بر بررسی تمامی شواهد، تطبیق آیات و ابیات مثنوی و تبیین تفاوت روش مولانا و در ع...

     نظریۀ  استعارۀ مفهومی، برای اولین بار در آراء دو زبانشناس معروف، "جورج لیکاف" و" مارک جانسون" مطرح شد. طبق این نظریه، اساسا ذهن انسان برای درک هر مفهوم انتزاعی، به صورت ناخودآگاه و غیر ارادی به شکل استعاری عمل می کند. یکی از مفاهیم انتزاعی که انسان از ابتدای زندگی قادر به درک آن می باشد، مفهوم عشق است. این مقاله  با روش توصیفی- تحلیلی در صدد پاسخگویی به این پرسش است که مفهوم عشق درکتاب"کاش...

از دستاوردهای زبان شناسیِ شناختی کشف این حقیقت است که زبان ها اغلب برای ملموس کردن برخی مفاهیم انتزاعی از استعاره های مفهومی بهره می برند. استعاره های مفهومی به توضیح حوزة مقصد که حوزه ای انتزاعی است از طریق حوزة مبدأ که حوزه ای ملموس است می پردازند. یعنی از طریق مقایسة حوزة انتزاعی مورد نظر با حوزه ای ملموس درک آن را برای شنوندگان راحت تر می کنند. در این پژوهش به تحلیل استعاره های مفهومی موجود ...

زبان‌شناسان شناختی مانند لیکاف، دانش زبانی را از اندیشیدن و شناخت مستقل نمی‌دانند و معتقدند دانش زبانی بخشی از شناخت عام آدمی است. آن‌ها استعاره را ابزار مناسبی برای تشخیص چگونگی اندیشیدن و رفتارهای زبانی می‌دانند. استعاره در زبان‌شناسی شناختی آن است که حوزه‌های مفهومی گوناگون را جایگزین هم کنیم؛ به عنوان مثال، زندگی را سفر فرض کنیم یا موفقیت را که مفهومی انتزاعی است در بالا تصور کنیم. یکی از گ...