افسانه ها بخش مهمی از میراث فرهنگی بشرهستند، از سویی دیگر اسطوره ها درگذرتاریخ به افسانه ها تبدیل شده اند و تمامی پیچیدگی بنیان اسطوره که تلاش پیوسته و پنهان بشر برای سازگاری بامحیط است به قصه ها منتقل شده است . انگیزه افسانه پردازی نیاکان ما، بزرگداشت کهن الگوها و انتقال تجربه های قومی از نسلی به نسل دیگر که یکی از کهن الگوهای اسطوره ها و قصه ها قهرمانان هستند. در این پژوهش که پژوهشی تطبیقی ...

در این مقاله بر اساس رویکرد نقد ساختارگرایی حکایت «غلام و بازرگان» از باب دوم مرزبان نامه تحلیل شده است. در این تحلیل بر اساس شیوه پراپ در ریخت شناسی قصه های پریان، به دو بن مایه «سفر و بازگشت از سفر» توجه شده است. این دو بن مایه که در اثر پراپ یکی از سی و یک خویشکاری قهرمان محسوب می شوند، با کهن الگوی اسطوره ای آشناسازی و میر نوروزی، تطبیق داده شده اند. در این مطابقه عناصر سازنده اسطوره و حکای...

بستر این تحقیق بررسی صحنه آشنایی عاشقانه در آثار منتخب ادبیات ایران شامل چند داستان از شاهنامه و خسرو و شیرین نظامی گنجوی ، ویس و رامین فخر الدین اسعد گرگانی و بررسی تطبیقی آن با صحنه آشنایی در آثار منتخب ادبیات فرانسه مانند تریستان و ایزوت، تربیت احساسات فلوبر و مولن بزرگ اثر فورنیه، با شیوه ی نقد مضمونی است. صحنه های آشنایی هرکدام به عنوان نقطه ی عطف اثر، ابتدا با روش تحلیلی-تحقیقی روسه مطالع...

چکیده در این مقاله، تحلیل تطبیقی تاریخی با رویکرد تحلیل بولی مورد بحث قرار گرفته است. مساله اصلی آن است که روش شناسی سنتی به تنهایی از کفایت لازم برای توسعه دانش علمی برخوردار نیست. روش شناسی سنتی عضویت یا عدم عضویت در یک مجموعه قطعی استوار است که در آن "یای منطقی" نقش اصلی را ایفا می کند.تفسیر تاریخی یا تبیینقانونی،  شاهدی از روش شناسی  سنتی است. پس از بحث انتقادی درباب روش شناسی  سنتی، روش ش...

ولادیمیر پراپ (1895-1970) فولکلورشناس روسی، آثار فولکلوریک را براساس قواعدی صوری دسته بندی می کند. و این روش را ریخت شناسی می خواند. وی تحلیل خود را براساس "عملکرد" اشخاص قصه، قرار می دهـــد و برای هر یک از "عملکردها" نمادی تعیین می کند .وی دریافت که تمامی کارهای موجود در قصه به سی و یک عملکرد محدود می شود. این نوشتار، تحلیل حکایات کتاب "کوش نامه" با به کارگیری ریخت شناسی پراپ است. کاربرد این ر...

با ظهور مکتب نوین اسطوره شناسی و تحقیق و تفحص علمی در منابع موجود اساطیری نگرشی  جدیئ نسبت به اساطیر در علوم به وجود امده است و بی شک اسطوره روشنگر معنای زندگی است و به همین حهت داستانی راست در مقابل قصه و حکایت که داستان های دروغین هستند و از آنجا که عرصه اسطوره به میدان تکاپوی انسان های بودی و اولیه برای تحلیلی از خود و جهان پیرامون است لذا در جهان بینی اسطوره نیز آدمی مانند هر جهان بینی دیگر...

هدف این نوشتار بررسی ژرف ساخت استعارۀ دختر رز در اشعار شاعران فارسی زبان به ویژه اشعار حافظ به لحاظ اسطوره شناسی، تاریخی ـ فرهنگی، روان شناسی و زیبایی شناسی است. برای نیل به این هدف، توجه به خاستگاه فرهنگی ـ اجتماعی این استعاره در اعصار پیش از تاریخ، نقش اسطوره در شکل گیری آن، و پیوندها و شباهت هایی که بین شراب و عناصر زنانه وجود دارد، ضروری است. این مقاله در چهار بخش تنظیم شده است: بخش اسطوره ...

اسطوره های سیاسی گروهی از اسطوره هستند که در قالب و محتوای خود گویای رابطه ای مشخص با مفهوم قدرت می باشند. نمادها و نشانه های قدرت پیش از هر چیز درپی ایجاد مشروعیت بوده اند یعنی در پی آنکه فرمانروایی و فرمانبرداری را در میان انسان های ممکن سازند. این نشانه ها ممکن است در فرهنگ های گوناگون به اشکال مختلفی در آیند اما اغلب معانی مشخصی را حمل و پی آمدهای مشابهی را ایجاد می کنند. اسطوره ‹‹وای›› (با...

گسترش اسطوره در بطن اثری پویا و ریشه‌دار چون مثنوی معنوی، درنگ و ژرف بینی بیشتری از دیگر متون می‌طلبد. پیوند این اثر با عوالم اسطوره‌ای باعث شده است متنی چند لایه شکل بگیرد و نوعی فضای رمزآلود و گسترده در سراسر متن احساس شود که درک آن را به فراتر رفتن از عوالم شناخته شدة ظاهری موقوف می‌کند. اسطوره های درخت زندگانی، درخت خروب و اسطورة منشأ گیاهی انسان - که در مثنوی بدان‌ها اشاره شده است - از جمل...

چکیده : اسطوره ها روایاتی هستند معمولاً مقدس ، درباره ی خدایان ، موجودات فوق بشری و وقایع شگفت آوری که در زمان های آغازین با کیفیاتی متفاوت از زمان عادی ما رخ داده و به خلق جهان و اداره ی آن انجامیده است یا در دوران های دور دست آینده ، رخ خواهد داد. بدین گونه زمان آغازین و زمان پسین دو عصر اساطیر ویژه اند .اسطوره ها آیینه هایی هستند که تصاویری را از ورای هزاره ها منعکس میکنند و فرهنگ آدمیان را...