شاهنامه در تقسیم بندی های شعری جزء ادب حماسی به شمار می آید ولی این اثر حاوی نکات تعلیمی بسیاری است که اگر آن را جزء ادب تعلیمی قرار دهیم رواست. بخشی از این ارزشمندی شاهنامه از دید حکمی به دلیل نوع داستانی اثر است. از سویی بخشی از ادب تعلیمی ما را امثال و حکم تشکیل می دهد و شاهنامه به دلیل کارکرد تعلیمی امثال و ارزش‌های تعلیمی خود یکی از گنجینه های بی نظیر فارسی از این حیث است. امثال و حکم متأث...

امثال و حکم در هر ملّت و زبانی نشانۀ غنای فرهنگی آن هاست و عبارتند از جملاتی حکیمانه، ساده و پرمحتوا که مردم، آن ها را در محاورات خود به کار می برند . می توان گفت امثال، خلاصه ای از تجارب و افکار بعضی مردم و یا حکماست که تأثیراتی بس شگرف در اذهان بشر به جای می گذارند. قرآن کریم نیز که برای هدایت و ارشاد انسان ها نازل شده، به قصد تقریب امور ذهنی و غیبی و عقلی به اذهان مردم، از امثال بهره برد...

بی شک ضرب المثل ها یکی از گونه هـای شناخته شده ادبیات؛ و کاربردی ترین و در عین حال عامیانه ترین آن هـاست که سبب اشتراکاتی در بین زبان های اقوام و ملل مختلف شده است. امثال و حکم در انتقال درست فکر و اندیشه گوینده به مخاطب، نقش مهمـی دارند که در این میان می توان کوتاهـی لفظ، رسایـی معنا، زیبایـی و بدیع بودن کلمات را از ویژگی هـای برجسته آن دانست. در این میان جایگاه نهج البلاغه و امثال علوی در اد...

این پژوهش با نقد زیبا شناختی، گردآوری و بازنویسی یک هزارضرب المثل کردی گویش کلهری به دنبال چند هدف مهم و متفاوت است.نخستین هدف این است که با ثبت و ضبط تعداد زیادی از امثال گویش کلهری،از خطر نابودی و فراموشی بخشی از فرهنگ ملّی ما ایرانیان جلوگیری شود. هدف دوم ما غنا بخشیدن به فرهنگ ملی و محلّی است یعنی؛ کاری که امروزه بر دوش ما ایرانیان و مخصوصاً دانشجویان زبان و ادب فارسی سنگینی می کند. هدف سوم ما...

این مقاله در پی بررسی تمثیل و امثال و حکم در اشعار پادشاه اقلیم سخن، خاقانی است که برگرفته از پایان­نامه با عنوان فرهنگ عامه «فولکلور» در دیوان خاقانی است. نگارندگان سعی دارند با برشمردن شاهد مثال‌های متعدد در دیوان این شاعر توانا مثل مقدم داشتن عشق بر عقل، اهمیت مقام فقر معنوی، یافتن راه امان در گرو ترک هوس‌ها، عدم توقع سلامتی از گردش روزگار، قناعت و عدم رجوع به ناکسان، وفاداری روزگار با گذشت ...

ضرب‌المثل‌ها به عنوان یکی از بهترین زمینه‌های پژوهش بر روی اندیشه‌های گویشوران یک زبان، بخشی از ادبیات هر سرزمین است که مردم آن را به عنوان بهترین راه برای بیان اندیشه‌های رایج میان خویش برگزیده‌اند. بررسی همسنج ضرب‌المثل‌های پارسی و عربی با تمرکز بر موضوع زن، با اتکا بر امثال و حکم دهخدا و مجمع الأمثال نیسابوری میدانی، می‌تواند نمایانگر بخشی از ذهنیت گویشوران زبان پارسی و عربی باشد؛ به ویژه زم...

دانشمند برجستة ایرانى، فیض کاشانى که از نوابغ علمى عصر خویش به شمار مى رفت، نه تنها در علوم عقلى و نقلى از تبحّر و تضلّعى خاص برخوردار بود، بلکه در حوزة ادب و عرفان دستى توانا داشت و به موازات آثار علمى گرانقدرش، دیوان شعرى از خود به یادگار نهاد که مضامین بکر حکمى، عرفانى و توحیدىِ مبتنى بر دو اصل متین قرآن و حدیث به وفور در آن یافت م ىشود. هدف از نگارش و تدوین این مقاله، بررسى میزان تأثیر امثال ق...

دانشمند برجستة ایرانى، فیض کاشانى که از نوابغ علمى عصر خویش به شمار مى رفت، نه تنها در علوم عقلى و نقلى از تبحّر و تضلّعى خاص برخوردار بود، بلکه در حوزة ادب و عرفان دستى توانا داشت و به موازات آثار علمى گرانقدرش، دیوان شعرى از خود به یادگار نهاد که مضامین بکر حکمى، عرفانى و توحیدىِ مبتنى بر دو اصل متین قرآن و حدیث به وفور در آن یافت م ىشود. هدف از نگارش و تدوین این مقاله، بررسى میزان تأثیر امثال ق...

مثل‌ها ، یکی از نمود های فرهنگ ملت‌ هایند که به دلیل رواج آن ها در زبان روزمره ، مطالعة بین فرهنگی آن ها ضرورتی اجتناب ‌ناپذیر است ؛ چرا که بدون آگاهی از فرهنگ و امثال زبان مقابل ، فهم آن زبـان دشوار می‌نماید . هدف مقالة حاضر معرفی پیشینة مثل‌ های پارسی و مقایسة نماد هــای آنها با مثل‌ های آلمانی است . به این منظور مثل ‌های پارسی به سه بخش مذهبی ، ادبی و مردمی تقسیم و در هر بخش بستر های مختلفی ...

امثال از دیرباز در میان جوامع بشری از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و آئینه تمام نمای فرهنگ و ادب یک ملت است و از مباحث مهم در حوزه علوم قرآنی نیز بشمار می رود. رساله حاضر، تلاشی است جهت شناسایی و درک هر چه بهتر مفاهیم قرآنی و وعده و وعیدها و پند و اندرزها و اشاره به بلاغت قرآن با بهره گیری از تعاریفی چون تشبیه، استعاره، کنایه و سپس مختصراً به تاریخچه مثل پرداخته و اشاره ای به وجود امثال در دیگر ...