عباراتی پیچیده و مشکل در نظم و نثر ادبیات فارسی وجود دارد که به شرح و توضیح محتاج است . اشعار حافظ و خاقانی و مولوی و حتی سعدی و نثر کلیله و دمنه و مرزبان نامه و تاریخ بیهقی این مشکل را در بعضی جایها دارند. شرح دهندگان برداشتهای نادرست عرضه داشته اند و چون این معانی خطا به کتابهای درسی هم راه یافته بر خود لازم دانستم که معنای حقیقی عبارات را آنچنانکه گوینده اراده کرده و گفته است یادآوری کنم و ا...

ادبیات پارسی وعربی به علت جهات اشتراک و اوضاع مشابه اجتماعی وفرهنگی هر دو ملت، متأثر از یکدیگر بوده و نسبت به دیگر زبان ها تعامل ادبی گسترده تری داشته اند و دارند. انتقال پدیده های ادبی از زبان پارسی به شعر «محمدرهدی جواهری» ، شاعر برجستة عربی سرای عراقی که پهنه تحول شعر او از نئوکلاسیک تا رومائتیک رادر برمی گیرد، گاه در حوزة واژه ها و معانی،گاه در قالب های شعری وگاه نیز در حوزه تصاویر، احساسات...

الملخّص من الصناعات الأدبیه التی تهدف إلی إثاره عواطف المخاطبین وتهییج شعورهم الخطابه فی موضوعاتها المتعدده من الوعظ والسیاسه والقضاء وغیرها. فیکون المخاطب فیها من جمهور الناس الّذین تغلب علیهم قوّه العاطفه أکثر من قدره التّعقل والتّفکر. فیجب علی الخطیب الالتزام بالأسالیب النحویه والبلاغیه فی أنواعها المختلفه، کعدم الرکاکه فی الألفاظ والعبارات وصحّتها من جهه المعانی وکذلک الالتزام بأنواع التشبیهات و...

مسألۀ زایش معانی از صور و اصالت زبان از دیدگاه عارفان     لیلا پژوهنده [1]     تاریخ دریافت:4/4/92   تاریخ تصویب:18/9/92     چکیده   مسألۀ ظریف امکان زایش معنی و اندیشه از سخن، از نگاه عارفان پرسش اصیلی است که در این نوشتار به شیوه­ای تحلیلی در پی پاسخگویی به آن هستیم. این مسأله در حالی مطرح می­شود که در عرفان بر اصالت معنی و اندیشه تأکید شده است.   جهت تبیین موضوع، پس از ملاحظاتی در باب ویژگی­...

درصد قابل توجهی از روایات معصومان(ع) در تبیین و توضیح واژگان وارد شده است. با بررسی این روایات روشن می شود که توضیحات معصومان از واژگان، چه واژگان قرآن یا واژه های دیگر روایات، از یک نوع نبوده، بلکه از تنوع خاصی برخوردار است. پاره ای از توضیحات از سنخ معناشناسی لغوی، پاره ای از مقوله تبیین و تفسیر، در مواردی نیز از نوع بیان تأویلی و گونه های دیگر است. این مقاله درصدد شناسایی گونه های مختلف تبی...

لحن یکی از عناصر اصلی و تاثیرگذار متن به خصوص متن‌های روایی است که برخورد شاعر را نسبت به موضوع و شخصیت‌ها نشان می‌دهد. هدف این مقاله بررسی چگونگی لحن در شعر اخوان و نقش آن در تاثیرگذاری اشعار روایی او با تاکید بر مجموعه زندگی می‌گوید اما باز باید زیست است. این اثر جز نظم و انضباط‌های شعری مانند وزن و قافیه، بهره چندانی از عناصر شعر مثل تخیل و صورخیال نبرده است. این ویژگی در کنار روایی بودن اثر...

فهم زبان قرآن یکی از پیش نیازهای مهم در شناخت اسماء و صفات الهی است. زبان قرآن با خاستگاه زبان دین که در جهان جدید در فضای تفکر مسیحیت پدیده آمده یکسان نیست.زبان قرآن و سخنان معصومان(ع) در همه موارد زبان یک وجهی نیست تا تمام مقاصدش از مجرای معانی لغوی و ظاهری آیات بیان گردد.نگاه تک ساحتی به زبان قرآن منجر به تجسیم یا تشبیه و در نتیجه به اندام وارگی در خداوند می گردد.زبان قرآن زبان عرفی و عقلایی...

ادبیات پارسی وعربی به علت جهات اشتراک و اوضاع مشابه اجتماعی وفرهنگی هر دو ملت، متأثر از یکدیگر بوده و نسبت به دیگر زبان ها تعامل ادبی گسترده تری داشته اند و دارند. انتقال پدیده های ادبی از زبان پارسی به شعر «محمدرهدی جواهری» ، شاعر برجستة عربی سرای عراقی که پهنه تحول شعر او از نئوکلاسیک تا رومائتیک رادر برمی گیرد، گاه در حوزة واژه ها و معانی،گاه در قالب های شعری وگاه نیز در حوزه تصاویر، احساسات...

اگر چه از دیرباز دربارة اهمیت و ارزش لفظ و معنی، در تراکیب بیانی، میان علمای بلاغت گفتگو بوده است، بعضی یافتن معانی را، ساده و لطف و رونق کلام را در انتخاب الفاظ مناسب، دانسته اند و طرفداران اصالت معنی، الفاظ را خادم معانی و حتی زیبایی صنایع لفظی را نه از لفظ بلکه مربوط به معانی می دانند، لیکن حقیقت این است که لفظ و معنی هر دو در ترکیب بیانی مؤثر و دارای نقش ویژه است و تلاؤم و تناسب حروف و واژه...