کلام معصومان علیهم السلام منبع سرشاری از حکمت، معرفت و ادب تعلیمی است که از ظرفیت لفظی ومعنایی بالایی برخوردار است. یکی از مهمترین بخش­های صحیفه رضویه، «حرزیات» امام رضا (ع)  است که علاوه بر معارف والا و ارزشمند، از نظر انسجام واژگانی در حدّ اعلاست. در این مقاله سعی شده است در راستای کشف معانی نهفته در حرزیات این صحیفه وزین، مسأله‌ی باهم آیی واژگان بررسی و تحلیل گردد. نگارنده ابتدا با استفاده ا...

در مقالة حاضر، با استفاده از نظریّة انسجامِ (cohesion) متن هالیدی و حسن (1976م.) در زبانشناسی ساختگرا به تحلیل و بررسی کتاب نفثةالمصدور پرداخته شده است. بر اساس این نظریّه، یکی از ویژگی های متن، داشتن انسجام است. انسجام با عناصری در متن ایجاد می شود که این عناصر انسجام متن، به سه دستة «دستوری، واژگانی و پیوندی» تقسیم می شوند و در ارتباط میان جمله ها و پاره گفتارها نقش دارند. در این گفتار، عناصر و ...

مسأله‌ای که پژوهش حاضر بدان می‌پردازد، تأثیر مبانی زیبایی‌شناسی بر چگونگی کارکرد عوامل انسجام در شعر است؛ در الگوی انسجام متنی هالیدی و حسن، ارجاع، جایگزینی، حذف، عوامل ربطی و انسجام واژگانی ابزارهای انسجام و دریافت پیام از متن برشمرده‌ شده ‌است. حال در پژوهش حاضر، این پرسش‌ها مطرح است که در شعر و کارکرد ادبی زبان چه عواملی می‌تواند سبب انسجام و در‌یافت پیام ‌شود؟ و در شعرهایی که فاقد انسجام به...

چکیده تحلیل گفتمان به شاخه ای از زبان شناسی اطلاق می شود که هدف آن توصیف واحدهای زبانی مرتبط و معنی دار فراتر از سطح جمله است.یکی از مباحث تحلیل گفتمان، تحلیل متن است. در تشکیل متن، علاوه بر روابط ساختاری میان اجزا درون جمله شماری روابط فرا جمله ای نیز قابل درک است که از طریق عوامل انسجام همانندارجاع، جانشینی، حذف، تکرار، هم معنایی، تضادمعنایی، شمول معنایی و با هم آیی نمود صوری پیدا می کند. در...

تحقیق حاضر تلاشی در جهت بررسی و مقایسه ی انسجام متنی، در سبک های خراسانی و عراقی است، بدین منظور داستان های حسنک وزیر و افشین و بودلف از تاریخ بیهقی به عنوان نمونه ای از نثر سبک خراسانی و داستان های شیر و گاو و بوف و زاغ از کلیله و دمنه به عنوان نمونه هایی از نثر سبک عراقی، بر اساس الگوی انسجام متنی هلیدی و حسن (1976) مورد تجزیه و تحلیل و مقایسه قرار گرفت. عوامل انسجامی در این الگو، عوامل دستور...

سخن­کاوی و تحلیل گفتمان به تجزیه و تحلیل پیوندهای درونی متن که ساختار آن را تشکیل می­دهد، می­پردازد. در درک این پیوندهای درونی، تحلیل ساختار و هماهنگی معنایی اجزا و عناصر متن ضروری است؛ زیرا منجر به خوانش عمیق اثر ادبی می­شود. برای رسیدن به این هدف نگارندگان به بررسی ساخت متنی مصباح­الهدایه که از جمله متن‌های ادبی گفتمان­مدار برجستة قرن هشتم ه.ق و نثر آن آراسته به گفتمان عرفانی است، در دو مقولة...

 مفهوم انسجام به منظور درک بهتر روابط معنایی بین جملات ارائه شده است تا آن‏ها ‏را به مثابه ‏یک متن، از غیر متن جدا کند. این نوشتار با تکیه بر نظریه انسجام هلیدی و حسن، دعای شریف «ابوحمزه ثمالی» را از سه بُعد دستوری، واژگانی و پیوندی و به روش توصیفی – تحلیلی مورد واکاوی قرار داده است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ‏گویی به این سؤالات است که: الگوی انسجــام تــا چه اندازه در متن‏بودگی دعای ابوحمزه ثمالی...

هدف این پژوهش، شناسایی جنبه های مشکل آفرین در نوشتار دانش آموزان دوره ی ابتدایی مدرسه ی راه زینب واقع در شهرستان انزلی با تأکید بر خلأهای انسجامی است. در این پژوهش، انسجام در قالب مدل هلیدی و حسن (1976) مورد مطالعه قرار می گیرد. همچنین ترتیب به کارگیری ابزارهای انسجامی طبق این مدل ارزیابی می شود. بررسی بر روی انسجام نشانگر آن است که دانش آموزان تمایل به استفاده از ابزارهای انسجامی به شیوه ی معن...

مسأله این پژوهش، آن است که چه ابزارهایی در گلستان به خدمت گرفته شده که خوانندگان را در زمانها و مکانهای متفاوت و با زمینه‏های فرهنگی،اندیشگانی مختلف به خود جلب می‏نماید؛به دیگر سخن جنبه‏های زیبایی شناختی گلستان کدام است و آیا می‏توان با استفاده از ابزارهای زبانشناختی و علوم بلاغی بر بنیاد علم زبانشناسی آنها را استخراج و دسته‏بندی کرد.به همین منظور تلاش شده ابتدا تمام زوایای نظریه انسجام هلیدی و...

انسجام مفهومی معنایی است و به روابط معنایی که میان عناصر یک متن وجود دارد، اشاره می کند و به واسطۀ عمل آن‌ها، درک برخی از عناصر متن امکان پذیر می‌گردد؛ یک عنصر، عنصری دیگر را پیش انگاری می‌کند، به این معنا که عنصر دوم را نمی توان بدون عنصر اول درک کرد و در نتیجه، این روابط میان عناصر متن، به کلام وحدت، انسجام و یکپارچگی می بخشند. در این مقاله «شعر عقاب» خانلری براساس نظریۀ هلیدی و حسن مورد تجزی...