غیر از دو جامِ مشهورِ جمشید و کیخسرو با ویژگیِ گیتی­نمایی، بعضی شخصیّتهایِ داستانی و تاریخیِ دیگر نیز در متون و روایتهای ایرانی جام­های مخصوصی دارند. از آن جمله، کاووس، شهریارِ نامدارِ کیانی، در سنّتِ نقّالی صاحبِ جامِ جهان­بینِ معروف است. کید هندی به اسکندر جامی پیشکش می­کند که محتوایِ آن با نوشیدن کاسته نمی­شود و در بعضی منابع خاصیّتِ جهان­نمایی هم دارد. جام اسکندر/ سکندر/ سکندری در شعر فارسی ناظر بر این جام ...

چکیده: روابط فرهنگی جوامع به‌عنوان یکی از شاخه‌ها یا زیرمجموعه‌های تاریخ اجتماعی موردتوجه پژوهشگران حوزه تاریخ و علوم اجتماعی قرارگرفته است. روابط فرهنگی ایران با هند از این قاعده مستثنای نبوده و منابع تاریخی چندان توجهی به این مهم نداشته‌اند اما از لابه‌لای منابع تاریخی و دیگر آثار به‌جای مانده می‌توان اطلاعاتی در این رابطه به دست آورد و روابط فرهنگی آن دوره را ترسیم کرد. میراث مشترک ایران و ه...

قابوس‌نامه، نوشتۀ گران‌سنگ عنصرالمعالی کیکاووس، از برجسته‌ترین و مهم‌ترین آثاری است که پس از اسلام در حوزۀ ادبیات تعلیمی و در پند و اندرز مخاطبان نوشته شده است. این کتاب چونان دایرةالمعارف ارزشمندی است که بسیاری از آداب‌ورسوم و نیز شرایط و خصوصیات جامعۀ ایران عصر نویسنده در آن بازتاب یافته است. بالطبع عنصرالمعالی در بیان اندرزهای بی‌شمار آن، که در موضوعات گوناگون ایراد شده‌اند، مانند س...

در سال 555 میلادی، بومین بر ماوراء سیحون حاکم شد و با ساسانیان روابط مستقیم ÷یدا کرد. این پژوهش با استفاده از روش تحقیق تاریخی، و با رویکرد تاریخ اقتصادی تلاش دارد تا حقایق اقتصادی مربوط به مناسبات دو دولت را در برهه­ای از تاریخ، با استناد به شواهد مختلف و ترکیب دلایل مستدل و تجزیه ‌وتحلیل آن‌ها ارائه نماید. دستاورد کلی و هدف پژوهش آن است که کامیابی یا ناکامی سیاست­های اقتصادی خاقانات ترک و ساس...

نهضت مزدک هم از دیرباز مورد توجه مورخان و پژوهشگران تاریخ ایران بوده است و ازدیدگاه های مختلف مورد اعتنا قرار گرفته . برخی آن را جنبشی مردمی و برخاسته از دلنیازهای عمومی توده ها به شمار آورده اند و جمعی نیز بر آن سرند که این واقعه، حادثه ایگذرا بیش نبود و ناشی از بی اقبالی های ایرانیان و شاهان ساسانی در دوره تلخی از حیاتملی آنان بوده است . هر چه هست که بعد از این پیشامد اسف بار همیشه قلم در دست...

کهن فرهنگ و ملت­ها آموزه­های اخلاقی فراوانی را در کوله­بار خود دارند. حکمت ایرانی سرشار از آموزه و پندهای اخلاقی است. ارجمندی آن­ها را همین بس که بر تاج شاهان و کارنامه­های آنان جای گرفته­اند، همچون صد پند انوشیروان، کارنامه ی اردشیر بابکان و اندرزنامه ی بزرگ­مهر. حکمت باستانی ایران و یونان پس از ظهور اسلام در پرتو فرهنگ قرآن رنگ باخت و با فرهنگ اسلام درآمیخت. نخستین سرایندگان فارسی دری مانند: ...

چکیده ندارد.

سوالاتی که این رساله در پی پاسخ بدان است بدین شرح است:1-آیا مذهب یکی از عوامل جنگها و درگیریها بین ایران و روم بود؟2-آیا عامل اقتصادی و طرز فکر ساسانیان که خود را جانشین هخامنشیان می دانستند ، دو عامل مهم در بروز جنگها بود؟3-آیا مبادلات فرهنگی یکی از عوامل موثر در روابط دو کشور بوده است؟4- آیا روم از نظر اقتصادی بر ایران برتری داشت؟5-آیا ایران از نظر نظامی رقیب قدرتمند روم بود؟