کتاب نقد کتاب تفاسیر شیعی و تحولات تاریخی ایران، بخشی از برنامه تحقیقاتی  خانم دکتر فروغ پارسا، نگارنده کتاب است. مولف سعی داشته در این پژوهش تأثیرپذیری مفسران شیعی از تحولات فرهنگی و سیاسی سده دهم و یازدهم را نشان دهد. به زعم نگارنده سده دهم و پیدایش صفویان برای تاریخ تشیع بسیار با اهمیت بوده است. نخستین بار در این دوره است که شیعه به عنوان دین رسمی در یک امپراتوری قدرتمند اعلام می شود.

قرآن کریم سرشار از قصص و گزارش‌های تاریخی مربوط به امّت‌های پیشین و پیامبران آنان با هدف انتقال معارف وحیانی و هدایت انسان است. با این حال، در قرآن مستقیماً اشاره‌ای به تاریخ و تاریخ‌نگاری نشده است و خود این کتاب مبتنی بر تاریخ‌نگاری نیست. پرسش‌های اصلی این جستار عبارتند از: 1ـ چه ارتباطی میان قرآن و تاریخ وجود دارد؟ 2ـ هدف از استفاده از قصص و گزارش‌های تاریخی چیست؟ از این رو، هدف این جستار آشکار...

امین الخولی (1895- 1966م) با تأکید بر اولویت داشتن پژوهش ادبی در مطالعه قرآن، مکتب ادبی معاصری در تفسیر قرآن پایه ریزی کرد که از سوی محققانی نظیر محمد احمد خلف الله، عایشه بنت الشاطی و نصر حامد ابوزید مورد استقبال قرار گرفت و امتداد یافت؛ اما بهره گیری این جریان از بعضی آراء مفسران معتزلی مانند زمخشری و نیز تأکید بر اندیشه خلق قرآن سبب شد که برخی، آنها را متأثر از اندیشه های معتزله بدانند. در ا...

به تازگی سه کتاب از سوی پژوهشگاه قرآن و حدیث (پژوهشکده تفسیر) منتشر شده است که موضوع مشترک آن ها انسا نشناسی قرآنی است؛ هرچند هر یک از این سه کتاب به یک جنبه از این موضوع م یپردازد: یکی انسا نشناسی به طور خاص، دیگری اخلاق فردی و اجتماعی و دیگری روابط اجتماعی از نگاه قرآن؛ بنابراین م یتوان گفت با سه تفسیر موضوعی جدید در حوزه انسا نشناسی قرآنی مواجه ایم. در این مقاله، پس از مروری بر محتوای این سه...

 تاریخ ظاهر و باطن آیات قرآن و دیدگاه‌هاى گوناگون در این زمینه مورد بررسى و نقد قرار گرفته است. باور به بطون و ژرفاى معناى چند لایه قرآن از حقایق برگرفته از خود قرآن و معارف اهل بیت(ع) است که در شمار مبادى فهم قرآن قرار دارد و در گذر تاریخ تفسیر، رویکردهاى گوناگونى را برتافته است. نویسنده در آغاز از رویکردهاى سه گانه، ظاهرگرایى از نوع سنّتى و مدرن، بطون گرایى و اخبارى‌گرى در تاریخ تفسیر قرآن یاد...

تاریخ و سیر فراز و فرود تفسیر قرآن کریم گزارش شده است. نوشتار حاضر، ترجمه مقاله »تفسیرِ« -  tafsir- ویرایش دوم دائره المعارف اسلام - ei2 - به قلم اندرو ریپین، (andrew rippin) - از مشهورترین قرآن پژوهان غربی معاصر و استاد تاریخ در دانشگاه ویکتوریا در کانادا - است. وی، پس از بررسی اصطلاح تفسیر، تلاشهای گوناگون برای دسته بندی تفاسیر بر حسب عناصر تأثیرگذار بر فرایند تفسیر مانند علوم ادبی، فقه، کلام ...

بررسی و نقد نظریات مختلف درباره علل تفاوت »متحدّی به« در آیات قرآن است. قرآن کریم، در پنج سوره مکی و مدنی، منکران رسالت و حقانیت قرآن را به آوردن مانندی برای این کتاب وحیانی، تحدّی کرده است. به رغم وحدت سیاق، گاهی به مجموعه قرآن، زمانی به ده سوره، یک سوره و یا حتی به کلامی چون قرآن، تحدّی صورت پذیرفته است. حکمت نهفته در این سیر نزولی آیات تحدّی چیست؟ نویسنده، پس از تبیین مفهوم تحدی و ذکر آیات تحدی ...

چکیده در این رساله ، نقد و بررسی دیدگاههای ساختاری و محتوایی معارف درکتاب درآمدی بر تاریخ قرآن با تکیه بر موضوعات اصلی تاریخ قرآن صورت پذیرفته است ، درآغاز با تکیه بر ترتیب منطقی که ماخوذ از تفکر شخصی وبررسی نقادانه کتاب های موجود در این زمینه است مشخص می شود که موضوعات اصلی تاریخ قرآن به ترتیب عبارتند از: ارتباط، انتقال، حفظ و نگهداری، سازماندهی، کیفیت تلفظ و تاثیرلهجه ها، اصلاح شیوه ی نگارش...