برخی از ناقدان متعصب ادب عربی‘نظرات مغرضانه ای در خصوص سرایندگان متعهد شیعی ارائه نمودند. آنان تا توانسته اند بر شخصیت اعتقادی – ادبی این سرایندگان یورش بردند و این همه استواری و آزاد اندیشی آنان را ندیدند و شاید نخواستند که ببینند . در این مقاله برآنم تا در وهله اول‘ برخی از این نظرات مغرضانه را تبیین نموده و در مرحله بعد‘ پاسخی مناسب و مبرهن بدان ارائه دهم. د. نبیل خلیل ابوحلتم در((الفرق الا...

از منظر نگارنده، تحمیل مفهوم ژئوپلیتیک بر مقوله معرفتی و عقیدتی شیعه از ابتکارات و بدعت های کتاب ژئوپلیتیک شیعه، نوشته فرانسوا توال است. وی کوشیده است مفاهیم قدیمی تر اسلام ایرانی و اسلام عربی را در دایره ای محدود تر بر شیعه گری ایرانی و شیعه گری عربی تطبیق دهد. هدف اصلی او در این کتاب آن است تا ژئوپلیتیک شیعه را با هارتلند (مرکزیت) ایران ترسیم کند. نویسنده برای رسیدن بدین مقصود، بسیاری از واقع...

بینامتنی، نظریه‌ای است که به روابط بین متون می­پردازد. این نظریه را منتقد فرانسوی ژولیا کریستوا در آغاز دهه شصت قرن بیستم میلادی در مباحث خویش مطرح کرده است. امروزه این پدیده­ی هنری به عنوان یکی از موضوعات مهم نقد ادبی معاصر با نام «تناص» شناخته می­شود. طبق گفتمان شعر شیعی، تناص بخش گسترده‌ای از آن را تشکیل می­دهد و همین امر منجر به خوانش عمیق­تر شعر شیعه شده­است. بررسی شعر معاصر شیعه در جنبش ب...

عوامل مؤثر در تصمیم گیری، که غالباً عوامل شخصیتی متأثر از فرهنگ ها و خرده فرهنگ های حاکم بر زندگی فرد است، مانند داشتن مرکز کنترل درونی یا مرکز کنترل بیرونی، ابهام پذیری یا ابهام گریزی و مقایسه آن با اعتقاد به جبر یا اختیار و تأثیر این ویژگی ها و باورها بر شخصیت فرد، نشانگر آن است که این باورها، موجب می شود که افراد ویژگی های شخصیتی متفاوتی داشته باشند. گروهی فعال برخی منفعل، عده ای علاقه مند به...

در این مقاله تلاش شده است با رویکرد جامعه شناسی هنر نگاهی به عناصر شیعی در هنرهای متفاوت ایرانی اسلامی افکنده شود و تاریخ و نحوه ی ظهور آنها و نیز عوامل اجتماعی موثر بر این ظهور مطالعه شود. یافته های مقاله نشان می دهد به تناسب نوع حکومت های اسلامی، اعم از شیعی و غیر شیعی در دوره های گوناگون، شیوه نمایش عناصر شیعی در هنر تغییر کرده است. هنگامی که شیعیان دچار محدودیت بودند این عناصر کمتر بوده و ه...

چکیده: در دوران حکومت بنی امیه شیعیان در وضعیت نابسامانی به سر می بردند و ائمه معصومین نیز در این دوره تحت مراقبت ویژه امویان بوده و در سختی زندگی می-کردند. اما با این حساب موضع گیری امامان(ع) در برابر خلفای اموی مهم می باشد که باعث ایجاد حوادث متعددی در طول تاریخ گشته است. برای تبیین مواضع ائمه(ع) در مقابل امویان لازم است اجمالا مطالبی در باب خلافت امویان و همین طور مواضع مردم نسبت به مسائل س...

 چه رابطه ای میان عقلانیت شیعی و عقلانیت ارتباطی می توان برگزار کرد که از یک سو پویایی تاریخی عقلانیت شیعی در شرایط سلطه عقلانیت مدرن بر جهان امروز تضمین گردد و از سوی دیگر چنین عقلانیتی با حفظ استقلال دینی خود بتواند در تعامل با عقلانیت های  تاریخی غیر دینی قرار گیرد.  به طور خاص دغدغه پژوهش این است که نتایج سازنده سیاسی هماهنگی عقلانیت شیعی با عقلانیت ارتباطی را مورد بحث قرار دهد. طی چندین گف...

ابوسعید ابوالخیر (357-440ق)، از عارفان شاخص دوران سامانی و غزنوی است که سهمی ویژه در رواج مفاهیم عرفانی در شعر فارسی داشته است. اشعار عرفانی منسوب به او، اغلب در نسخ متأخر جمع‏آوری شده؛ با این حال با تحلیل آن‌ها، می‌توان سیری از چگونگی و محدوده زمانی ورود مفاهیم شیعی به رباعیات عرفانی، ارائه کرد. در این مقاله به روش تحلیلی،‌ مفاهیمی چون: توسل و شفاعت در اندیشه و اشعار مناجاتی و منقبتی ابوسعید ب...