با وقوع انقلاب اسلامی دوبیتی، جان تازه ای می گیرد و در کنار رباعی رایج ترین قالب شعری زمان می گردد اما این هجوم جمعی به سوی دوبیتی کاملا به نفع دوبیتی نبوده و نوعی سستی و سطحی نگری را با خود به همراه می آورد. در بیشتر دوبیتی های این دوره به صورت مستقیم به اتفاقات زمانه اشاره میشود و ادبیات را از کلیت خود دور نموده و شعر را به این زمان محدود می کند و این باعث می شود که با گذشت زمان و دور شدن از ...

لایق شیرعلی از سرآمدان شعر معاصر تاجیکستان است که بین سال های دهۀ شصت و هفتاد قالب های به اصطلاح «کهنه شده» غزل و رباعی را احیا کرد. رودکی یکی از مهم ترین شاعرانی است که لایق از اشعار او بهره های فراوان جسته است؛ تا آنجا که می توان گفت روح پدر شعر فارسی، استاد رودکی، در کالبد اشعار او احیا شده است. این اثرپذیری در جنبه های مختلفی صورت پذیرفته که مهم ترین آن بازتاب حوادث تاریخی مربوط به زندگی رو...

ادبیات فارسی از غنی ترین ادبیات جهانی است، لبریز از عواطف و احساسات درونی و قالب های گوناگون رایج زمان در درازنای تاریخ پرفراز و نشیب این سرزمین. بسیاری از شاه کارهای ادبی، جنبه تعلیمی دارند و از این قبیل است مثنوی مولوی و بوستان سعدی و حدیقه سنایی و منظومه های عطّار و نظایر آنها که جنبه های تعلیمی آنها همپای جنبه های ادبی پُرمایه و قوی است، عرصه کاربرد ادب تعلیمی بسیار وسیع است، زیرا به هر حال، ...

موضوع مقالة حاضر، تحلیل و نقد ساختاری یکی از رباعیات عمر خیام و دو ترجمة روسی آن است. خیام از جمله شاعران ایرانی ست که در روسیه ترجمه های زیادی از رباعیات او شده است، تا آن جا که می توان گفت از پرطرفدارترین شاعران ایرانی در میان خوانندگان روسی است. بنا داریم از رباعی مورد نظر، تحلیلی زبان شناختی بر اساس ساختارهای صوری و معنایی آن ارائه کنیم سپس، به بررسی و نقد دو ترجمة آن بپردازیم. مسائلی که در...

چکیده: موشّح، نوع خاصی از شعر است که در قرن سوم هجری در اندلس(اسپانیای کنونی) به وجود آمد و در پیدایش اوّلین سراینده، اندلسی بودن و حتی در تعریف آن مباحث فراوانی وجود دارد. بسیاری از محقّقین دربارة علّت پیدایش موشّح، اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند. با این وجود، امور زیر را در کتاب‌های قدیم و جدید عامل پیدایش آن دانسته‌اند؛ آواز اسپانیای قدیم، اشعار ملّی و عامی، اشعار تروبادورها (troubadours)، وجود مسمّط، مخ...

رباعی های مهستی گنجه ای سرشار از مضامین و بُنمایه های غنایی است، برخی از آن­ها عبارتند از: شرح عشق، احوال عاشق و اوصاف معشوق(63%)؛ زبان شوخ و جسورانه به همراه طنزهای لطیف و توأم با ایهام (5/14%) که به تبیین افکار غنایی او منجر شده است؛ توصیفات طبیعت و بهره گیری از عناصر و اجزای آن (11%) که مهستی با این شیوه به پیشبرد توصیفات غنایی و بیان اوصاف معشوق پرداخته است، همچنین یکی دیگر از مهمترین مضامین...

ادبیات فارسی از غنی‌ترین ادبیات جهانی است، لبریز از عواطف و احساسات درونی و قالب‌های گوناگون رایج زمان در درازنای تاریخ پرفراز و نشیب این سرزمین. بسیاری از شاه‌کارهای ادبی، جنبة تعلیمی دارند و از این قبیل است مثنوی مولوی و بوستان سعدی و حدیقة سنایی و منظومه‌های عطّار و نظایر آنها که جنبه‌های تعلیمی آنها همپای جنبه‌های ادبی پُرمایه و قوی است، عرصة کاربرد ادب تعلیمی بسیار وسیع است، زیرا به هر حال،...

 با بررسی و دقت در آثار ادبی، به خصوص اشعارتعلیمی و عرفانی، می‌توان دریافت که ادبیات وعرفان به نوعی هم­زادند وزبان ادبیات را، نسخه بدلی اززبان دین دانست که هر دو سرزمینی آسمانی دارند.  صوفیه همواره درجهت تبیین عقاید و ترویج اعتقادات خویش- چه دربُعد تعلیمی و چه در بُعد توجیدی (به وجد آوردن)- از ادبیات، به‌خصوص شعر و به‌ویژه رباعی بسیار بهره برده‌اند. آن‌ها برای تبیین تجربیات عرفانی و مفاهیم کاملاً...

شیخ ناصر علی سرهندی ملقب به «صائبای ثانی»و متخلص به علی از شاعران معروف پارسی گوی هند در سده یازدهم هجری است که ولادت او در سال 1048 هـ.ق در سرهند اتاق افتاده است . وی در میان شاعران پارسی گوی هند از جمله سرآمدان است . ویژگی شعری او داشتن خیالات باریک و بسیار دقیق و دقت در یافتن مضمونهای تازه دیریاب و داشتن زبان ساده متمایل به محاوره است . ناصر علی در قالب قصیده ، غزل و مثنوی و رباعی طبع آزمایی...

بحث اندیشه در شعر از موضوعات مناقشه‌­آمیز است؛ تقابل دو نوع نگاه که یکی اندیشه را محور شعر می‌داند و دیگری آن را کاملاً نفی می‌کند، دو دیدگاه فکری متقابل را در این مورد سبب شده است. دیدگاه نخست، که از آنِ طرفداران شعر ناب است، اندیشه را نوعی تجربه می‌داند که خارج از فضای هنر وجود دارد و بنابراین عنصری هنری نیست؛ اما دیدگاه دوم بر آن است که شعر نمی‌تواند فاقد اندیشه و محتوا باشد. این جستار ب...