روایت داستانی با دامنه¬ای به نسبت گسترده، مورد توجّه محافل نقد ادبی است. از سویی دیگر، درهم تنیدگی عنصر روایت با دیگر عناصر داستانی موجبات حضور چشم اندازهای متنوّعی را در زمینة نقد داستان فراهم آورده است. برایند نوشتار حاضر، توضیح و تحلیل چند شگرد روایی و تلاش برای کاربردی کردن آن ها در بازتابانی مصادیقشان در قصّه های مثنوی است. چهار مفهومِ کلّیِ ماضی روایتی، افعال جریان بیـرونی و درونی، پیش رفتــگی ...

در سد? اخیر، همراه با تحولاتی که در تمام ابعاد زندگیِ ایرانی صورت گرفت، شعر فارسی نیز به عنوان یک پدید? فرهنگی و انسانی، تعریف و کارکردی نوین و متفاوت با کارکرد کلاسیک خود، یافت. پشتوان? فرهنگی یکی از سرچشمه های تجرب? شعری به شمارمی آید، که در شعر معاصر، متناسب با زمان، کارکردی متفاوت با کارکردش در شعر کهن یافته است. یکی از کارکردهای معاصر و متعارف آن، که در دستگاهِ بلاغی قابل بررسی است، شگرد نقا...

چکیده پست مدرنیسم، یکی از تحولات عظیم و جریان ساز در آغاز قرن بیستم است که به دنبال تغییر و تحول در نگرش فلسفی انسان معاصر و تحول ها و انقلاب های سیاسی و اجتماعی و تغییر در سبک زندگی در جهان غرب شکل گرفت و به تدریج همه ی عرصه های مختلف ادبی، فلسفی، هنری و اجتماعی را تحت تأثیر خود قرار داد. یکی از حوزه های بسیار تأثیرپذیر از پست مدرنیسم، حوزه ی ادبیات و خصوصاً داستان پردازی است؛ که به خاطر ارتب...

در این مقاله نمونه ای مرکب از 632 سرمقاله در شانزده روزنامه سراسری در سال 1378 مورد تحلیل کمی قرار گرفته است. بنابر یافته های این مقاله در سرمقاله های روزنامه های مورد بررسی بیشتر به مسایل و موضوعات سیاست داخل تکیه شده است. عناوین سرمقاله ها در بسیاری از موارد جنجالی‘ هیجانی و مقابله ای است. شیوه ارتباطی نویسندگان سرمقاله ها غالباً یک سویه است و سعی در اظهار عقیده نویسنده یا هدایت خواننده به موض...

بیدل دهلوی از شاعرانی است که شگرد سبکی و زبانی خاص خود را دارد. وی در مواردی با شکستن معیارهای مرسوم و با دور شدن از اصول حاکم شعر، زبانی متفاوت عرضه می‌دارد. هنجارگریزی‌های صرفی و نحوی او در غزلیاتش جالب توجه، بررسی هر یک آنها بیانگر خلاقیت زبانی و ادبی او است و این شگردها در‌کنار دیگر تصاویر شاعرانه شعر او را تخیلی‌تر نهاده است. در این مقاله سعی شده است به ساختارهای جدید نحوی در اشعار بیدل اش...

طنز یکی از انواع شیوه‌های بیان است؛ شیوه‌ای هنری و اثرگذار در بیان و انتقال انواع مضامین. کاربرد طنز به شیوه‌ها و مقاصد مختلف در انواع آثار هنری به کار گرفته می‌شود. مقالات شمس تبریزی در شمار متونی است که این شیوة بیان در آن سهمی برجسته دارد. با توجه شخصیت شمس و کارکردی که طنز در انتقال مؤثر آموزه‌های حکمی و معرفتی دارد، این نکته قابل انتظار است. بر اساس مطالعة پیش رو می‌توان گفت طنز در مقالات،...

چکیده موضوعِ این پژوهش، تحلیلِ عناصرِ ساختاری و شناختِ شاخص های زبانی در سطحِ آرایه-های ادبی و شگرد های بَلاغی در آثار سیمین دانشور و مُنیرو روانی پور است. روش تحقیق، مُطالعه و بررسیِ سیرِ تاریخیِ بَلاغت و تعریف آن، هم چنین ساختارِ داستان و مُطالعه ی آثارِ نویسندگانِ یاد شده در جهتِ تَطابقِ یافته های نظری بر اثر و تحلیلِ آن است. تَحلیل در دو بخش جدا گانه صورت می گیرد. ابتدا عناصرِ داستانیِ آثارِ دانشور و روانی پور م...

«گلستان سعدی» اثری روایی است که از تکنیک های زمان روایی به خوبی بهره برده است. هدف اصلی این پژوهش کشف تمایز زمان تقویمی و زمان متن در روایت های این کتاب است. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش تحلیل محتواست و واحد تحلیل، مضمون در نظر گرفته شده است. بدین منظور، بر پایه نظریّه روایت شناسی ژرار ژنت، مولّفه زمان در روایت های «گلستان سعدی» بررسی شد و این نتایج به دست آمد که در بخش هایی از روایت های گل...

منوچهر آتشی از شاعرانی است که در آثارش رنگ محلی را برای توصیف واقعیت های محیط طبیعی و مفهوم­پردازی­های ذهنی خود، به­کار برده است. عناصر اقلیمی و جغرافیایی و اعتقادات مردم منطقه جنوب از منابع اصلی تخیل منوچهر آتشی است. این محیط عاملی اساسی در کاربرد شگردهای بیانی، آرایه های ادبی، ترکیب الفاظ و ایجاد اصطلاحات و غنی کردن زبان شعری وی بوده­است. در این زمینه، تشبیه پربسآمدترین شگرد خیالی وی است. بسا...

بازی های شکلی و چاپی از شگردهایی است که نویسندۀ پسامدرن با استفاده از آن فرم آشنای داستان نویسی در دوره های گذشته را به چالش می کشد. پسامدرن ها با استفاده از روش هایی چون ایجاد علامت هایی خاص بین خطوط متن یا در حاشیۀ صفحات، گنجاندن تصاویر مربوط به مضامین متن در لابه لای صفحات کتاب، و تایپ کلمات و جملات به شکلی خاص، تغییراتی در شکل و ساختار رمان خود ایجاد می کنند. از این رو، این مقاله بر آن است ...