چکیده : تذکره الاولیاء تنها اثر منثور شیخ فرید الدین ابو حامد محمد بن ابراهیم عطار نیشابوری درباره سرگذشت و کرامتها و سخنان و اندیشه های هفتاد و دو تن از بزرگان عرفان تا عصر عطار است که در نیمه دوم سده یششم هجری به زبان ساده و نثری روان نوشته شده است . تذکره الاولیاء دارای پیوستی است که تعداد باب های این پیوست در نسخه های خطی باز مانده که در سده های گوناگون نوشته شده است از بیست تا بیست و پنج ...

در این تحقیق ابتدا بحث یقظه و انتباه با توجّه به منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری طرح و با مهمترین متون تعلیمی - عرفانی تا عصر عطّار یعنی اللّمع، شرح تعرّف ، رساله قشیریه، کشف المحجوب و کیمیای سعادت مقایسه می شود. پس از تبیین جایگاه یقظه و انتباه و اهمیت آن در سلوک عرفانی، چگونگی تحوّل روحی عارفان تذکرهالاولیاء، با توجه به این مباحث، تحلیل و بررسی می گردد. در فصل اول که مقدمه و کلیّات تحقیق است، ...

بهره گیری از متون مقدس دینی–روایی از دیرباز در سخنان منظوم و منثور سخنوران پارسی گو مرسوم بوده است. با وجود انگیزه ی تیمن و تبرک، این وام گیری ها مایه استحکام کلام و استدلال بیان و زینت بخش سخنشان نیز شده است. در این میان، سخنان امیر بیان، علی(ع) به ویژه نهج البلاغه، منبعی درخشان و بی نظیر برای استفاده اهل سخن بوده است. شاعران فارسی زبان از نخستین سده های شعر فارسی نگاهی به کلام امام علی(ع) داش...

تلمیح آرایه ای است که در سراسر جغرافیای ادبیات ایران اعم از شعر و نثر انعکاس گسترده ای دارد و همواره برای علاقمندان پلی ارتباطی میان حال و گذشته بوده در ضمن به سان آیینه ای است که خوانندگان، گذشته ی غبارآلود خاطرات مه گرفته شان را در آن می بیند. ناصر خسرو شاعری است که اعتقادات دینی خود را در قالب نظم ریخته است برای شناخت بیش تر افکار و عقاید و اندیشه های او گشودن رمز و راز داستان ها و شخصیت ها...

در این نوشتار بر سر آنیم علم الهی و چگونگی این علم را از دیدگاه دو فیلسوف برجسته و بزرگوار یعنی شیخ اشراق و صدرالمتالهین بررسی نمائیم . ماحصل این نوشتار بطور خلاصه آن است که ملاصدرا و شیخ اشراق هر دو بزرگوار در مساله علم حضوری واجب تعالی به ذات خویش و علم حضوری حضرتش به ماسوا اتفاق نظر دارند. لکن در مورد علم حضوری واجب به ماسوا دو سوال مطرح است : یکی اینکه آیا خداوند علم تفصیلی مع الایجاد دارد ...

از نظر لایب نیتس جوهر منحصر در جوهر روحانی یا مناد است لایب نیتس منکر امتداد است و به همین دلیل جسم را امری پدیداری می داند. ددر نظر ملاصدرا دو نوع جوهر داریم ، جوهر مادی و جوهر مجرد ، از نظر لایب نیتس خدا مناد منادها و جوهر است در تفکر صدرا خدا جوهر به معنای مصطلح مشایی نیست . در تفکر لایب نیتس بساطت خصیصه تمام منادها و به معنی نداشتن اجزا مقداری است و نقطه مقابل آن امتداد است و تمام منادهای ب...

معاد یکی از اصول مهم ادیان آسمانی به شمار می آید. این مسئله با مسئله انسان شناسی و نفس شناسی ارتباط وثیق دارد ، و متناظر با اختلاف در انسان شناسی آرا مختلف در باب معاد وجود دارد.معاد بر دوقسم است، روحانی و جسمانی، اگر لذت یا عذاب اخروی برای روح باشد به آن معاد روحانی گویند. و اگر لذت و درد اخروی متعلق به ابدان باشد، بدان معاد جسمانی گویند.هر دو حکیم ‏‎"‎‏ابوعلی سینا و ملاصدرا‏‎"‎‏ به معاد روحان...

عرفان اسلامی با تعالیم بلند خود توانسته است مریدان طریقت و عاشقان حقیقت را مجذوب خویش سازد و زمزمه ی عشق الهی را در گوش جانشان فروخواند و آنان را به تهذیب نفس و تزکیه ی درون فراخواند. مشایخ طریقت برای تبیین آموزه های دینی و عرفانی خویش به اصطلاحات و تعبیرات بلند پایه ای تمسک می جسته اند و با استفاده از آن ها رموز عرفانی را شرح و تفصیل کرده اند. اصطلاح «مقام» یکی از آن تعبیرات است که به معنی م...

این پایان نامه پژوهشی است درباره رابطه روح و جسم در آثار مولانا و عطار نیشابوری. از آن جایی که موضوع روح و حقیقت آن و رابطه آن با بدن یکی از موضوعات مهم انسان شناسی عرفانی بوده و اینکه این بحث به صورت گسترده در آثار این دو عارف بزرگ مطرح شده است. در این پایان نامه فصل اول تحت عنوان مبادی تحقیق و فصل دوم آن تحت عنوان روح و نفس در متون عرفانی که در آن نظر عرفا، فلاسفه و برخی از آیات قرآن کریم مور...

تصوّف در ایران و اسلام همواره از بحث انگیزترین رویدادهای فرهنگی و اجتماعی به شمار رفته و در طول حیات خویش از آغاز تا امروز، دستخوش تحوّلات فراوان بوده است. طرح نظریات گوناگون از سوی اندیشمندان مختلف ازجمله عوامل موثّر براین تحوّلات بوده است. ابوحامد امام محمّد غزالی از جمله کسانی است که نقشی مهمّ و تأثیرگذار در تاریخ تفکّر ایران و اسلام، به ویژه در حوزه عرفان و فلسفه داشته است. او همواره با واکنش های ...