چگونگی هویت‌بخشی به فضاهای شهری امروز از مسایل چالش‌برانگیز در معماری و شهرسازی ایران است. مطالعه و استخراج ویژگی‌های زیبایی‌شناختی فضاهای شهری تاریخی ایران، به منظور تداوم هویت نسخه امروزین آنها لازم و ضروری است. میدان لزوماً یک فضای شهری نیست، اما همان‌طور که در تاریخ دیده شده، به تدریج با قرارگیری در بافت شهر توانسته تبدیل به فضایی شهری با بدنه‌های طراحی شده، شود. بررسی زیبایی‌شناسی کالبدی ای...

نشانه شناسی و معنایابی مفاهیم عرفانی در معماری و شهرسازی نشان از کاربرد مفاهیم روحانی در کالبد معماری و شهر است که می‌تواند از بستر دیدگاه عرفان اسلامی و یا غرب مورد بررسی قرار گیرد؛ همانطور که در دورانِ صفوی، ارتباط و برهمکنش معنادارِ مضامین عرفان‌شناختی و معنوی با کالبد و ساختار معماری‌ شهری از منظر رویکردی نشانه‌شناختی با سایر عناصر کالبدی معماری شهری در کل مجموعه‌ شهر، نشان از همپیوندی و پیوس...

روند رو به رشد شهر تهران، امروزه چهره اولیه شهر قاجاری را دگرگون ساخته است. گسترش شهر و خیابان کشی های بی ضابطه در محلاتی با سابقه چند صد ساله نخستین گام ها جهت غلبه بر مشکلات ناشی از ورود مدرنیته بود، که خود مشکل آفرین شد. چون که عوارض جانبی آن کالبد سنتی را به یکباره دگرکون ساخت و موجب از هم گسیختگی بافت تاریخی محلات گردید. محله عودلاجان در تقسیم بندی محلات تهران در دوره صفوی وجود داشته است. ...

بدنه­های شهری، از مؤثرترین عناصر محیطی تأثیرگذار بر کیفیت فضاهای شهری محسوب می­شوند که توجه و ارتقای کیفی آنها می­تواند به بالا رفتن کیفیت کالبد و هویت شهر منجر شود. متأسفانه به دلیل ساخت­وساز شتابان در سال­های اخیر و عدم توجه مؤثر به اصول معماری و شهرسازی در ارتباط با بدنه­های شهری، این عناصر از طرق مختلف مورد بی­توجهی قرار گرفته است. لذا به منظور بازیابی اصول بنیادین مؤثر بر طراحی جداره فضاها...

مناطق اقلیمی و شرایط آب و هوایی متفاوت، بشر را بر آن داشته تا با ارائه راه‌حل‌ها و شیوه‌های مختلف به دنبال بهترین شرایط حرارتی برای خود باشد. از طرفی امروزه معضلات مربوط به سوخت‌های فسیلی و آلودگی‌های ناشی از آن، موجب تمایل مضاعف بشر به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر جهت ایجاد آسایش حرارتی شده است. با کنکاشی در ساختار فضایی و کالبدی معماری خانه‌های سنتی می‌توان نمود راهکارهای متنوع را در بهره‌گ...

عناصر معماری بومی، بیش از هر عامل دیگری، تحت­تاثیر عوامل محیطی و اقلیمی شکل گرفته­اند. اقلیم به عنوان یک عامل تعیین کننده موجب پدید آمدن گونه های متفاوت معماری در مناطق اقلیمی مختلف شده است. «حیاط» یکی از عناصر معماری مسکونی بومی است که نقشی اساسی در حیات بشری خاصه در ایران و معماری ایرانی داشته است؛ چنانچه در مناطق مختلف و تحت­تاثیر شرایط محیطی، ساختار اقلیمی متفاوتی به­خود گرفته است. اهمیت ای...

هویت مفهومی است که تعاریف متعددی از آن شده است و می توان آن را در حوزه های مختلفی تقسیم بندی کرد. مفهوم هویت وابسته به عنصر زمان و مکان است و همواره به کیستی و چیستی انسانی پاسخ می دهد ، بیشتر صاحب نظران هویت را مفهومی متغیر و شناور می دانند که در گذر زمان و در برخورد با عوامل مختلف فرهنگی ، اجتماعی شکل می گیرد و معماری به آن عینیت می بخشد یا به عبارتی دیگر هویت روح و معنا را در کالبد معمارانه ...

منار یکی از عناصر کالبدی ویژه در بناهای مذهبی اسلامی است که پیشینه ای کهن در معماری ایران قبل از اسلام داشته است. در خصوص ریشه شکل گیری منار نظرات مختلفی مطرح شده است. در این پژوهش زیگورات, یکی از بناهای شاخص تمدن بین النهرین و یکی از بناهای مذهبی عمده در تاریخ تمدن, سرمنشاء و نمونه نخستینِ منار امروزین به شمار رفته است. این عنصر در طی تاریخ و در پی تغییر درک انسان از مفهوم دین و همچنین در ترکیب...

روستای کامو در فلات مرکزی ایران، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین روستاهای ایران، پیوستگی جدایی‌ناپذیری با عناصر طبیعی دارد. هویت این روستا در ارتباط با عناصر طبیعی‌اش از جمله، کوه گرگس، رودخانه و توپوگرافی منطقه است. رودخانۀ کامو به عنوان اصلی‌ترین مؤلفۀ منظر طبیعی در شکل‌گیری و پیدایش آن نقش اساسی را ایفا کرده است. این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی به جایگاه و اهمیت رودخانه د...

شهر تهران، پایتخت ایران، از گذشته تا کنون چالش‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و طبیعی متعددی همچون جنگ‌های جهانی، گذار از سنت به مدرنیسم و پست‌مدرنیسم و آثار تحولات جهانی را پشت‌سر گذاشته است. روند شهرنشینی و شهرسازی تهران، از شکل‌گیری تا کنون، در کنار تغییر و تحولات متأثر از عوامل و شرایط گوناگون زمانی-مکانی داخلی و خارجی، سبب ایجاد دگرگونی‌هایی در شکل و محدودة شهر و بروز شرایط جدیدی، با ...