در زبان فارسی، برخی از قیدها که غالباً با عنوان افزودة اجباری از آن ها یاد شده است، کانون توجه شماری از زبان­شناسان بوده است. در تحلیل­های یادشده، بی­آنکه تبیینی فراگیر در مورد جایگاه نحوی قیدهای گوناگون ارائه شود، قیدها تنها در دو گروه افزودة اختیاری و افزودة اجباری بررسی می­گردد. در این میان، مقالة حاضر می­کوشد تا در قالب دستور کمینه­گرابه این پرسش پاسخ دهد که فصل ممیز قیدهای اجباری و غیر اجبا...

ساختارشکنی زبانی، چه ازنظر ساختمان و چه ازنظر کاربرد، کمتر در دستورهای زبان فارسی موردتوجّه قرارگرفته است. الگوهای ساخت و قواعد دستورمند زبان، غالباً در کتاب‌های مطرح دستور، تکراری و ایستاست، درحالی‌که زبان همیشه در بستری از تحوّلات قراردارد و در این مسیر با دگرگونی‌هایی گاه اندک و گاه فراوان مواجه می‌شود. پژوهشگران این مقاله با نشان‌دادن پاره‌ای از ساختارشکنی‌ها (در سیزده مورد) این تفکّر را به خوا...

جبر و اختیار از مسائل اختلافی میان متکلمان و فلاسفه است که هر یک برای آن راه‌حلی مطرح کرده‌اند. فخر رازی به پیروی از مکتب اشعری، نظریه کسب را می‌پذیرد ولی آن را به نحوی تفسیر می‌کند که به نظریه اختیار بسیار نزدیک است و حتی نظریه اختیار را در قالب عبارت «لا جبر و لا تفویض بل امر بین الامرین» به‌صراحت بیان می‌کند. از طرف دیگر، انسان را «مضطر فی صورة المختار» می‌داند که در ظاهر نفی اختیار است. فخر...

اکثر کسانی که معنای زندگی را با رویکردی فلسفی بررسی کرده‌اند «معنا» را به معنای «هدف» گرفته‌اند. از آنجایی که خدای متعال و فعل او حق هستند و انسان، فعل خداست، لذا طباطبایی خدا را در آفرینش انسان هدفمند دانسته و ایجاد انسان را حکیمانه و نه از سر لعب و بازیگری می‌داند(= هدف بیرونی). انسان در ورود به عرصه زندگی از خود اختیاری نداشت، اما در ادامه دادن به زندگی(= زندگی کردن) مختار است؛ بنابراین، بای...

اخلاق در تعریف سنتی، ملکات نفسانی دانسته می‌شود که سبب صدور فعل «بدون رویت» یعنی بدون نیاز به فکر، سنجش و درنگ می‌شود. قید «بی‌رویت» این پندار را به میان می‌‌آورد که رفتار اخلاقی، امر اختیاری و سنجیده نیست. در حالی‌که براساس آموزه‌های اسلام و نیز براساس دیدگاه متفکران مسلمان و مغرب‌زمین، سنجش و تفکر، مقوم فعل اخلاقی تلقی می‌شود. بررسی شبهه تعارض میان قید «بی رویت» و ابتناء رفتار اخلاقی بر تفکر ...

این پژوهش که از روشی کیفی تبعیت میکند؛ درپی آن است تا توزیع پرسشواژه در جملات پرسشی تک پرسشواژه‌ای در فارسی را در چارچوب رویکرد اشتقاقی و نحوفاقدمشخصه مورد بررسی قرار داده و نشان دهد که چرا در بعضی ساختارها پرسشواژه ضرورتاً به‌ صورت درجا ظاهر میگردد، درحالیکه در برخی از ساختها درجابودن یا نبودن آن، کاملاً اختیاری است. در این پژوهش زبانها را باتوجه به تنوع توزیع پرسشواژه در آنها به دو دسته‌ ی زبان...

سابقه و هدف: بی اختیاری ادراری یکی از بیماری های شایع در زنان می باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی میزان فراوانی انواع بی اختیاری ادراری در زنان مراجعه کننده به درمانگاه اختلالات کف لگن بود. مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع مقطعی توصیفی بوده است. از کل بیماران مراجعه کننده خانم به درمانگاه اختلالات کف لگن مرکز آموزشی درمانی آیت الله روحانی بابل طی سال های 92 تا93 تعداد200 بیمار که دارای علائ...

آیت‌الله بروجردی در ماهیت مفهوم، دیدگاهی بدیع دارد: اولاً، مفهوم را برخلاف منطوق که ناشی از وضع الفاظ و سایه‌سار آن است، ناشی از دلالت فعل متکلم مبنی بر اخذ قیدی در کلام خود می‌داند. ازاین‌رو مفهوم را تحت اصول عقلایی که در افعال اختیاری جریان دارد، قرار می‌دهد. ثانیاً، نزاع اصولی در آن را نزاعی کبروی می‌شمرد. ثالثاً، این نظر خود را به اصولیان پیشین نسبت می‌دهد و براساس آن شیخ انصاری و اصولی‌های پس...

در این پژوهش به بررسی مقایسه ای ساخت مجهول در زبانهای فارسی و ایتالیایی پرداخته شده است. در حقیقت هدف پژوهش این است که وجوه اشتراک و افتراق ساخت مجهول در این دو زبان مشخص گردد تا با آگاهی از نحو? به کارگیری مناسب این ساختار، جملات هر دو زبان به راحتی قابل تحلیل، درک و ترجمه باشد. در این تحقیق دو پرسش اصلی مطرح است: آیا نحو? شکل گیری جملات مجهول در زبان فارسی و ایتالیایی مشابه یکدیگر است؟ انواع ...

صدرالمتألهین مطابق با مبانی خود در بحث وحدت و کثرت، و طرح وحدت تشکیکی وجود، به ارائۀ تفسیری عمیق از حدیث شریف «لاجبر و لاتفویض بل امر بین امرین» می‌پردازد. در این نظر که تقریر آن با عنایت به معنای «مرتبه» در حکمت صدرایی شکل می‌گیرد فعل انسان در انتسابی حقیقی هم به خود او و هم به خدا منسوب است. شاهکار صدرا در این بحث این است که او اختیار عین جبر و جبر عین اختیار را برای انسان به تصویر می‌کشد. در...