مولوی و اکهارت هر دو به فراتر رفتن از معنای ظاهری و درک معنای باطنی کتب دینی خود یعنی قرآن و کتاب مقدس باور دارند. اکهارت گاه از وحدت معنای ظاهری سخن می گوید اما به کثرت آن معتقد است ومولوی ظاهرا به وحدت معنای ظاهری اعتقاد دارد. مولوی تفسیر کلام حق از حق را توصیه می کند و از نظر اکهارت معنی و حقیقت کتاب مقدس را باید با روحی که با آن گفته و نوشته شده جستجو کرد و البته با سخن مولوی درباره قرآن تف...

مثنوی حاصل یک عمر تلاش برای درک، شناخت و یافتن معارف والای اسلامی است. احاطه گسترده مولانا جلال الدین محمد بلخی خراسانی به مبانی عرفان و تصوف اصیل اسلامی و تحقق وی به آداب سلوک معنوی که جای جای این کتاب نشان از آن دارد، و علاوه بر این آگاهی از سایر علوم عقلی و نقلی، همه و همه در به وجود آوردن مثنوی نقش داشته اند. مثنوی تنها یک کتاب ادبی یا عرفانی نیست، بلکه کتابی است که قرآن را در قالب شعر، ت...

انسان موجودی اجتماعی می باشد و ناگزیر باید با سایر افراد جامعه در ارتباط باشد . بی شک تعامل فرد و اجتماع در زندگی انسان نقش محوری و سازنده دارد . در آثار ادبی ما به مسائل اجتماعی مانند اغلب شاخه های علوم انسانی توجه شده است . وقتی صحبت از مسائل اجتماعی در ادبیات به میان می آید مولانا به عنوان یکی از شاعرانی که به این گونه امور در مثنوی اهمیت فراوانی قائل می باشد مطرح می شود . مولوی در کتاب شیر...

این پایان نامه در بررسی داستان های قرآنی در دفتر اول مثنوی و دیدگاه تفاسیر مجمع البیان و المیزان از تفاسیر شیعه و کشف الاسرار و مفاتیح الغیب از اهل تسنن می باشد. در این تحقیق نخست ابیات مثنوی دقیقا خوانده شده ابیاتی که دارای داستان قرآنی بوده استخراج گردیده برای دقت در کار به کتابهایی که در مرور بر تحقیقات گذشته ذکر شد مراجعه نموده بعد آیه یا آیات قرآنی مربوط به داستان های قرآنی مورد بررسی قرار...

درونی‌سازی در اصطلاح به معنای پذیرش باورها، ارزش‌ها، نگرش‌ها و معیارهایا سازگاری با آنها، به مثابة آن چیزهایی است که به خود فرد تعلق دارد. به بیانی روشن‌تر درونی‌سازی، انتقال ازعوامل بیرونی به احساسات شخصی و باورها، به عنوان بنیاد رفتار فرد است. مولوی از جمله عارفانی است که به درونی‌سازی توجّه ویژه‌ای داشته است و در مثنوی معنوی جنبه‌های مختلف درونی‌سازی، از جمله درونی‌سازی خدا، سیر و سلوک، اعمال...

مولوی در کنار مطالعۀ دقیق و پیوستۀ قرآن مجید، تفسیرها و صحاح حدیث و تأمل در آنها، به معارف، احوال و آداب خاص صوفیان نیز توجّه کامل داشته و کتاب ها و مقالات آنان را مشتاقانه و با دقت می خوانده است. از این رو مبادی تصوّف و افکار و کلام مشایخ صوفی را باید بتوان در مثنوی معنوی جست وجو کرد و میزان و چگونگی اقتباس مولانا جلال الدین بلخی را از متصوّفه بازشناخت. مقالۀ حاضر ـ که در آن ارتباط اندیشه و کلام ...

ماهی، یکی از تصویر­های مطرح مولوی در مثنوی است که شاعر با آن انس و خویشاوندی ذهنی و باطنی دارد. ماهی، واژه­ حسی بسیط نیست بلکه تصویری گسترش یافته و ممتد که از عالم حس تا دنیای ناشناخته­ جان و روان را در برگرفته است. در این مقاله برای دستیابی به تصویر ماهی، تمامی کاربرد­های زبانی و ادبی و واژه­های مرتبط با آن بررسی شد تا از این رهگذر امکان تقرب به دنیای ماورای این تصویر فراهم گردد. مولوی در مثنو...

این نوشتار در پی آن است که دیدگاه¬های قرآنی مولوی در مثنوی معنوی را بازیابی و مورد نقد و بررسی قراردهد. برای این منظور تمام شش دفتر مثنوی معنوی از ابتدا تا انتها مطالعه و مطالب مرتبط با مفاهیم قرآنی و آیات مربوط به آن استخراج گردیده است. فهرست کردن تمام آیاتی که به نوعی در کلام مولوی استفاده شده، مجموعه را بسیار مفصل می¬کند، اما در اینجا نمونه¬هایی از پنج نوع ارتباط مثنویمعنوی با قرآن کریم در ...

دعا نتیجه ی وجه رحمانیت خداوند است و تنها از این وجه هست که بنده امکان می یابد که بدو تقرب جوید، و الا میان خالق و مخلوق هیچ گونه سنخیتی نیست که بنده بدو نزدیک شود. قرآن بارها به دعا و نیایش و ذکر خدا سفارش کرده است و دعا را در زمره ی عبادات می داند که انسان را به مقام عالی و به قرب پروردگار می رساند که جز به وسیله ی دعا و زاری به آن مقام نائل نمی گردد. مولانا نیز نیایش و ذکر و دعا را نوعی عباد...

جلوه های گوناگون قرآن در سراسر معارف بهاء ولد و آثار فرزندش مولانا دیده می شود. بهاء ولد بسیاری از آیات قرآن را در فصول گوناگون معارف مورد تفسیر و تأویل قرار داده است. همین مسئله در مثنوی و فیه ما فیه مولوی نیز دیده می شود. ضروری به نظر می رسید مقایسه ای بین تفسیر و تأویلات مولوی و تفسیر وتأویلات پدرش صورت بگیرد تا معین شود مولانا چه اندازه تحت تأثیرپدرش بوده و چه اندازه از تفسیر و تأویلات حاصل...