هدف این مقاله بررسی نگرش کانت دربارة سوژة استعلایی است و دست‌آورد مهم آن شرح و توضیح شاخصه‌های سوژة استعلایی بنابر ملاک‌های نقد عقل محض است. نگارنده نشان می‌دهد که سوژه، هیچ گاه از مقام سوژه‌ای خویش به ابژه بودن تنزل نمی‌یابد و پیوسته یک مفهوم تنظیمی محض و بسیط است و اصلی صوری و منطقی باقی می‌ماند. برجسته‌ترین نتیجه حاصل آمده این است که هویت سوژه چیزی نیست جز کنش ترکیب محتواهای متکثر شناختی بر ...

نورمن کمپ اسمیت در بخش حسیات استعلایی اثر خویش به نام شرحی بر نقد عقل محض کانت ابتدا مفاهیم کلیدی و تعاریف ارائه شده توسط کانت را مورد تحلیل و بررسی قرار میدهد و به نقد و بررسی آنها میپردازد. سپس در بخش مربوط به بررسی دو صورت محض شهود حسی یعنی زمان و مکان بصورت تفصیلی وارد جزئیات بحث میشود و به روشنگری برخی ابهامات و پیچیدگیها در این زمینه میپردازد. این پایان نامه که به بررسی این بخش از اثر وی ...

      تحلیل سوانح­العشاق از دیدگاه «من استعلایی» پدیدارشناختی   (رویکردی پدیدارشناختی به قلمرو عرفان)     راضیه حجتی‌زاده [1]   تاریخ دریافت: 27/11/91   تاریخ تصویب: 20/8/92         چکیده   متون ادب فارسی به سبب برخورداری از تنوع وگستردگی فراوان از دیرباز توجه منتقدان را به خود معطوف داشته است. در این میان، سوانح احمد غزّالی از دو جهت، یکی به دلیل نظریه­پردازی‌های معرفت­شناسانه و دیگر نوع نگاه م...

آگاهی استعلایی اصل نخستینی است که بنای فلسفه ورزی فیلسوف بزرگی هم چون هوسرل بر آنبنیاد گشته است. وی با پژوهش در ساختار التفاتی این آگاهی، آ نرا چنان بنیادین اصل فلسفه ورزیمی پذیرد و اصلاً خود را نودکارتی دیگری م یخواند. در این پژوهش تلاش م یشود، با قرائت مستقیمتأملات دکارتی هوسرل، از سولیپسیم دکارتی به سوی فلسفه ای استعلایی گذر کنیم و سپس بهتقوم ارتباط میان ذهنی و تقرر آن در زیست جهان و مراتب مخ...

اهمیت و کارکرد معرفتی خاص قوه خیال در بحث استنتاج استعلایی نقد عقل محض به عنوان واسطه حس و فاهمه مورد تأکید قرار می گیرد. کانت، برخلاف دکارت، نقش معرفتی ایجابی برای قوه خیال قائل است. خیال یکی از قوای اصلی در فرایند تألیف های سه گانه استعلایی است. تألیف بازسازی کاملاً بر عهده قوه خیال است. در تألیف بازشناسی، که با مشارکت خیال و فاهمه محقق می شود، معلوم می شود که کانت فقط علم حصولی را به رسمیت می...

سینما گاه می تواند چونان هنرهای آیینی به سرچشمه ی ازلی و ساحت متعالی هنر تعلق داشته باشد. با این نگاه، فیلم بهار، تابستان، پاییز، زمستان و دوباره بهار، ساخته ی کارگردان کره ای، کیم کی دوک (2003)، برای بیان پرسش های تأمل برانگیز وجودشناسانه و تعالی بخشیدن به هستی، از هنرهای آیینی در قالب استعاره، نماد و تشبیهات تصویری بهره می گیرد. این پژوهش که به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است، هنرهای آیینی ...

هر بخش از الهیات کارل رانر ارتباطی ناگسستنی با خوانش او از وضعیت انسان دارد؛ او معتقد است که خداوند سهمی از وجود خودش را با آدمی به اشتراک نهاده است. این عطیه ی خداوند منتظر پاسخ مثبت از سوی انسان است. چنین مولفه ی وجودیی در حیات عینی و ملموس آدمی آثاری دارد و تحقق راستین و غایی خود را خواستار است. این نگرش به انسان، راه به مسیح شناسی استعلایی می برد. مسیح پاسخ قطعی به این پیشنهاد وجودی خداوند ...

یکی از مناقشه انگیزترین مباحث تاریخ کلیسا همواره بحث در باب مسیح، ماهیت، و فعل او بوده است. درحالیکه در کلیسای قدیم مباحث مسیحشناسانه عمدتاً حول ماهیت الهی‌ـ‌‌بشری مسیح میچرخید، دوران مدرن با انتقادات عقلانی، علمی، و بهویژه تاریخی از آموزههای مسیحی، از جمله شخص مسیح، همراه بود. واکنش بسیاری از متألهان در برابر این انتقادات فراتر دانستن الهیات از هرگونه نقادی علمی و تاریخی بود. اما پاننبرگ از جمل...

مسأله ی نفس (خود) از جمله مسائل اساسی و آغازین ذهن بشر بوده است. در این میان برخی مکاتب رواشناسی و فلسفی به نحو ویژه به این مسأله پرداخته ند. این نوشتار در صدد بررسی نفس این محور بنیادی از دیدگاه ملاصدرا و کانت می باشد و در این راستا موضوعات پیرامون نفس و ارتباط آن با عقل، مبانی و نتایج هر یک را بدین ترتیب مورد تبیین و بررسی قرار می دهد: در گام نخست عقل و نفس از دیدگاه ملاصدرا بررسی می شود. سپس...

کانت در نقد قوه حکم نوعی از حکم را به عنوان حکم تأملی معرفی می کند که تا پیش از این اثر سابقه ای در آثار او نداشته است. او حکم تأملی را در مقابل حکم تعینی به عنوان حکمی که در آن کلی داده نشده است معرفی می کند. اما اگر حکم اندراج جزئی تحت کلی است، چگونه حکم تأملی بدون حضور کلی ممکن است؟ حکم تأملی چگونه می تواند یک حکم باشد؟ امکان حکم تأملی به گونه ای که کانت آن را تبیین می کند و تمام بحث حکم زیب...