نتایج جستجو برای: معتزله بصره
تعداد نتایج: 748 فیلتر نتایج به سال:
کشف و انتشار نسخه های خطی معتزله و در رأس آن ها دو کتاب «الانتصار» و «المغنی» در اوایل قرن بیستم میلادی، باعث شد مذهب معتزله که از قرن ها پیش مورد بی توجهی قرارگرفته بود، بار دیگر کانون توجه محققان قرار گیرد و در این راستا تحقیقات بی شماری در جهت معرفی اندیشه های معتزله انجام شود. در این مقاله، سیر معتزله پژوهی در قرن بیستم در سه مرحله ی زمانی بررسی می شود؛ مرحله اول، نیمه ی نخست قرن بیستم یعنی...
با نزول قرآن کریم، به زبان عربی توجه خاصی شد . سبک بیان و وا ژه گزینی قرآن،آن چنان ش گفت بود که عرب های فصیح در برابر آن متحیر شده و جز تسلیم در برابر اینکلام زیبا و باشکوه، چاره ای نداشتند . این حیرت، به تدریج به شیدایی و دلداد گی به آن متنزیبا مبدل گشت و آنان را واداشت تا هر چه بیشتر، پیرامون آن کنجکاوی کنند؛ لذا قرآنکریم اولین و مه مترین عامل رویکرد به این زبان بوده است.در حوزه نحو و ترکیب و...
امپراتوری روسیه از حدود نیمه دوم قرن ۱۹م/۱۳هـ. ق و به خصوص ربع پایانی این قرن کوشید تا با تسلط نسبی بر شاه و دربار ایران، راه ورود و حضور خود را در خلیج فارس هموار نماید و آرزوهای دور و دراز خود را که همانا تسلط بر خلیج فارس بود، تحقق بخشد. در این راستا، امپراتوری مذکور به طور موقت به موفقیت های قابل ملاحظه ای دست یافت. این اقدامات روس ها در شـرایطی رخ می داد که امپـراتوری عثمانی نیـز در همین ب...
بر اساس تقسیمبندی مشهور تاریخی در مسألهی حسن و قبح، متفکران مسلمان در حوزهی مباحث اخلاقی یا باید طرفدار رویکرد معتزله باشند، یا رویکرد اشاعره. اما این برداشتِ دقیقی نیست. دیدگاههای معتزله و اشاعره در مسألهی حسن و قبح، دیدگاههای مرکبی است که میتوان با نگاههای تحلیلی مناسب، به تجزیهی آنها به مؤلفههای کوچکتری پرداخت. بالمآل با ظاهر شدن آن مؤلفههای خردتر، میتوان با ترکیب برخی مؤلفهه...
بیشتر متکلمان اشعری در مسألة نحوه انتساب افعال به انسان، نظریه کسب را برگزیدهاند؛ هرچند پیش از آنان برخی از معتزله مانند نجاریه و ضراریه نیز به انحایی از این نظریه اعتقاد داشتهاند. در مقابل، عموم معتزله و بهویژه جبائیان آدمی را خالق افعال خویش میدانستند. ابنعربی ضمن اذعان به دشواری مسألة کسب یا خلق اعمال انسان، بارها به بررسی و داوری در مورد نظریة کسب و خلقِ اعمال پرداخته است. هرچند ابنع...
پژوهش حاضر در پی آن است تا با بهرهمندی از منابع علمی معتبر، ریشههای پنداریِ تأثیرپذیری اندیشۀ عقلگرایانه زیدیه از معتزله واکاوی، نقد و بررسی کند و این پرسش که آیا عقلگرایی زیدیه متأثر از اندیشۀ فکری معتزله است و این که چرا بسیاری بر این باورند زیدیه تحت تأثیر اندیشۀ فکری معتزله قرار گرفته و معتقد به اصول پنجگانه آنان هستند، پاسخی ارائه کند و ضمن رد دلایل ارائه شده...
علم نحو یکی از علوم بسیار گسترده در زبان عربی است. بزرگانی هستند که به این علم پرداخته اند و کتابها در زمینه علم نحو نگاشته اند. در علم نحو از چگونگی تشکیل جمله های عربی از کلمات و احکام اواخر آن کلمات از حیث اعراب و بناء بحث می شود. اختلافاتی که در نحو وجود دارد، برخاسته از دو مکتب بصره و کوفه است. خاستگاه علم نحو بصره بوده؛ آن گاه مکتب نحوی کوفه شکل گرفته و بنای نزاع با مکتب بصره را پایه گذار...
در این مقاله صفات ذات الهی از منظر سه فرقهی مهمّ کلامی اسلام، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. اشاعره قائل بهصفات زاید بر ذات خداوند (تشبیه) بوده ولی معتزله بهنفی صفات و نیابت ذات از صفات (تنزیه) معتقد است و تشیع نیز جمع بین تشبیه و تنزیه، عینیت صفات با ذات را پذیرفته است. ملاصدرا با استفاده از قاعدهی «بسیط الحقیقة»، عینیت صفات با ذات را نیک...
از نیمۀ دوم قرن اول هجری به بعد، فرق و مذاهب مختلف کلامی شروع به رشد کردند. یکی از این جریانهای فکری معتزله بود که تا اواسط قرن سوم هجری روابط چندان مطلوبی با شیعه نداشت؛ بنابراین تا این برهه از زمان بسیاری از رهبران دو گروه ردیههای فراوانی بر آثار همدیگر مینوشتند که هدف آنها از این عمل، دفاع از اصول اعتقادی مکتب خود بود که در بسیاری از موارد با تعصب و چشمپوشی از حقیقت نیز همراه میشد. ا...
کشف و انتشار نسخههای خطی معتزله و در رأس آنها دو کتاب «الانتصار» و «المغنی» در اوایل قرن بیستم میلادی، باعث شد مذهب معتزله که از قرنها پیش مورد بیتوجهی قرارگرفته بود، بار دیگر کانون توجه محققان قرار گیرد و در این راستا تحقیقات بیشماری در جهت معرفی اندیشههای معتزله انجام شود. در این مقاله، سیر معتزله پژوهی در قرن بیستم در سه مرحلهی زمانی بررسی میشود؛ مرحله اول، نیمهی نخست قرن بیستم یعنی...
نمودار تعداد نتایج جستجو در هر سال
با کلیک روی نمودار نتایج را به سال انتشار فیلتر کنید