ادبیات تطبیقی از مهم ترین گونه های ادبی است که ما را در یافتن وجوه مشترک اندیشه های بزرگان جهان- که از نظر زمانی و مکانی از یکدیگر فاصله دارند- یاری می رساند و به نقاط وحدت اندیشه بشری پی می­برد که چگونه اندیشه­ای در نقطه­ای از جهان توسط اندیشمندی، ادیبی و یا شاعری مطرح می شود و در نقطه دیگر همان اندیشه به گونه­ای دیگر مجال بروز می­یابد. مقاله حاضر نگاهی است تطبیقی به شعر، اندیشه، زمینه و زمانه...

مقاله حاضر چنانکه از عنوان آن برمی آید، تطبیقی است بین طنز و طنزپردازی در ادبیات ایران و عرب. در این تطبیق، طنز عبیدزاکانی به عنوان نمونه ای از طنز ادبیات ایران و طنز شاعران عصر انحطاط به عنوان نمونه ای از طنز ادبیات عرب با هم مقایسه شده است. در این مقاله کوشیده ام تصویر کاملی از عبید ارائه دهم، اما به منظور پرهیز از برخی سوءتفاهمات اجتماعی لازم دیدم از ذکر پاره ای از طنزهای درخشان او صرف نظر ک...

مناظره شیوه ای از سخنوری است که هدف گوینده از آن اثبات اعتقاد یا نظری خاص است و به دو نوع واقعی و تخیلی تقسیم می شود؛ مناظره های تخیلی- که از نظر ادبی دارای اهمیت ویژه ای هستند- به تقلید از مناظره های واقعی نوشته می شوند و نویسندگان در آنها به بیان مقاصد خود از زبان انواع موجودات جاندار و بیجان و حتی مفاهیم انتزاعی می پردازند. این نوع مناظره ها در ادبیات هم? ملت ها، از جمله در ادبیات فارسی و عر...

یکی از شاخص‌های رشد و بالندگی در هر علمی برگزاری همایش‌های تخصصی در آن علم به‌خصوص در مجامع دانشگاهی است. نخستین همایش در تاریخ این رشته از پژوهش‌های ادبی یعنی ادبیات تطبیقی به سال 1878 در پاریس باز می‌گردد. در ایران انجمن ادبیات تطبیقی نداریم یا دست‌کم فعال نیست. این حوزه در دانشگاه‌های ایران بیش از هفت دهه (از 1317) سابقه ندارد و از اواخر دهه هفتاد شمسی بود که دانشگاه‌ها همایش‌هایی را در موضو...

در مقالة حاضر، به صورت موجز، توضیحی چند درباره ادبیات تطبیقی داده می شود و سپس مقایسه ای بین نقد تاریخی و نقد نفوذی و ادبیات تطبیقی صورت می گیرد و دیدگاه چند استاد ادیب و فرزانه نیز ذکر می شود و در آخر، نقد تطبیقی خاقانی و بحتری و پورکشی در شاهنامه و نمونه مشابه یونانی انجام می شود. ادبیات تطبیقی از شاخه های جدید گسترده ادبیات و ادبیات نمایشی امروز است که در آن، تشابه و تفارق نمونه های مختلف آث...

هدف این پژوهش، تبیین رابطه نظریه و نقد ادبی و ادبیات تطبیقی و همچنین بررسی چالش ها و ظرفیت های این رابطه است. نخست، دلایل وجود رابطه ای تنگاتنگ بین این دو حوزه بررسی می شود. سپس، بهره گیری از نظریه های غیربومی (خارجی) برای خوانش محصولات فرهنگی بومی به عنوان راهکاری در پژوهش های ادبی و ادبیات تطبیقی پیشنهاد می شود. همچنین، اهمیت و ضرورت چنین رویکردی در حوزه ادبیات تطبیقی ذکر می شود. پس از گذشت ش...

ادبیات تطبیقی علمی است متحول که در طول حیاتش در اروپا و آمریکا تعاریف و گرایش های گوناگونی داشته است. بحث بر سر اروپا محوری گروهی از تطبیقگران، در مقابل موضع گیری گروهی دیگر، که تا چند صباحی موجبات تشتت را فراهم کرده بودند، در اواخر قرن بیستم بعد جدیدی یافت و در نتیجه، زمینه بعضی از مطالعات تطبیقی دوباره متحول شد و مفاهیم جدیدی ارائه گردید. در همین زمینه، ملیت گرایی، که محلی از اعراب نداشت) به...

ورود مدرنیسم با فرضیۀ زیربنایی نسبیت به مجموعۀ ادبیات داستانی ایران، شک به اسطوره‌ها و دوباره‌خوانی آنها را در پی داشته است. این ادبیات، با شاخص شک‌گرایی، قاعده‌گریزی و هنجار‌افزایی، همه‌چیز را فرومی‌ریزد و از نو می‌سازد و این‌گونه اسطوره‌ها فردی می‌شوند و در جریان این فردی‌شدن، عنصر تقابل، بیشترین سهم را دارد. نویسندۀ داستان‌های مدرن، با کنارهم‌نهادن سنّت و تجدد، اسطوره و مدرنیسم و در یک کلام، ...

‏ادبیات تطبیقی _چنانکه از عنوان ان برمی ا ید _ تطبیق یا مقابل ادبیات زبان های مختلف و یافتن وجوه مئسترک و تائیر و تاثرپذیری دو یا چند شعر ادبی از جهات مختلف فنی. مکاتب مختلف ادبی و یا جریان فکری گوناگون است. در این راستا، انواع ادبی که ویژه بعضی سنیت ها است ولی بازتاب ان در ادبیات سایر ملل مشاهده می شود. بررسی می شود.‏در مقالة حاضر، معرفی ادبیات تطبیقی، با تعریف و بررسی :جزای تشکیل دهنده این اص...