باید از نویسندۀ محترم مقاله معرفی و نقد کتاب فلسفۀ تحول تاریخ  در شرق و غرب تمدن اسلامی، که این کتاب را برای بررسی و ارزیابی انتقادی انتخاب نموده­اند، تشکر، و از زحمتی که کشیده اند، قدردانی نمائیم. دلسوزی و دقت­نظر ناقد گرامی ـ چه با مطالب ایشان موافق و یا مخالف باشیم ـ بیش از هر چیز دیگری مهم و ارزشمند است؛ چرا که بذل توجه و موشکافی ها درباره یک اثر علمی، موجب غنای بیشتر و رفع کاستی­های آن اثر...

در عصر کنونی دیدگاه های متفاوتی دربارۀ زن وجود دارد. گروهی با برداشتی نادرست نگاه قرآن را به زن بدبینانه می دانند. یکی از زمینه های پیدایش بدگمانی به زن آیۀ 28 سورۀ یوسف است که به همه زنان، کید بزرگ داشتن نسبت داده شده است. برخی دیگر با مقایسه آیۀ مذکور و آیۀ 76 سورۀ نساء که در آن کید شیطان ضعیف معرفی شده، درسدد ضربه زدن به شخصیت زن برآمده اند. این نوشتار از نوع تحقیقات کیفی است که با رویکرد تح...

گزارشی از جایگاه زن در اسلام و چالشهای فرا روی وی از جمله حجاب و فعالیّت های اجتماعی زن است. نویسنده، پس از اشاره ای به ظلمهایی که در طول تاریخ بر زن رفته است به مقام زن و حجاب در نظر ملتهای پیشین و حقوق زن و حقوق انسان در اروپا اشاره می کند و با تعریف آزادی، معتقد است حجاب توانایی زن را در ایفای مسئولیت های متنوع زندگی اجتماعی تعطیل نمی کند. بنابراین، بریده شدن از جامعه هرگز مقصود نیست. سپس به ...

پند پیران از متون عرفانی به جامانده از قرن پنجم هجری است که نویسندۀ آن ناشناخته است. این کتاب مجموعه ای از حکایات را با موضوعات مختلف در خود جای داده است. یکی از مهم ترین موضوعاتی که در حکایات این کتاب جلوه گری می کند، تصوف و عرفان است. منبع حکایات این کتاب که دربارۀ صوفیان مشهور قرن سوم هجری و شیوۀ زندگی و کرامات ایشان است، ناشناخته مانده و بدان اشاره ای نشده است؛ بنابراین، در این گفتار برآنیم...

کتاب ارزشمند تاریخ بیهقی به این دلیل که بر نکات و اشارات فرهنگی و اجتماعی پراکنده در خلال روایاتش اشتمال دارد، از نظر مطالعات فرهنگی و جامعه شناسی اهمیت بسیار دارد. زیرا این نکات، بازتاب دهندۀ جزئیّات زندگی اجتماعی در ایران قرن پنجم هجری است. یکی از وجوه ارزشمند تاریخ بیهقی، تبیین و توصیف شیوۀ مدیریت و مملکت داری سلاطین غزنوی، خصوصاً سلطان مسعود، با نگرشی تحلیلی و نقّادانه است. این ویژگی از نظر مط...

کانت المرأه موضع اهتمام کثیر من الأدباء و الشعراء منذ العصر الجاهلی إلی یومنا هذا. و من الشعراء المعاصرین الذین ارتبط إسمهم بالحب و المرأه، هو الشاعر الکبیر إیلیا أبو ماضی و قد عالج موضوع الحب و المرأه فی قصائده و هذه الرساله تحمل عنوان «صوره المرأه فی دیوان إیلیا أبی ماضی» و تتطرّق إلی موضوع المرأه فی أشعاره. و نری أنه نوّع نظرته إلی المرأه فمنها: «الأم»، «الزوجه»، «الحبیبه»، «الحلم»، و أخیراً ال...

چکیده زندگی زناشویی بر پایه محبّت و دوستی بنا شده است. بنابراین در تبیین حقوق هر یک از زوجین، باید علاوه بر جنبه های شرعی و قانونی، نگاهی اخلاقی نیز به موضوع داشت. قرآن کریم در آیات بسیاری حقوق زن را مورد توجه قرار می دهد و مفسّران با توجه به مبانی خود و احیاناً سوالات ارائه شده به ایشان، در صدد شرح و تفسیر قرآن بر می آیند. در این پژوهش سعی شده است، دیدگاه مفسّران معاصر - که قاعدتاً توجه بیشتری به ...

براساس نظریة رایج در فقه اسلامی دیة زن اجمالاً نصف دیة مرد است. برای اثبات این نظریه به دلایلی چون قرآن، سنت، اجماع و قیاس استناد شده است. در مقابل، گروهی اندک از فقهای متقدّم در این باره قائل به مساوات بوده اند. مستند آنان اطلاق آیات قرآن، ضعف اسناد احادیث وارد در مسأله، عدم انعقاد اجماع و عدم صحت قیاس است. نظریة اخیر که در میان صاحب نظران معاصر طرفدارانی پیدا کرده و در مراجع تصمیم گیری در سطوح ...

یکی از اصول مسلّم در آیین اسلام، حرکت و کرامت انسان است. جان، مال، آبرو، عقیده و رأی آدمی همه حرمت دارند و باید همواره این حریم پاس داشته شود. در حرمت و کرامت انسان، هیچ تفاوتی بین زن و مرد نیست و در فرهنگ اسلامی، زن و مرد به عنوان مخلوقات خدا و مورد عنایت ویژة اویند. افتخار نظام حقوقی اسلام آن است که از همان ابتدا زنان را دارای حقوق اقتصادی، سیاسی، خانوادگی، قضایی، عبادی شناخته است و با در نظر ...