(صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست)    ایران در سیاست­های خارجی خود و در برهه­ای خاص، با بازتولید رسوبات پیشین و مُرده­ریگ­های تلخ گذشته، به ناسازواری و تقابل با کانون­های قدرت دست زده است. از حقانیّت بیشینه­ی این میراث­های تلخ نمی­توان به آسانی عبور کرد و انصاف در آن است که به چنین واقعیت­های تاریخی انگشت تایید گذاشته شود. با این حال، پُشت­گرمی بیش از...

گسترش روابط ایران با کشورهای بلوک غرب، به ویژه آمریکا، بین سال های 1332-1342 یکی از ویژگی های روابط خارجی ایران در دوره پهلوی دوم است. در این مقاله تلاش بر آن است که تأثیر فرهنگ سیاسی بر روابط خارجی ایران طی این سال ها بررسی شود. فرضیه ای که در پاسخ به سؤال اصلی مورد بررسی و آزمون قرار می گیرد، عبارت است از: فرهنگ سیاسی برآمده از گفتمان پهلویسم متشکل از عناصر شاه محوری، اقتدارگرایی، عدم امنیت و...

هویت متکثر (اسلام، ملیّت، تاریخ) در ترکیه باعث بوجود آمدن گفتمان های متعارض (اسلام گرایی، غرب گرایی، نوعثمانی گرانی) در سیاست خارجی ترکیه پس از جنگ سرد شده است که با جهت گیریهای متفاوتی که این گفتمان ها در سیاست خارجی ترکیه داشته اند باعث شناور شدن سیاست خارجی این کشور در این دوره شده اند، چرا که گفتمان اسلام گرایی که برای ترکیه هویت اسلامی قائل بود معتقد بود که ترکیه باید در جهت توسعه و گسترش ر...

در پرتو تحولات اخیر در خاورمیانه به ویژه تحولات جهان عرب که در اوایل سال 2011 رخ داد و پیروزی دوباره حزب عدالت و توسعه در ژوئن2014 و انتخاب رجب طیب اردوغان به عنوان نخستین رئیس جمهور منتخب، مقاله حاضر به بررسی مؤلفه های جدید سیاست خاورمیانه ای ترکیه خواهد پرداخت و سعی در پاسخ به چرایی جهت گیری های اخیر سیاست خارجی ترکیه می کند که براساس دو گفتمان تمدنی و رویکرد ژئوپلتیک شکل گرفته است. پژوهش حاض...

گفتمان سیاست خارجی، به‌عنوان بخش اصلی جهت‌گیری رفتار استراتژیک دولت‌ها، ضمن تبیین معنایی رفتار و کردار کارگزاران، نسبت رابطه این رفتارها را با توجه به سیاست خارجی آن دولت‌‌ها آشکار می‌سازد. از نظر لاکلاو و موفه، مهم‌ترین بخش مطالعات سیاسی، شناخت گفتمان‌هاست که در آن کارکرد و دگرگونی اندیشه‌ها به‌مثابه یک گفتمان که سازنده معانی و فعالیت‌های سیاسی هستند، معنا می‌یابد. با درنظر گ...

چکیده : جمهوری اسلامی ایران، در سیاست خارجی خود، همواره با مسأله مهم تعریف و تبیین منافع ملی و چگونگی رابطه این مفهوم با مفهوم مصالح اسلامی مواجه بوده است. یکی از مشکلات در مقوله منافع ملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تاکید بر مفهوم امت وملت بوده است که ‏ترجیح یکی از این دو مفهوم بر دیگری به معنای نادیده گرفتن ‏بخشی از قسمتی ‏از منافع جمهوری اسلامی بوده است. این پژوهش با این سوال که سی...

به قدرت رسیدن اسلام گرایان در ترکیه در سال 2002، گفتمان و رفتار سیاست خارجی این کشور را دچار تغییرهای اساسی کرد. تصمیم­گیران­ دولت عدالت و توسعه در سایه یک سیاست­خارجی عمل­گرایانه و چندجانبه از گزینه­های مختلف تصمیم­گیری و جهت­گیری های موقعیتی برای رسیدن به اهداف ملی، منطقه­ای و بین­المللی خود بهره برده­اند. مقاله حاضر، به تحلیل تئوریک سیاست خارجی ترکیه در دوره حکومت دولت عدالت و توسعه پرداخته ...

در این مقاله، پس از اشاره به ابزارهای چهارگانه کاربردی در سیاست خارجی یک کشور، شامل دیپلماسی به عنوان ابزار معمول و متعارف، قدرت اقتصادی یا مالی و تجاری، نیروی نظامی یا قوه قهریه و فرهنگ یا ارتباطات، و تبیین ابزار فرهنگی یا رسانه ای، به توضیح عناصر و پتانسیل های تعاملات فرهنگی در عرصه های دینی، مذهبی، فرهنگی، ادبی و تمدنی پرداخته می شود و نقش هر یک از این موارد، در ارتباط با قلمروهای سیاسی پیرا...

این پژوهش با بررسی و تبیین شکل گیری گفتمان اسلام گرایی در ترکیة معاصر، به نقش و تأثیر آن بر سیاست خارجی دولتمردان جدید (با تأکید بر حزب عدالت و توسعه) در این کشور می پردازد. طبق یافته های پژوهش که بر‏اساس روش تحلیل گفتمان لاکلاو- موفه به‏دست‏آمده‏ است، اسلام گرایان نوین ترکیه (در قالب حزب عدالت و توسعه) بازیگرانی اند که به‏طور عملی توانسته اند یکی از دال های مرکزی گفتمان کمالیستی مبنی بر پیروی ...

رویکرد هر نظریه‏پرداز به مسأله کارگزار – ساختار یا نحوه تعامل کارگزار – ساختار، یکی از عوامل کلیدی جهت‏دهنده به برداشت و تحلیل وی در مورد محیط اجتماعی تحت مطالعه‏اش می‏باشد. این مقوله، به طور اخص، در رشته روابط بین‏الملل و سیاست خارجی بسیار مورد توجه است. به طور کلی، در این رشته، سه رویکرد ساختارمحور، کارگزارمحور و ساخت‏یابی‏گرا، قابل بازشناسی است. در حوزه نظریه‏های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ای...