نوستالژی یکی از جنبه های فکری ادبیات فارسی است که به ویژه در شعر نمود آشکارتری یافته است. بر این پایه، شاعر یا نویسنده در سروده ها و نوشته های خود روزگار گذشته و فضا و مکانی را به یاد می آورد که از آن خاطرات خوش، داشته ها و اندوخته های مطلوبی دارد و معمولا با حسرت و دریغ از آن یاد می شود. یاد کردن از دوران کودکی و کودکانه ها یکی از مؤلفه های نوستالژی است. در این پژوهش به بررسی این مؤلفه در شعر ...

استناد به تجربه‌ی دینی برای توجیه باور به خدا، و از آن مهم‌تر، کسب معرفت درباره‌ی خدا و صفات و افعال او، یکی از نظریه‌های مهمی است که در فلسفه‌ی تحلیلی دین، به نفع خداباوری و توجیه باور به وجود خدا عرضه شده است. ویلیام آلستون با اتکا به حجیت تجربه‌ی دینی و تأکید بر جنبه‌ی معرفتی آن، کوشید برای توجیه باور به خدا، مبنایی تعریف کند و با استناد به همانندی‌های تجربه‌ی دینی با تجربه‌ی حسی، حج...

آیات متعددی از قرآن کریم بر اصل رجعت دلالت می ‏کند. یکی از آیاتی که در آن به خروج «دابه الارض» اشاره شده است، آیه 82  نمل است. واژه «دابه» از نظر معنا، جنبنده ای است که قابل اطلاق بر انسان و غیر انسان است. درباره چیستی «جنبنده زمینی» و چگونگی برنامه و رسالت او، قرآن به صورت اجمال چنین می‏فرماید که: موجود متحرک و جنبنده ‏ای است که خدا او را در آستانه رستاخیز، از زمین ظاهر می‏سازد. او با مردم سخن...

ذکر، دعا و عبادت از جنبه های مهم انس با قرآن هستند که هر سه جنبة تربیتی داشته و در تمامی ابعاد تربیت انسان به خصوص در تربیت اخلاقی وی تأثیر بسزایی دارند. در این مقاله به منظور بررسی موضوع پژوهش از رویکرد درون دینی استفاده شده است، یعنی موضوعات قرآنی و احادیث ائمه اطهار(ع) را با روش تحلیلی و استنادی، به فعالیت های تربیتی مرتبط کرده، سپس با تبیین مفهوم تربیت اخلاقی، انس با قرآن را همانند روشی در ...

چکیده ذکر یکی از زیباترین جلوه‌های ارتباط عاشقانه با خداوند است که تداوم آن، روح را شاداب نگه می‌دارد و زنگار گناهان را از روى دل مى‏زداید و در سیر و سلوک و شکوفا شدن استعدادهای نهفتۀ بشری نقش اساسی و بنیادی بر عهده دارد. هر قدر آیینۀ دل از زنگار اعمال و عقاید باطل پاک‌تر و رویِ دل به سوی خورشید الوهیت بیشتر باشد، آثار ذکر شدیدتر خواهد بود. در این جستار نقش انواع ذکر، در آرامش و سلامتی جس...

«مناجات الذاکرین» یکی از مناجات های امام سجاد(ع) است. در این مناجات جایگاه واقعی ذکر و چگونگی و اثرات آن بیان شده است. در بیان امام(ع) ذکر از نعمت های بزرگ الهی به شمار آمده و به عنوان یاد خدا، در هر زمان، در هر حال، در هر مکان و به هر زبان می تواند صورت گیرد. همچنین امام سجاد(ع) ذکر خدا را آرامش بخش قلب و نفس می داند و آن را باعث انس با خدا و قرب به او معرفی نموده است. سعی ما در این پژوهش ...

زیبایی و زینت در هر دو دستۀ معقول و محسوس، مورد توجه و علاقۀ آدمی است. در عین حال، هر کدام از آنها آسیب‌هایی دارد که در متون دینی مورد توجه و تحذیر بوده است. این مقاله بعد از بررسی آیات و روایات به این نتیجه رسیده است که مهمترین آسیب زیبایی معقول، تزیین و رهزنی شیطان است. دربارۀ زینت‌های محسوس نیز باید توجه داشت که نحوۀ یادکرد زینت‌ها به هنگام تشویق به بهره‌گیری از آنها، بیشتر به عنوان نعمتی ال...

آیات متعددی از قرآن کریم بر اصل رجعت دلالت می‌‏کند. یکی از آیاتی که در آن به خروج «دابه الارض» اشاره شده است، آیه 82  نمل است. واژه «دابه» از نظر معنا، جنبنده‌ای است که قابل اطلاق بر انسان و غیر انسان است. درباره چیستی «جنبنده زمینی» و چگونگی برنامه و رسالت او، قرآن به‌صورت اجمال چنین می‏فرماید که: موجود متحرک و جنبنده‌‏ای است که خدا او را در آستانه رستاخیز، از زمین ظاهر می‏سازد. او با مردم سخن...

میقات موسی (ع) با خدا از جملۀ حکایات یاد شده در قرآن کریم در بارۀ قوم بنی‌اسرائیل است؛ حکایتی که از یک سو در عهد عتیق نیز با قدری تفاوت بازتاب یافته، و از دیگر سو، در ادبیات تفسیری جهان اسلام به‌تفصیل مورد توجه واقع شده است. مقایسۀ تحلیلیِ میقات موسی (ع) در قرآن، عهد عتیق، و تفاسیر اسلامی، موضوع این مطالعه است. مباحثی چون شیوۀ طرح بحث قرآن و عهد عتیق در بارۀ دو میقات موسی و تفاوت رویکردهای بازتا...