یکی از مشخصه‌های‌ اصلی سبک حافظ، چند معنایی بودن کلام اوست. او به روش‌های مختلف کوشیده‌است به این مهم دست یابد. یکی از راه‌هایی که حافظ برای خلق ایهام در پیش گرفته‌است و تا حال در کتب، شروح و مقالاتی که دربارة حافظ و ایهام نوشته شده، نامی از آن آورده نشده، ایهام‌سازی از رهگذر بدل بلاغی است. ظاهراً یکی از کارکردهای بدل، پرهیز از تکرار واژگان است که روزگاری از عیوب فصاحت محسوب می‌شد، اما حافظ در ا...

یکی از مشخصات بارز سبک حافظ ایهام است و در این میان ایهام‌سازی با کلمات موسیقایی نمودی آشکار دارد. از میان شاعرانی که حافظ تحت تأثیر آن‌هاست، خواجوی کرمانی و امیرخسرو دهلوی نیز به‌طور چشمگیری از ایهام موسیقایی بهره می‌برند، به‌گونه‌ای که پاره‌ای از کلمات ایهام‌ساز در شعر هر سه با ساختار مشترکی به کار رفته است. پرسش بنیادین ما این است که حافظ به چه میزان در کاربرد ایهام موسیقایی از خواجو و امیرخ...

در این مقاله به صناعت حُسن تعلیل در شعر حافظ پرداخته می­شود. حسن تعلیل صناعتی است که در آن شاعر دلیلی ادعایی برای پدیده­ای می­آفریند یا بین دو پدیده رابطۀ علت و معلولیِ تخیّلی ایجاد می­کند. در شعر فارسی این صناعت از آغاز ظهور و نمود داشته است؛ به نحوی که به نظر برخی پژوهشگران ادبی از ویژگی­های خاصِ شعر فارسی است. حسن تعلیل بعد از ایهام، یکی از صناعت­های غالب در شعر حافظ است که به سبب تکرار و بسامد ...

برجستگی جنبه ­های هنری از ویژگی­های بارز تاریخ وصاف و سایر متون مصنوع و فنی است. از میان ظرافت­های هنری، ایهام جایگاهی ویژه در تاریخ وصاف دارد. در این مقاله در روشی توصیفی-تحلیلی، ایهام­های موجود در جلدهای پنج­گانه کتاب بررسی شده تا جایگاه ایهام، زمینه­های ایهام­پردازی و نقش ایهام در گره­گشایی ابهام­های این متن مصنوع روشن شود. پژوهش حاضر نشان می­دهد که بهره­گیری فراوان نویسنده از ایهام­های لغوی...

ایهام یکی از شگردهای بلاغی پرکاربرد در شعر فارسی است. این تمهید هنری که در شعر شاعران قرن پنجم نمونه هایی دارد، در شعر شاعران قرن ششم و هفتم گسترش چشم گیری می یابد، و در شعر شاعران قرن هفتم و هشتم، در کنار آرایه هایی چون تناسب و استخدام و... به یکی از اساسی ترین شیوه های بیان شعری تبدیل می شود. هرکه اندکی در شگردهای شعری حافظ باریک شده باشد، می داند که ایهام (درگونه های متنوّع آن) از مهم ترین تم...

چکیده الف)موضوع وطرح مسأله(اهمّیِت موضوع و هدف) : این پایان نامه شامل مباحث بیانی و بدیع معنوی و لفظی در پنجاه قصیده قاآنی است . ب)مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع چارچوب، نظری و پرسشها و فرضیه ها : در این قسمت لازم است موارد بدیع لفظی ، بدیع معنوی و بیان را در قصاید مورد نظر ، مورد مطالعه و بررسی قرار داد . پ) روش تحقیق : بر اساس کتب بدیعی دکتر شمیسا و دکتر کزّازی و همایی ؛ صنایع بدیع لفظ...

شرف­الدین حسن معروف به حکیم شفائی اصفهانی (956-1037ﮬ ) طبیب ، عارف و شاعر خوش سخن عهد صفوی است و درعین حال از معروف­ترین شاعران هجوسرای این عصر محسوب می­شود. وی در انواع قالب­های شعری طبع­آزمایی کرده و درغزل-­سرایی شیوه مطلوب یافت. دیوان او دربردارندۀ 12000 بیت است که 160غزل برجستگی خاصی به دیوان او بخشیده است. کلام جادوگرش مورد توجه شاه عباس اول صفوی واقع شد و اقتدارش در اصفهان زبانزد خاص و عا...

این مطلب نقد مقاله است و طبق روش مجله نیاز به چکیده ندارد. چکیدة مقالة «هاله های موسیقیایی در معنای دو واژه در شعر حافظ1» بهتر از بخش «چکیده» در بخش «نتیجة « آن آمده است. متن نتیجه گیری را که همچون خود مقاله (دربردارندة حدود سه هزار واژه) کوتاه است در اینجا می آوریم: «با این که دربارة موسیقی در شعر حافظ، بسیار نوشته شده؛ اما باز هم می توان ناگفته هایی در این زمینه یافت. در این مقاله دو واژة «حز...