رضی الدین عبدالله بن محمد، معروف به امامی هروی، ادیب و شاعر قرن هفتم هجری قمری، معاصر سعدی و مجد همگر و ملک الشعرای دربار قراختاییان کرمان بوده است. علاوه بر شعر و علوم بلاغی، در ادبیات عرب و علوم عقلی از سرآمدان روزگار خود بود و رساله ای به عربی در شرح قصیدة ذوالرمه (شاعر معروف عرب د 117 ق) دارد. دیوان این شاعر، فقط یک بار، آن هم در 1343 شمسی به کوشش همایون شهیدی از سوی انتشارات علمی چاپ شده ا...

لفظ ترجمه و مشتقات آن در متن‌های لغوی کهن تازی چون: «کتاب العین» خلیل بن احمد فراهیدی، ادیب و لغت شناس بزرگ تازی و استاد سیبویه و نیز استاد بسیاری از ادیبان پیشتاز دیگر، «جَمْهَره اللغه» ابن درید، «مَقایِیس اللغه» احمد بن فارس همدانی «المحْکَم» و «المخصّص» ابن سِیده و کتب نَوادِر لغت عربی چون «النَّوادر فی اللغه» ابوزید سعید بن اوْس انْصاری، «کتاب النَّوادِر» أبی مسْحَل اعْرابی، و «مَجالِس ثَعْلَب» ... نیامده است. واژه ...

پژوهش حاضر، تصحیح نسخه خطی دیوان "ملّاحسن حافی هروی" است که کتابت آن به خطّ نستعلیق در دوّم محرّم 1305هجری توسط "حسین اصفهانی" به پایان رسیده است. این دیوان حاوی 2112 بیت شعر، شامل مثنویات، غزلیّات، قصیده، ترجیع بند و رباعیّات با مطالب عرفانی و مدح و منقبت اهل بیت (ع) است. از این دیوان شعری، دو نسخه دیگر نیز تهیّه شد که نسخه حاضر به دلیل کامل بودن و در برداشتن اشعار دو نسخه دیگر و نیز نام کاتب و تار...

چکیده «حسین بن حسن رودسری گیلانی» با تخلّص شاعری «فارغ» در رودسر، ازتوابع استان گیلان زاده شد. ازسال تولّد، مدّت عمر، خانواده و بستگان وشرایط زندگی او هیچ اطّلاعی، جز آنچه از شعر وی به دست می آید، در دست نیست. فارغ گیلانی، به دلایلی نامشخّص، سال هایی نامعلوم از عمر خود را در شهرهای مختلف ایران و حتّی عراق آواره بوده است؛ بنابر گزارش خود او، هنگام بازگشت به ایران به رودباررفته در خانه ی دوستی اقام...

الف) موضوع و طرح مسئله ( اهمیت موضوع و هدف ): احیای نسخ خطی به منظور حفظ فرهنگ و تمدن ایران و استحکام زبان فارسی و شناساندن شکل و محتوای این آثار به نسل جوان و ایجاد انگیزه برای تحقیق و کاوش آنان در این مسئله و جلوگیری از نابودی نسخ خطی. ب) مبانی نظری: شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری، پرسش ها و فریضه ها: اساس کار بر احیای میراث مکتوب زبان فارسی است که نسخه ی خطی مجمع الفواید از میراث اد...

خواجه مجدالدّین بن احمد همگر معروف به مجد همگر از شاعران مشهور ایران در قرن هفتم هجری است. او را در ادب فارسی بیشتر از روی حکمی که در مقایسه امامی هروی و سعدی کرده است، می شناسند. وی شاعری سهل و ممتنع سراست. رباعیات متعدد و لطیف عاشقانه و گاه حکمی و اجتماعی وی، از بهترین ترانه های شعر و ادب فارسی است. تاکنون از دیوان این شاعر، نسخه مصحَّح و منقّحی تدوین و چاپ نگردیده است. تنها نسخه خطی چاپی دیوان و...

امیرالشعرا شهاب الدین عمعق بخارایی از شعرای اوایل قرن ششم هجری در ماوراءالنهر است. دیوان این شاعر، نخستین بار در سال 1307 در چهل و چهار صفحه به گونه ای نابسامان و بازاری در تبریز به چاپ رسید. پس از این چاپ، استاد سعید نفیسی برخی از اشعار این شاعر را از مجموعه ها و تذکره های مختلف جمع آوری کرد و در 806 بیت از سوی کتابفروشی فروغی به چاپ رسانید. از آنجا که هیچ نسخه ی مدون و معتبری به عنوان نسخه ی ...

میرغیاث الدین بدخشانی، شاعر قرن سیزدهم هجری، از پیروان فرق? نقشبندیه و مرید غلام محمد معصوم (معروف به معصوم ثانی) است. از جمله آثار وی، دیوان اشعار اوست که دربردارند? مضامین عرفانی و صوفیانه بوده و تا کنون، به جز چند نمونه چاپ سنگی مغلوط، هیچ تصحیح علمی نشده است و در این پایان نامه، سعی شده که تصحیحی همراه با توضیحاتی لازم از این دیوان ارائه شود. این پایان نامه شامل پنج فصل است: فصل اول: نقشبند...

هر چند دیوان انوری از مهمترین و دشوارترین متون شعر فارسی است اما تنها دو تصحیح از آن وجود دارد. نخستین بار استاد سعید نفیسی و  دومین بار استاد محمدتقی مدرس رضوی این دیوان را به چاپ رسانیده اند. چاپ نفیسی دارای اشکالاتی است و تصحیح تقی مدرس رضوی نیز      علی رغم محاسن بسیار، خالی از اشکال نیست. در این مقاله ابتدا  تاریخچه و چگونگی این دو تصحیح بیان شده است. آنگاه با معرفی دسته ای از نسخه هایی از...

أثر پیش رو، تصحیح و تحقیق نسخه ی خطیِ تفسیر سوره ی نور از تفسیر میرزا لطفعلی بن میرزا احمد مجتهد تبریزی (م.1262ه.ق.) است. تفسیر میرزا لطفعلی، تک نسخه و به خط مولف و شکسته نستعلیق می باشد و در دو جلد با عنوان «تفسیر القرآن الکریم» در کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی، فهرست شده و به شماره های 9262 و 12193 به ثبت رسیده و نگهداری می شود. جلد اول شامل تفسیر سوره های مریم، طه و انبیاء است. جلد دوم آن نی...