در این گفتار ترجمه کتاب معروف گلدزیهر خاورشناس مجاری الاصل به نام گرایش های تفسیری قرآن در میان مسلمانان که ترجمه عربی آن به فارسی برگردانده ششده است بررسی می شود. نخست به برخی اشتباهات و سوء تعبیرها یا ترجمه های نارسا، اشاره شده و سپس متن کتاب که در شش بخش است به اجمال معرفی گردیده است که به ترتیب درباره تفاسیر صدر اسلام، تفاسیر روایی، تفاسیر معتزله و اشعریان و اختلاف دیدگاه  آنان، تفاسیر صوفی...

از ویژگى‏هاى برجسته در روش اجتهادى وحید بهبهانى، واقع‏گرایى و اهتمام به شناخت موضوعات احکام و نقشى که این شناخت در دستیابى نزدیک‏تر به احکام شرع دارد، مى‏باشد. محقق بهبهانى این ویژگى را با رویکردهاى مختلف عقلى، حسّى، تاریخى، اجتماعى، عرفى و عقلایى، در سراسر مباحث فقهى خود نشان داده و آگاهى عمومى ایشان به موضوعات احکام، فضاى صدور روایات، نیازها و الزامات اجتماعى احکام، آن را پررنگ ساخته است. این ...

آثار نهضت اصلاحی بر تفسیر نگاری قرن چهاردهم مورد بررسی قرار گرفته است.  قرن چهارده هجری با ظهور مصلحان استعمار ستیز و شعارهای بازگشت به اسلام، نهضت تفسیری پی نهاده شد که بزرگ ترین شاخصه آن پرداختن به مسائل اجتماعی و سیاسی بود.  گذار شتابناک به دو دوره شکوفایی و سیر نزولی تمدن اسلامی و ظهور بیدارگران در طلیعه قرن چهارده هجری، زمینه ساز رویکرد نو به تفسیر قرآن گردید.  نویسنده با تبیین زمینه های ا...

کعب الاحبار در ورود روایات اسرائیلی به منابع دینی نقش بسزایی داشته است؛ عده ای از مفسران شیعه در تفاسیر خود از اقوال کعب الاحبار استفاده کرده اند، لذا بازشناسی گونه های روایات کعب در تفاسیر شیعه و موضع مفسر در برخورد با این مرویات بسیار حائز اهمیت است. با توجه به گستردگی تفاسیر، این پژوهش از قرون نخست تا اواخر قرن ششم تفاسیر شیعه را موردبررسی قرار داده است، درمجموع 16 تفسیر موردمطالعه قرار گرفت...

 گرایش علمى در تفاسیر قرن چهارده، ابعاد و گستره آن و دیدگاه‌هاى موافق و مخالف مورد بررسى و نقد قرار گرفته است. مقاله با تعریف تفسیر علمى و مولفه‌هاى موجود درآن به بحث در ریشه‌هاى تاریخى گرایش علمى در تفسیر پرداخته و بر این باور است که ریشه‌هاى ضعیف این گرایش در تفاسیر کهن همچون فخر رازى و شیخ طوسى نیز به چشم مى‌خورد و از آن زمان تا قرن چهارده که به صورت یک جریان قوى ظهور کرده، ادامه داشته است. ...

یکی از ضروریات اجتناب ناپذیر در مطالعات قرآنی بررسی تفاسیر از منظر روش تفسیری می باشد، توجه به روش شناسی تفاسیر در ابعاد مختلف کمک شایانی به دست یابی بر روش صحیح تفسیر قرآن و طبقه بندی تفاسیر می کند. این مقاله با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی به روش شناسی یکی از تفاسیر شیعی معاصر و بررسی منابع و مصادر آن می پردازد، تفسیر«احسن الحدیث» اثر آیت الله قرشی یکی از تفاسیر برجسته ای است با استفاده از ...

بازکاوی روش طبرسی در برخورد با دانش نحو و چگونگی کار بست آن در تفسیر »مجمع البیان« است. شیخ طبرسی به عنوان یک مفسّر، مانند هر پژوهنده ای که در تعامل با دانش مورد پژوهش خود از روش و متد ویژه ای پیروی می کند، روش خاصی در زمینه نحو، در تفسیر مجمع البیان در پیش گرفته است. نویسنده، نخست، شیوه ترتیب مطالب تفسیر مجمع البیان و جایگاه اعراب، نحو و لغت در این تفسیر را مشخص می کند و از فراوانی بحث های نحوی...

از قرن دوم هجری هجوم اسرائیلیّات علیه مفاهیم دینی و قرآنی آغاز شد. نفوذ این روایات اسرائیلی به تفاسیر قرآنی سبب وارونه نشان دادن برخی حقایق دینی، تخریب چهره ی پیامبران الهی گردید. از جمله خرافات بسیاری در ذیل داستان حضرت یوسف(ع) وارد گردیده، به طوری که مفاد برخی از آن ها باور عمومی مردم تلقّی شده است. پژوهش حاضر با عنوان « نقد و بررسی اسرائیلیّات در داستان حضرت یوسف(ع) بر اساس تفاسیر فریقین» در ...

ویتگنشتاین در تبعید عنوان کتابی است به قلم جیمز سی. کلاگ، استاد فلسفه در دانشگاه ویرجینیا-تک، که در سال 2011م توسط انتشارات دانشگاه mit منتشر، و اخیراً نیز ترجمه ای فارسی از آن به قلم نگارنده، توسّط نشر ققنوس روانۀ بازار کتاب شده است. در این مقاله خواهم کوشید که ضمن ارائۀ یک چشم انداز کلّی از مدّعیات اصلی کلاگ در این کتاب، به ظرفیّت این مدعیّات در زمینه سازیِ کسب درکی هرچه سازوارتر از زوایای متنوّع فلس...

در میان تفاسیر قرآن، « المیزان» اثر گرانقدر علامة معاصر طباطبایی، ب ی تردید یکی  ، از بهترین تفاسیر ترتیبی قرآن است که هرچند روش تفسیری آن مبتنی بر تقسیر قرآن به قرآن است، اما استناد به منابع حدیثی فریقین در تفسیر قرآن و بالاخص در تبیین مقام والای اه لالبیت پیامبر 6، این تفسیر را از صرف فقط تفسیر قرآن به قرآن بودن خارج کرده و از جهت تکیه بر روایات و استفاده از منابع حدیثی، آن را به عنوان میزان ...