طریقت صفوی در طول حیات خود تحولات دینی متمایزی را تجربه نمود. تحولات و تطورات اندیشه دینی طریقت صفوی، از شیخ جنید تا شاه اسماعیل، موضوع بررسی این مقاله است. این پژوهش با تکیه بر منابع دوره صفوی و منابع دینی آیین‌های مورد مطالعه و با رویکرد توصیفی – تحلیلی، چگونگی تحول اندیشه دینی طریقت صفوی را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد. می‌توان گفت همه پژوهش‌‌ها و تحقیقات جدید، دورة نوین اندیشة صفو...

رهبران اتحاد شوروی در چند دهه حاکمیت بر آسیای مرکزی، سیاست‌های الحادی و ضدمذهبی را در مقابل اقوام مسلمان آسیای مرکزی در‌پیش‌گرفتند که موجودیت مسلمانان را تهدید می‌کرد. به‌دنبال آغاز جنگ جهانی دوم، اتحاد شوروی ناچار از تجدید نظر در سیاست‌های دشمنی علیه مسلمانان شد و تشکیلاتی به‌نام اداره دینی مسلمانان یا اداره مفتیات را به‌وجود ‌آورد که حیات مذهبی مسلمانان آن کشور را سامان می‌داد. حال پرسش اصلی ...

چکیده امروزه نظریة تعارض ضروری تئوری روابط بین‌الملل با هنجارهای دینی با چالش‌های عمیقی مواجه است. ‌علاوه‌بر آن، به‌منظور بهره‌گیری از ظرفیت‌های ادیان برای جبران کاستی‌های روند اصلی تئوری روابط بین‌الملل تلاش‌های جدیدی شده است. این مقاله درپی شناسایی زمینه‌های طرح تئوری دینی روابط بین‌الملل است. فرضیة ما این است که دین می‌تواند به‌مثابة بستری مهم برای طرح تئوری‌های هنجارگرا در روابط بین‌الملل ...

مقاله حاضر به یکی از مسایل إلاهیات اجتماعی با عنوان تمثیل های جامعه شناسانه پرداخته است. إلاهیات اجتماعی ‏به رشته ای اطلاق می شود که تلاش می کند تا نقطه نظرات و دیدگاه های رهبران دینی (خداوند، پیامبران و امامان) در ‏زمینه حیات اجتماعی انسان و مسایل و لوازم و عوارض ذاتی و عرضی مرتبط با آن را از طریق پژوهش در متون ‏دینی روشن سازد.‏ این قبیل پژوهش ها به غایت ضروری و با اهمیّت اند زیرا دیدگاه رهبران...

در سده نوزدهم، جنبش اصلاحی راماکریشنا در حیات دینی-اجتماعی هند تحول شگرفی را ایجاد نمود. راماکریشنا با تاثیر پذیری از ادیان و فرهنگ های مختلف، توانست تعالیم نوینی را به جامعۀ هند ارائه دهد. اگر چه مبانی اعتقادی و تفکرات او ریشه در باورها و سنت هندوئیزم دارد، اما نظام فکری منسجم او و شاگرداش روشی برای توسعۀ اندیشه هایش در جهان معاصر گردید. چه نگرشی موجب گردید تا این جنبش اصلاحی هند ابعاد جهانی ب...

در مطالعة حاضر، سیر تحولِ موسیقی در حیات دینی یهود از ابتدا تا پایان هزارۀ اول میلادی مطالعه شده است. هدف از نگارش این مطالعه نمایاندن ارتباط بین شرایط سیاسی- اجتماعی موجود در جامعۀ یهود و رویکرد آنان به موسیقی بوده است. در این مطالعه، که به روش توصیفی- تحلیلی نگاشته شده، نخست قدمت موسیقی و اَشکال اولیۀ آن در عهد عتیق بررسی شده، سپس، با مراجعه به گزارش‏های تاریخی، به عصر معبد دوم پرداخته شده و نش...

نظام جمهوری اسلامی ایران در طول چهار دهه حیات طیّبه و بابرکت خویش، به مدد بصیرت دینی، فتنه‌های متعدد و پیچیده دشمنان را همواره باعزّت و سربلندی پشت سر گذاشته است. در منظومه فکری رهبر معظم انقلاب نیز بصیرت ِملّت و مسئولان نظام، عامل اساسی مهار این فتنه­ها و همچنین بالندگی شجره طیّبه نظام اسلامی شناخته‌شده  و نیاز به بصیرت، یک ضرورت همیشگی برای ادامه حیات جمهوری اسلامی، با توجه به پیچیده­تر شدن فتنه­ه...

جهان اسلام در دو قرن اخیر در کنار عوامل تاریخی و فکری که بر فرآیند عمومی تمدن اسلامی و رکود آن اثر گذشته، با چالش جدی‌تر رشد و گسترش تمدن غربی روبرو بوده است. در قبال چنین چالشی، متفکران مسلمان کوشش های گسترده‌ انجام دادند تا ضمن بازسازی فکر دینی، پاسخی درون دینی برای رهایی جهان اسلام از سلطه تمدن و فرهنگ غرب ارائه کنند. بدون تردید این بازسازی راه را برای گشایش‌ مرزهای تجدید حیات تمدن اسلامی با...

علامه طباطبایی ضمن تعریف پذیر دانستن دین از زوایای گوناگون به تعریف مفهومی، ساختاری و غایت­گرایانه دین پرداخته­اند. بر این اساس دین در نظر علامه نوعی روش زندگی اجتماعی است که انسان اجتماعی آن را برای نیل به سعادت اتخاذ می­کند و چون حیات بشر محدود به دنیا نیست این روش مشتمل بر معارف و قوانینی است که از یک سو، سعادت دنیوی و از سوی دیگر سعادت اخروی او را تامین می نماید. چرایی و ضرورت دین در نظر عل...