بیان مساله: مسجد در جایگاه یکی از مهم‌ترین ارکان هویت شهر اسلامی، در صدر اسلام، به‌عنوان اولین نهاد اجتماعی دارای کارکردهای چندی بود؛ به‌گونه‌ای که افزون بر مهم‌ترین کارکرد آن (عبادت)، فعالیت‌های‌ آموزشی، نظامی و اجتماعی نیز در آن جریان داشت. یکی از وجوه روابط زنده و تعاملات پویای مسجد در گذشته، ویژگی‌های فضایی معماری و نوع روابط فضایی آن بوده است که متأسفانه مشاهدات در اکثریت مساجد امروزی حاکی...

نقش حیاط در فضاهای معماری ایران غیر قابل انکار و گاهی از ضروریات طراحی معماری به سبب شرایط اقلیمی و جغرافیایی می‌باشد . این عضو اصلی بناهای معماری ایران در ساخت و ساز‌های امروزی به دلیل مشکل زمین و موضوع تراکم شهری از پیکره بندی بسیاری از بناها به خصوص کاربری‌های جمعی مانند مساجد حذف گردیده است. در حالی‌ست که نقش آن در تغییر بازده عملکردی بنا نادیده گرفته شده است . هدف از انجام این پژوهش بررسی ...

با کاهش روابط اجتماعی در خانه‌های امروزی نسبت به گذشته، توجه به خصیصه‌های محیط‌های مسکونی اهمیت یافته است. تحقیقات از فردگرایی به عنوان منشأ ناهنجاری‌های اجتماعی از جمله: عدم شناخت خود، خودکم‌بینی، اختلالات روانی، پیری زودرس و افزایش معضلات اخلاقی در میان جوامع شهری امروزی یاد می‌کنند. خانه به عنوان اصلی‌ترین محیط زندگی انسان نقشی تعیین‌کننده در بروز رفتارهای اجتماعی افراد دارد؛ بنابراین افزایش...

بخش لاینفک خانه‌های سنتی ایرانی، حیاط است. در غالب خانه‌های سنتی می‌توان دست کم یک حیاط را شناسایی نمود که با سلسله‌مراتبی از ورودی خانه قرار گرفته است و سایر فضاهای خانه را سازماندهی می‌نماید. خانه‌هایی با این نظام فضایی را خانه‌های حیاط مرکزی می‌نامند. هرچند سالهاست که طراحی و ساخت چنین خانه‌هایی منسوخ شده اما از آنجا که این خانه‌ها در طول زمانی بسیار طولانی پاسخ مناسبی به نیازهای زندگی ایران...

چکیده خلوت و جلوت دو ساحتِ بسیار مهم هنر بوده و در همه یاخته های جهان وجود دارند. این دو مکمل یکدیگر و بسیار حساسند. جدای از هنرِ نقاشی، خلوت را در موسیقی، کلام، معماری، مناجات و ... نیز می توان یافت. فضای خلوت در نقاشی شرق دور بسیار بارز و آشکار است اما در نگارگری ایرانی فضای پُر و تُهی (وجود و عدم) هر دو ارزشمند می باشد و بین این دو تعادل برقرار بوده است. نگارگری ایرانی تا به امروز مسیر پُر فراز...

چکیده نوشته حاضر، سعی دارد به بررسی و تبیین دو مفهوم عرفانی صحبت و خلوت در متون مهم عرفانی و مثنوی معنوی بپردازد. مفاهیمی که بین عرفا، همواره بر سر آن اختلاف بوده که؛ آیا برای سالک، صحبت و معاشرت مناسب تر است یا خلوت و عزلت. برای این منظور، بعد از بیان کلیات تحقیق در فصل اوّل، توضیحاتی درباره صحبت و خلوت از نظر لغوی و اصطلاحی بیان شده تا مفهومی از هردو در ذهن خواننده جای گیرد. سپس سیرِ صحبت...

خلوت یکی از مراحل سیروسلوک در عرفان عملی است که دارای دو جنبه ظاهری و باطنی است. جنبه ظاهری آن انقطاع از غیر با شروط خاص با هدف تزکیّة نفس است؛ اما جنبه باطنی و حقیقت آن، جمعیت خاطر، تداوم مراقبت، استمرار ذکر، ترک علایق و در نهایت، بندگی خداوند است. این مرحله از سیر معنوی، آداب و شروطی دارد و فواید و آثاری بر آن مترتب است. خلوت از ارکان اساسی سلوک به شمار می‏آید و همواره رهبران طریقت پیروان خود ...

ام: سلمان نام خانوادگی: فیجان مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد رشته وگرایش: ادبیات و زبان فارسی استادراهنما: دکتر سید محتشم محمدی تاریخ دفاع: دفاع شمسی: خرداد 1388 خلوت و صحبت در مثنوی مولانا و تأثیر آن بر روابط اجتماعی خلوت، تعر یف خلوت و تنهائ ی در لغت نامه ها و متون عرفانی مختلف و مقایسه این تعاریف با یکدیگر، خلوت و تنهایی از دید گاه روان شناس ی اجتماع ی، علت ها ی مختلف رو ی آوردن افراد به خل...

گرچه روزگاری، خانه تلفیقی بود از فضاهای متنوع با کیفیت های مختلف مانند؛ اتاق، حیاط، ایوان، رواق و مهتابی، که می توانستند به خوبی جوابگوی نیازهای عملکردی و روانی آدمی بوده و بر غنای معماری بیفزایند. اما امروزه با حذف حیاط و ایوان در طراحی واحدهای آپارتمانی و جایگزین کردن آنها با تراس های نامناسب، کارایی کیفی مسکن کاهش یافته است. هدف این پژوهش احیای ایوان های پیشین، در قالب تراس است. این پژوهش کی...