در معماری سنتی ایران، نور طبیعی که به عنوان تنها منبع روشنایی روز بود، به تأمین روشنایی محدود نشده و از نظر کیفیت بصری و زیبایی فضا نیز مورد توجه معماران بوده است. یکی از نمونه های خوب بازی نورپردازی طبیعی در معماری ایرانی را می توان در خانه های سنتی با فضاهای متفاوت آن یافت. وجود بازشوهای متنوع دیواری و سقفی در این نوع معماری شاهد این ادعاست. به منظور بررسی نقش طراحی معماری و تنوع نورگیرهای مخ...

حیاط مرکزی بسیاری از ابنیه­ی تاریخی کشورمان در حال حاضر به­دلیل اعطای عملکردهای نوین و یا گسترش فضاهای جمعی در حیاط نمونه­های باززنده­سازی شده، با سقف­هایی سبک پوشیده شده­اند که اغلب دارای جزییاتی ضعیف، اجرایی نامناسب و منظری نازیبا هستند و به دلیل عدم امکان برچیده­شدن آسان و سریع، جایگاه و مفهوم معماری درونگرا با حیاط­های باز مرکزی را از بین برده­اند. این مقاله در ابتدا به­شکلی اجمالی سابقه­ی ...

این نوشتار با بررسی عناصر مختلف حیاط شیرها در الحمراء در آندلس، به نحوۀ ادراک این فضا از طریق آن‌ها می‌پردازد. تمرکز اصلی مقاله بر آثار قرن چهاردهم میلادی است. جزئیات معماری، ازجمله تزئینات مقرنس‌کاری، سنگ‌نوشتۀ روی آب‌نمای مرکزی و کتیبه‌های شاعرانه در تزئینات سطوح نما، در ارتباط با کارکرد، معنا و نقششان در ادراک فضا بررسی‌شده‌اند. همچنین نحوۀ قرارگیری حیاط شیرها و ارتباط آن با کل باغ در بستر ت...

چالشتر در فاصله شش کیلو¬متری در غرب مرکز استان چهار¬محال و بختیاری و در مسیر شهرهای سامان و بن قرار گرفته¬ است. مجموعه بناهای تاریخی چالشتر از دوران صفویه شکل گرفته و در دوره¬های بعد به ویژه قاجاریه تکمیل شده است و متشکل از بقایای بارو، منزل و سر در خانه خان موسوم به قلعه چالشتر، خانه ستوده، خانه آزاده، خانه اسحاقی¬ها، خانه منزوی، خانه گله¬داری، و خانه طالب¬زاده و مسجد جامع است. مجموعه بناهای ی...

در جهان مدرن نیازهای سرمایشی و گرمایشی ساختمان­ها به واسطه پیشرفت­های تکنولوژیکی مرتفع شد. رفته رفته روش‌های بومی سازگار با طبیعت فراموش شدند و بناهایی وابسته به تکنولوژی، بدون توجّه به انسان محوری و همساز با طبیعت خلق شدند. در این میان، معماری سهم بسزایی در مخاطره انداختن محیط زیست بازی کرد و آگاهی به همین مسئله معماری پایدار را در مجموعه مباحث توسعه پایدار حائز اهمّیّت کرد.  با مطالعه و تعمق در ...

جدا شدن فضای سکونت یا کار انسان ها از زمین و استقرار در ارتفاع، مشکل کمبود زمین در شهرهای بزرگ را حل می کند؛ اما انسان را از طبیعت و زمین دور می کند. این دوری پایدار نیست و خیلی زود انسان برج نشین به جستجوی گم گشته خود می پردازد. سکنه ساختمان های بلند، علیرغم داشتن آخرین امکانات امروزه، زندگی در یک خانه دارای حیاط و باغچه را آرزو می کنند، حتی اگر این خانه قدیمی و فرسوده باشد؛ این خواسته در خیال...

کاروانسراها مهم ترین بناهای بین راهی و منزلگاه امن کاروانیان در مسیرهای مهم بازرگانی  زیارتی ایران بوده اند. ابهامات متعددی در چگونگی تحولات ساختاری و فضایی این بناهای ارزشمند در ادوار مختلف تاریخی وجود دارد و از این رو بررسی شیوۀ طراحی و سیر تحول کاروانسراها ضرورت دارد. مقالۀ حاضر با هدف آشنایی و تبیین تحولات معماری کاروانسراهای حیاط دار مرکز ایران به روش توصیفی  تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخ...

پراکندگی پژوهش­های معاصر معماری که با ورود شرق­شناسان به سرزمین­های کهن آسیایی از جمله ایران آغاز شده است. در مطالعات محققین بومی نیز به چشم می­خورد. می­توان این پراکنده گویی­ها را محصول اثبات­گرایی و تجربه­گرایی علم مدرن دانست. در نظریات پسا اثبات­گرایی سعی شده است از نگاهی کل نگر به ارتباط بین علوم دقت شود و بوم شناسی فرهنگی از چنین دیدگاهی نظرات پراکنده محققین بویژه بوم شناسان و فرهنگ شناسان...

کاروانسراها مهم ترین بناهای بین راهی و منزلگاه امن کاروانیان در مسیرهای مهم بازرگانی  زیارتی ایران بوده اند. ابهامات متعددی در چگونگی تحولات ساختاری و فضایی این بناهای ارزشمند در ادوار مختلف تاریخی وجود دارد و از این رو بررسی شیوۀ طراحی و سیر تحول کاروانسراها ضرورت دارد. مقالۀ حاضر با هدف آشنایی و تبیین تحولات معماری کاروانسراهای حیاط دار مرکز ایران به روش توصیفی  تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخ...

چکیده: ادامه ی تحول و تعالی هر هنری، بستگی به شناخت دقیق آثار گذشته و درک صحیح ضرورت ها و نیازهای حال جامعه دارد. معماری مناطق کویری- از جمله شهر کاشان، به دلیل داشتن نمونه های بسیار از خانه های تاریخی در دوره قاجار- علی رغم شواهد زیادی از تاثیرات غربی، بیشترین ویژگی های هنر و معماری دوره ی خود را حفظ کرده اند و بررسی ماهیت و ابعاد وجودی و کارکردی گودال باغچه- به عنوان اصلی ترین فضای هنری در د...