در میان تمام تقریرهای براهین صدیقین سینوی و نیز یکی از براهین ابطال تسلسل که تفتازانی در کتاب شرح المقاصد آن را بیان کرده است، یک فرض متافیزیکی مشترک وجود دارد. این فرض متافیزیکی مشترک «تعهد به وجود سلسله علی به مثابه موجودی ممکن فی نفسه» است. طبق این فرض، سلسله ی علّی متشکل از موجودی ممکن و تمام علل ممکن آن، به مثابه ی موجودی فی نفسه، ممکن و منحاز از مؤلفه های خود تحقق دارد. صدرا در کتاب اسفار ...

یکی از راههای بازنگری، نقد و تحلیل آثار ادبی بررسی آنها از دیدگاه فنون ادبی است. فن بدیع که به بررسی محسّنات و آرایشهای کلامی مورد استفاد? شاعران می پردازد نیز از جمل? فنون ادبی به حساب می آید که به دو بخش معنوی و لفظی تقسیم شده است. در این پژوهش سعی شده است با بررسی تمام اشعار و قالبهای ادبی مندرج در دیوان مسعود سعد سلمان نحو? استفاد? وی از صنایع معنوی بدیعی نظیر اغراق، انواع لفّ و نشر، انواع ای...

بدیع به همراه معانی و بیان علوم سه گان? بلاغت را تشکیل می دهد؛ این فنون برای مطالعه و بررسی دلایل اعجاز قرآن در میان مسلمانان ایجاد شده بود. این فنون در آغاز از هم جدا نبودند. سکّاکی بود که حدّ و مرز این علوم را مشخّص ساخت و آنها را به سه دست? معانی، بیان و بدیع تقسیم کرد. پس از تدوین و گردآوری علوم بلاغی در زبان عربی، دانشمندان حوز? علوم ادبی در زبان فارسی نیز به استفاده از این علوم روی آوردند و...

در میان گونه­های مختلف آثار ادبی، مقامات با توجه به ساختار ویژه­ای که دارد علاوه بر عناصر ادبی عاطفه، خیال، اسلوب و اندیشه، دارای عناصر داستانی از جمله پیرنگ، شخصیت، کشمکش، زاویه دید، صحنه و به­ویژه گفت وگوست و اگر مقامات را به­طور خاص، زبان گفت وگو و شگردهای روایی بدانیم، همدانی و حریری به دنبال خلق زبانی هستند که توانایی ارائه و عینیت بخشیدن به ذهنیت و حساسیت­های عاطفی ایشان و در نهایت قدرت ا...

بدون تردید مقوله «خوشبختی و سعادت»، از مسائل بنیادین و پرسش های دیرینه و پایدار بشر به شمار می آید که بسیاری از مکاتب دینی و فکری نیز آن را مد نظر داشته اند. بررسی متون دینی و سخنان پیشوایان دین در رابطه با سعادت بشر و شناخت بهتر این مفهوم از دیدگاه آنان می تواند بر نحوه زندگی فردی انسان و حتی جهت گیری ها و سیاست گذاری های کلان جامعه تأثیر گذارد. این پژوهش بر آن است تا با تمرکز بر موارد به کارگ...

یکی از ارزشمندترین موضوعات ادبیات تطبیقی، به سبب روابط تاریخی و فرهنگی دیرین میان فارسی‌زبانان و ملل عرب، بررسی پیوندهای ادب فارسی و عربی است. وام‌ستانی شاعران پارسی‌گوی از شاعران عرب به ویژه از ابوطیب متنبی شاعر شهیر دوره‌ عباسی (354 ـ 303 هـ .ق.)، از موضوعات دلاویز این بخش از ادبیات تطبیقی است. این پژوهش به بررسی دیوان مسعود سعد سلمان (515 ـ 438 هـ .ق.) شاعر پارسی‌گوی دوره غزنوی می‌پردازد تا ...

«ربّ السجنُ احبُ إلیَّ مما یَدعوننی إلیه ...» «حبسیه» یا «زندان نامه» بانگ وجدان های بیداری است که در برابر بی عدالتی ها و زورگویی ها طنین می اندازد. نهیبی است که از ژرفای تاریک، صفوف زورمندان را شهاب گونه در هم می شکند و می پراکند. سرچشمه ی این نوع ادب را باید در احساسات صادقانه ی بشری جستجو کرد. این ویژگی، نه تنها به ادبیات زندان جذابیتی خاص بخشیده، بلکه آن را فراتر از زمان و مکان، در قلب ادبی...