نوستالژی (nostalgia)، در اصطلاح رنج بردن و غم ناشی از غیرممکن بودن بازگشت به گذشته است. این گذشته معانی گسترده ای می یابد و شامل وطن و زادگاه، خاطرات فردی و جمعی، دوره های از دست رفته و شرایط و موقعیّت گذشته است. اصطلاح نوستالژی در اصل مربوط به علم روان شناسی است. این احساس و فرآیند روانی پس از ورود به دنیای ادبیات موجد ترسیم حسرت آمیز گذشته می شود. نوستالژی به عنوان عاطفه-ای روانی و غالب، زمینه...

در پس کاوش­های ادبی هر ملل، جدا از بازتاب شعر و ادب بر مردمان یک جامعه به طور خاص، درهم­تنیدن افکار ادبی و اندیشه­های شعری شاعران بر دیگر ملل جهان نیز از جمله شگفتی­های ادبیات بوده که کشف این فرآیند تأثیر و تأثر و اشتراک و افتراق بر عهده ادبیات تطبیقی است. در این جستار به شیوه توصیفی- تحلیلی، بن­مایه­های مکتب رمانتیسم در نگاه شعری «احمد شاملو» شاعر معاصر ایرانی و «نزار قبانی» شاعر معاصر عرب، بر...

نظیری نیشابوری از شاعران پیش‌گام سبک هندی است. شعر نظیری نشانه‌هایی از سبک‌های پیشین به‌ویژه عراقی را در خود دارد. او در میان شاعران سبک عراقی، به شعر سعدی و حافظ، بیشتر از دیگر شاعران توجه داشته است. البته میزان تأثیر‌پذیری شعر نظیری از غزل‌های حافظ با هیچ شاعر دیگر قابل‌ مقایسه نیست، زیرا نظیری سعی داشته در تمام وجوه شعر خود را به شعر حافظ نزدیک کند، ازجمله واژگان و ترکیبات، موسیقی بیرونی و ک...

در دوره قاجار شعر بازگشت به اوج خود رسید. در این عصر شاهان قاجار شعر مدحی را در خدمت دستگاه تبلیغاتی خود در آوردند و شاعران نیز به پیروی از استادان سبک خراسانی به قصاید مدحی توجه بیشتری کردند. در این میان ابونصر فتح الله خان شیبانی، (۱۲۴۰ - ۱۳۰۸ ه. ق) وضعی دیگر گونه داشت. او که در ابتدا در خدمت محمد شاه و ناصر الدین شاه قاجار بود و قصایدی در مدح آنها سروده بود، به هنگام جلوس ناصرالدین شاه بر تخ...

خاطرات گذشته، به عنوان یکی از رفتارهای ناخودآگاه انسان و حاصل نوعی نگاه نوستالژی، همواره بر محتوا و شیوه ی بیان شاعران، تأثیر فراوانی نهاده و در شعر شاعرانی که احساسی قوی تر دارند، ظهور و بروز بیشتری داشته است. این ویژگی در اشعار شهریار، سراینده ی معاصر ایرانی، و سید قطب، نویسنده و شاعر معاصر مصری، تقریباً به گونه ای یکسان تجلی یافته و حاصل عوامل مختلفی است که از جمله ی آنها می توان به شرایط ناب...

نوستالژی را می توان یک احساس درونی تلخ و شیرین نسبت به گذشته یا دلتنگی شدید که ناشی از دوری طولانی از زادگاه است، تعریف کرد.حالتی است روانی که به صورت ناخودآگاه در فرد ظاهر و تبدیل به یک اندیشه می شود. در ادبیات این احساس برای شاعر یا نویسنده ای رخ می دهد که به دنبال اوضاع اجتماعی – سیاسی نامطلوب یا انگیزش های شخصی دچار دلزدگی از شرایط کنونی شده و آرزوی بازگشت به گذشته را می نماید و اشعار و م...

نئوکلاسیسیسم نوعی بازگشت به معیارها و آداب نویسندگی قدماست و به رغم تفاوت هایی در محتوای آثار، غالباً به همان اصول کلاسیک معطوف است؛ شعر مشروطه هم در مقابل شعر قبل از آن، نئوکلاسیسیسم در مقابل کلاسیسیسم است. تقلید از طبیعت، تقلید از قدما، پیروی از خرد، ایجاز و وضوح، حقیقت نمایی، برازندگی، و قانونِ سه وحدت اصول مکتب نئوکلاسیسیسم اند که می توان آن ها را در اشعار دوره مشروطه هم مشاهده کرد. تقی رفعت ...