در این جستار به واژگان و عبارت هایی می پردازیم که در یک بازة زمانی به دلیل های ویژه ای در زبان گفتاری یا نوشتاری شهروندان یک مرز و بوم فراگیر، یا به گفته ای دیگر «مد» می شوند و سپس کاربرد و تأثیرشان با گذشت زمان دگرگون می گردد یا از میان می رود. ما چنین واژگان و عبارت هایی را به ترتیب «مدواژه» و «عبارت مد» می نامیم. پیشینة پژوهش دربارة مدواژه در کشور آلمان به سدة نوزدهم میلادی باز می گردد و از ...

کنایه یکی از اسلوب های مهمّ بیانی در همة زبان هاست و از دیرباز به صورت گسترده در زبان و ادبیّات همة اقوام، از جمله قوم عرب به کار رفته است. از آنجا که قرآن کریم با زبان مردم با آنان سخن می گوید، از همة عناصر بیانی، به ویژه کنایه برای بیان مقاصد گوناگون بهره برده است. در این مقاله، شش عبارت کنایی قرآن مجید تجزیه و تحلیل می شود؛ کنایه هایی که برخی از مترجمان و یا حتّی مفسّران، آن را به گونه ای تعبیر ...

چکیده اختلاف آراء ادبی در آیات الهی،  معانی متفاوتی را ایجاد می‌کند و گاه دلیلی بر اثبات یا تقویت برداشتی خاص از آیات شمرده می‌شود. از این رو در مواجهه با احتمالات ادبی مطرح در آیات، توجه به معنای برداشتی مطابق با این آراء اهمیت ویژه می‌یابد.آیه منتخب در پژوهش حاضر (هود:17) از جمله آیات ولایی مورد استناد شیعیان است که از یک سو مورد تحلیل‌های مختلف ادبی قرار گرفته و از سوی دیگر با توجه به اختلا...

چکیده: در حوزه ی نحو پژوهشی در جهان معاصر عرب آثار متعددی تألیف یافته است. یکی از زمینه های این حوزه مباحث مربوط به جمله در زبان عربی است. پژوهشگران بسیاری درباره ی «جمله» و مسائل آن قلم زده اند که یکی از پرکارترین آن ها پژوهشگر معاصر مصری علی محمد ابوالمکارم است. یکی از آثار وی کتاب «مقومات الجمله العربیه» است. او در طی چهار فصل به تعریف جمله و تفاوت آن با کلام، حجم جمله و تقسیمات قدیم و جدید...

الملخّص من الصناعات الأدبیه التی تهدف إلی إثاره عواطف المخاطبین وتهییج شعورهم الخطابه فی موضوعاتها المتعدده من الوعظ والسیاسه والقضاء وغیرها. فیکون المخاطب فیها من جمهور الناس الّذین تغلب علیهم قوّه العاطفه أکثر من قدره التّعقل والتّفکر. فیجب علی الخطیب الالتزام بالأسالیب النحویه والبلاغیه فی أنواعها المختلفه، کعدم الرکاکه فی الألفاظ والعبارات وصحّتها من جهه المعانی وکذلک الالتزام بأنواع التشبیهات و...

گویش شناسی به عنوان یکی از شاخه های مهم علم زبان شناسی، امروزه توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. گویش سمنانی یکی از زبان های ایرانی است که بررسی آن می تواند نتایج نظری و عملی بسیاری در برداشته باشد. گویش سمنانی به علت قدمت و حضور نسبتاً بیشتر در متون علمی و تخصصی و زبان شناسی و ساختمان ویژه ی دستوری همواره توجه محققان را به خود معطوف کرده است. بررسی ساختار فعل در هر زبان و گویش می تواند کلید ...

چکیده مرزبان­نامه یکی از آثار برجسته نثر فنّی است که به اقتضای این نوع نثر، استشهادات عربی یکی از ویژگی­های بارز آن محسوب می­شود. مهارت خاصّ وراوینی در رعایت پیوستگی لفظی و معنایی عبارات عربی مرزبان­نامه با متن فارسی آن، اثر وی را به یکی از شاهکارهای متفاوت نثر فنّی تبدیل کرده­است.       مقاله حاضر در پی آن است که سهم و نقش عبارات عربی در ساختار لفظی و معنوی مرزبان­نامه را روشن نماید و جنبه­های مخ...

بیشتر شاعران فارسی زبان ،کموبیش با زبان وادبیات عربی،آشناییوانس داشته اند؛به همین جهت در آثار آنها عباراتی به زبان عربی به چشم می خورد که استفاده ی از انها برای همگان میسر نیست ونیاز به ترجمه وتوضیح دارد . این عبارت های عربی به همراه ترجمه ی آنها ،اخیراًدرکتابی با نام‹‹فرهنگ عبارت های عربی در شعر فارسی ››توسط آقای محمدرضا عادل گردآوری وبه وسیله ی انتشارات امیرکبیر،دردومجلد با بهای 40000 ریال چا...