قرآن مهمترین واصلی ترین کتاب هدایت بشر است ولازمه بهرمندی از این کتاب آسمانی ،فهم وشناخت آن است. تفسیر قرآن بر مبنای تاریخ نزول بهترین روش برای ارائه تفسیر روشن و درست یک متن زمانمند می باشد و امکان فهم زنده و روز آمد و قابل انطباق قرآن بر موضوعات مختلف را فراهم می کند. اگر بخواهیم در هر عصری در جوامع انسانی تحولات سازنده ومهمی پدید آوریم بایستی از روش ترتیب نزولی بهره جوید .در این نوشتار به آی...

پرداختن شماری از آیات قرآن به «اهل کتاب»، از مهم‌ترین معیارها برای تعیین مدنی بودن آنهاست، اما شماری از آیات سوره‌های مکی قرآن نیز به گونه‌ای درباره اهل کتاب سخن می‌گویند و از حضور اهل کتاب، عهدین و آموزه‌های یهودی و مسیحی و حتی رویارویی اسلام با یهودیت در دوران مکی خبر می‌دهند. این مستندات قرآنی همراه با برخی از قرینه‌های تاریخی، نشان‌دهنده فزونی سهم تأثیر یهود در رویدادهای صدر تاریخ اسلام، در...

  مسأله شر از مسائلی است که برخی فیلسوفان ملحد، آن را دلیلی برای رد وجود خداوند عنوان کرده‌اند. جی. ال.‌ مکی از جمله فیلسوفانی است که در مقاله "‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شر و قدرت مطلق‌" (Evil and Omnipotence)، در صدد آن است که اثبات کند، شر موجود در عالم با برخی صفات خداوند، همچون قدرت مطلق و خیر مطلق منافات دارد، در نتیجه متأله یا باید به وجود خدا بدون این صفات معتقد باشد یا باید اساساً منکر وجود خدا شود. از ...

تجربه دینی، رویداد مواجهه شخص تجربه‌گر با حقیقت غایی یا عالم ماورای طبیعی است. جی. ال. مکی، تجارب دینی را نه تجاربی الاهی، که توهّمات، خیال‌پردازی‌ها و کارکردهای ضمیر ناخودآگاه اشخاص تجربه‌گر می‌داند. از این‌رو، تجارب مذکور را به مثابه دلیلی بر وجود خدا، نامعتبر می‌داند. در مقابل، ریچارد سوئین‌برن بر اساس «اصل آسان‌باوری»، که «اشیا در واقع همان گونه‌اند که به نظر می‌رسند مگر اینکه خلاف آن اثبات ...

مسائل مالی از جمله مهمترین مسائل در هر جامعه و حکومت است که رشد فردی و اجتماعی افراد در گرو نظام مند بودن آن است. از این رو اسلام، به تعیین حدود و تبیین مقررات این حوزه، در سایه وحی الهی پرداخته است. بررسی این مبحث بر اساس ترتیب نزول آیات، بیانگر روند تشریع احکام، تأثیر باورها و عقاید بر رفتارهای مالی و التزام به احکام مالی شریعت، تبیین مفاهیم اخلاقی، چگونگی برخورد قرآن با مخاطبان مختلف، و ... ...

قرآن‌کریم دارای آیات تاریخی فراوانی است که با شرایط عصر نزول و حوادث صدر اسلام مرتبط است و فهم بسیاری از این آیات نیازمند مراجعه به تاریخ، به ویژه تاریخ صدر اسلام است؛ لذا توجه به تاریخ صدر اسلام در فهم و تفسیر آیات قرآن کریم از ضرورت و اهمیت فراوانی برخوردار است. در واقع، آگاهی از تاریخ گسترده حوادث صدر اسلام که قرآن به گونه‏ای اشاره‏وار از آن‏ یاد کرده، موجب روشنی مفاهیم آیات مربوط به این نوع...

علی بن ابی طالب و زبیر بن عوام که از پیشگامان و سابقون در اسلام و از خواص و نخبگان تأثیر گذار عصر خود به شمار می­آمدند، بخش عمده‌ای از حیات ایمانی و سیاسی خویش را از دوران مکی تا روزگار خلیفه سوم در مدینه با تفاهم، همدلی و همگرایی گذراندند اما در روزهای آغازین حکومت امام علی، روابط آنها به سردی گرایید و سر انجام در حوالی بصره به رویارویی نظامی منجر شد. پرسشی که این مقاله می­کوشد تا به روش توصی...

چکیده: دروزه از مفسران معاصری است که تفسیر خود را براساس ترتیب نزول قرآن سامان داده است. از جمله دلایل او در تنظیم چنین تفسیری، فهم بهتر تفسیر قرآن براساس فرآیند نزول تاریخی قرآن است. دروزه شیوه ی امام علی- علیه السلام- را در جمع آیات قرآن پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام- صلی الله علیه وآله- به عنوان پشتوانه چنین نگاهی در تفسیر قرآن به شمار آورده است. اهتمام به سیاق آیات و تقسیم سوره های قرآن به...