به طور کلی، تمام علوم انسانی متأثر از انگاره های فلسفی است و علم تفسیر متون دینی از این امر جدا نیست. به نظر می رسد مفسرانی که در فلسفه صاحب تفکر و اندیشه اند در مبانی و روش تفسیر و فهم آیات قرآن به قواعد و ملزومات روش تفلسف خود پایبند باشند. دغدغه و مسئلة پژوهش حاضر فهم و شناخت امکانات منحصر به فردی است که روش تعقل فلسفی در تفسیر و فهم عمیق آیات قرآن کریم در اختیار مفسر قرار می دهد. برای تبیی...

از ضروری¬ترین علوم موردنیاز مفسر در تفسیر معارف کلام الله، علم مفردات قرآنی است. این علم ـ که معانی تک‏واژه‏های قرآنی را بررسی می‏کند ـ آن¬چنان پراهمیت است که باب ورود به ساحت قرآن کریم محسوب می¬شود. مفسران برجسته، از قرون ماضی تاکنون، با درک اهمیت و جایگاه این علم، اهتمام ویژه¬ای به آن داشته¬، و در آثار تفسیری خود به صورت ویژه به آن پرداخته¬اند. از جمله این مفسرین می¬توان به امین¬الاسلام طبر...

نسخه های خطی به عنوان منابع اصلی و مهم برای پژوهش درباره علوم انسانی به ویژه تاریخ ،ادبیات ،علوم دینی ، فلسفه نجوم ودیگر دانشها ،اهمیت ویژه ای دارند و حفظ و مرمت این آثار قدیمی از اهمیت شایانی برخوردار است. این تحقیق به تصحیح نسخه ای خطی با نام صفوه التفاسیر نوشته محقق کبیر و مفسر شهیر مرحوم سیدعبدالله شبر از اعلام قرن سیزدهم هجری پرداخته است. چراکه تفسیر وجیز و وسیط علامه شبر به چاپ رسیده و د...

زبان جعبه اصرار امیزی است که دسترسی به درون ان و زدودن رموز و اسرار تنیده شده بر اطراف آن نیازمند توانابی ها و آمادگی های فراوانی است .ا یکی از معضلات بشر درگذشته و به خصوص امروز. یافتن مقاصد و نیات صاحبان سخن است. این معضل به ویژه برای جوامعی که در صددند مبانی فرهنگ خویش را با بهرهگیری از متون و نوشتاهای زبانی استخراج کنند دو چندان می شود در این نوشتار بر آنیم که از راهکارهای یافتن معنی در زبا...

دراین رساله ی علمی تلاش شده که ماهیت خطابات قرآنی از حیث مفهوم شناختی و منطقی مورد واکاوی قرار گیرد.خطاب نوعی کلام حضوری ورودررو است که گوینده وشنونده کاملا به آن آگاهی دارند.همچنین دیدگاه محققین اصولی در باب خطابات قرآنی مورد ارزیابی وتحلیل قرار می گیرد ونظریه ی کسانی که خطابات قرآنی را مختص حاضرین عصرنزول دانسته مورد نقد و چالش واقع می شود که در این خصوص عمومیت خطابات اعم از حاضرین وغایبین وم...

این مقاله مساله معنا و ارکان تشکیل دهنده ی آن را با عنایت ویژه به آثار و دیدگاه های آیت الله مرتضی مطهری مورد بررسی قرار می دهد. مطابق این پژوهش هسته اساسی معنا برخاسته از اراده و علم گوینده حکیم است. ساختار زبان که گفتار و متن در آن قرار می گیرد نیز به نوبه خود اقتضائات ظرفیت هایی ویژه در باروری به معنا دارد. نقش اساسی خواننده در این میان از منظر قوانین زبان شناختی صرف نظر از بعد روان شناختی -...

در این مقاله، نخست میان کلیات هرمنوتیک و تفسیر، مقایسه ای صورت داده و تمایز‏ها و تشابه های تعریف، قلمرو، هدف و روش این دو دانش را نشان داده‏ایم؛ در بخش دوم، نسبت بین مهم ترین دستاورد‏های هرمنوتیک با تفسیر اسلامی را بررسی کرده و میزان شباهت ها، تفاوت ها و چالش های هرمنوتیک با تفسیر را سنجیده و نشان داده‏ایم که آموزه هایی مثل باز‏آفرینی ذهنیت مؤلف، دور هرمنوتیکی، قصد و نیت مؤلف، پیش فرض های مفسر ...

مبهمات قرآن از بحث های مهم و اساسی در حوزه ی علوم قرآنی است که شنا خت آن در فهم قرآن کریم نقش به سزایی دارد. با توجه به اینکه برخی از مفسران در تبیین مبهمات گاهی براساس مذهب و عقیده ی خود عمل نموده و به تفسیر آیات قرآن پرداخته اند؛ ضروری است که در شناخت مبهمات قرآن دقت نموده و با بررسی دیدگاه های مختلف، دیدگاهی که موافق با قرآن و سخنان (پیامبر صلی الله علیه وآله) و ائمه ی اطهار (علیهم السلام) ک...

این رساله تلاشی است در ترجمه و تحقیق دو اثر تفسیری از جلال الدین دوانی (فیلسوف و متکلم نامی قرن نهم هجری .) جلال الدین دوانی از علمای بنام حوزه فلسفی شیراز و صاحب تالیفات متعدد می باشد. وی در تمامی علوم بخصوص علم کلام و فلسفه سرآمد همه علمای عصر خود بوده.جلال- الدین گرچه بیشتر یک فیلسوف و حکیم است تا مفسر،اما در زمینه تفسیر نیز آثار دارد.موضوع تحقیق حاضر تفسیر سوره کافرون، تفسیر آیه السرف و آیه...