بررسی تأثیر گفتمان یهودی در برخی از مقالات دایره المعارف اسلام[1] داوود رنجبران* چکیده اسلام دین صلح و دوستی است و همواره از تنش و مجادله می‌پرهیزد، اما رابطه مسلمانان و یهودیان در زمان‌های گوناگون تاریخی، چالش‌برانگیز و پرتنش بوده است. این تنش از صدر تاریخ اسلام آغاز شد و همواره برخی از یهودیان در پی تحریف آموزه‌های اسلام و دشمنی‌ورزی با آنها بودند. این ماجرا با پشتیبانی از یهود در نقل روی‌داد...

عرفان و تصوف اسلامی درخت باروری است که شاخه های برومند آن در قالب تالیفات ارجمند از نخستین قرون پس از اسلام شکوفا شده است و گروه کثیری از خواستاران و مریدان را ممتّع و محظوظ گردانیده است. آثار گران سنگی که بنیان­های نظری و عملی مکتب عرفان را پی افکنده و مشکاتی انور پیش نظر رهروان طریقت افروخته­اند. به رغم توجه بسیار به تصحیح و عرضه متون منظوم و منثور عرفانی هنوز هم آثاری هستند که تصحیح و چاپ نشد...

در این رساله، دو مدخل از مداخل «دائره المعارف قرآن» از انگلیسی به فارسی برگردانده شده و سپس مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است. عناوین این دو مدخل عبارتند از ? readings of the quran ? recitation of the quran در فصل های اول و سوم، پس از ارائه خلاصه ای از سوابق علمی مولفان، ترجمه صورت گرفته از دو مدخل آورده شده است. در فصل های سوم و چهارم نیز نقد و بررسی مطالب مبهم و نادرست محتوایی مداخل مرق...

تفسیر فقهی، یکی از قدیمی­ترین و سودمندترین روش­های تفسیر قرآن است که مفسر در آن احکام فقهی را از میان آیات الاحکام استخراج می­کند. بنابراین، تفاسیر متعددی با سلیقه­ها و روش­های مختلف نگاشته شده است که شناخت این روش­ها به درک بهتر مقصود خدا کمک می کند. این تفاسیر را نه تنها در کتب تفسیری یا آیات الاحکام بلکه در میان کتب فقهی یا روایی نیز می­توان یافت. یکی از این منابع، کتاب صد و ده جلدی (بحارالا...

در این پژوهش به گردآوری و تحلیل و بررسی ادبی آثاری که در یک صد سال اخیر با توجّه به شاهنامه ی فردوسی برای کودکان و نوجوانان در کتاب ها و نشریّات منتشر شده است، پرداخته ایم. نتایج به دست آمده در بخش نخست، نشان می دهد پرکاربردترین نوع اقتباس محتوایی«بازنویسی» و پربسامدترین نوع اقتباس نگارشی«اقتباس از نظم به نثر» است. در بررسی، ارتباط متون اقتباس شده با گروه سنّی کودکان و نوجوانان را در نظر گرفته و ...

دایره المعارف اسلام یکی از مراجع معتبر جهانی برای شناخت علمی اسلام و معارف آن به شمار می آید. از آنجا که زبان نگارشی آن انگلیسی است نزد ملل مختلف شناخته شده و از اقبال فراوانی برخور دار است. بخش مهمی از این دایره المعارف به مدخل ها و مقالات تاریخی شیعه اختصاص یافته است. صرف نظر از محتوای این مقالات آنچه بر آشنایی با کیفیت و کمیت مدخل های شیعی این دایره المعارف می¬افزاید دانستن آمار دقیقی از مدخ...

رشیدالدین فضل الله همدانی مورخ بزرگ عهد ایلخانی بیست سال وزارت غازان و الجایتو را برعهده داشت. وی در کنار اصلاحات عمده اقتصادی و فرهنگی خود دست به تألیف آثار بسیاری زد که تعداد آن را تا 52 اثر نوشته اند. در میان تألیفات به جای مانده از وی کتاب جامع التواریخ به عنوان دایرة المعارف تاریخی از ارزش و اهمیت بسیار برخوردار است. مغولان که به دلایل متعدد خود علاقمند به تاریخ بودند زمینه های مطلوبی را ب...

ادبیات فارسی از ویژگیهای خاص خود برخوردار است و از آن موارد، فرهنگ نامه نویسی می باشد که پژوهشگر با مراجعه به آن اطلاعات مورد نیاز را با سهولت کسب می نماید.دلیل این ادعا وجود لغت نامه، دایره المعارف و فرهنگ اصطلاحات است. بر این پایه با در نظر داشتن مشاهیر و عارفان نامی و نیز گمنام در تصوف جامعه ایران در قرن های گذشته و اینکه نام و نشان و سرگذشت ایشان به طور پراکنده و نامنظم در مقالات یا کتابها ...

 به دلیل توجه عمده به ادبیات پیش از قرن هشتم و کم توجهی ناشی از آن به دوره‌های بعد، به ویژه عصر قاجار و زندیه، آثار این دوران مورد بررسی علمی قرار نگرفته و به درستی شناخته نشده است. بی‌شک در قرون دوازدهم و سیزدهم نیز آثاری ارزشمند می‌توان یافت که از آن جمله است: «اصول‌الفصول فی حصول‌الوصول»در موضوع عرفان و تصوف که ویژگیهای یک کتاب مرجع را دارد.    این کتاب حجیم، آخرین اثر رضا قلی خان هدایت است...