فهم اندیشة هگل نیازمند بازشناسی مفاهیمی است که وی آن‌ها را صریحاً یا تلویحاً به‌کار می‌برد. در این میان دانش اقتصاد سیاسی، که هگل شاهد تولد و شکوفایی آن بود، یکی از حوزه‌هایی است که هگل هم از دستاوردهای آن بهره برده است و هم اندیشه‌های خود را در پرتو دستاوردهای این دانش بسط داده است. این مقاله بر آن است تا نشان دهد که چگونه می‌توان مطالعات تاریخی هگل و نیز مفهوم «مکر عقل» را با روش‌های علمای علم ...

چکیده ندارد.

این مقاله می‏کوشد از میان آرای متعدّد هگل، دربارۀ هنر و زیبایی شناسی، به بررسی تراژدی یونان باستان و تراژدی نوین (مدرن) بپردازد. به طور کلّی تراژدی از نظر هگل عبارت است از گونه ای درام که در آن برخورد و تصادم میان دو موضع رخ می دهد؛ دو موضعی که هر یک به خودی خود از حیث اخلاقی موجّه‎اند. در پایان تراژدی، این تصادم به طریقی رفع می شود. در این میان تراژدی یونان باستان و تراژدی نوین که یکی به دورۀ کلا...

با اینکه هگل هیچگاه عظمت فکری کانت را نادیده نگرفته و او را به بزرگی یاد می کند ولی به طور مستقیم و غیرمستقیم به نقد افکار کانت پرداخته و معتقد است که فیخته اصول فکری کانت را به شکل و قالبی انتزاعی ارائه می دهد. وی اصطلاحاتی که کانت در فلسفه خود مورد استفاده قرار داده را مخدوش و روش فلسفی او را به نوعی روش روانشناختی می داند تا روشی فلسفی. فلسفه کانت از نظر هگل فلسفه جامعی است درباره فاهمه و پی...

رسال? حاضر دو هدف کلی را دنبال می کند: اولاً برای نخستین بار شرحی تفصیلی از سیر تکوین مابعدالطبیعه (متافیزیک) ینای هگل را به دست می دهد. به همین منظور سه بخش اصلی مابعدالطبیعه (متافیزیک) ینا، یعنی گذار از «شناخت در مقام نظام اصول نخستین» به «مابعدالطبیعه (متافیزیک) ابژکتیویته» و نهایتاً «مابعدالطبیعه (متافیزیک) سوبژکتیویته» مورد بررسی و واکاوی قرار خواهد گرفت. ثانیا، نسبت این رساله (مابعدالطب...

چکیده برای فهم مبانی و خاستگاه منطق هگل، علاوه بر منبع اصلی مورد استناد مفسران؛ یعنی کتاب علم منطق، لازم است نخستین رسالۀ منطقی هگل طی سال های حضورش در ینا مورد بررسی قرار گیرد. رساله ای که نه تنها در زبان فارسی هیچ شرحی از آن در دسترس نیست، بلکه حتی در زبان انگلیسی نیز مهجور است. مقالۀ حاضر برای نخستین بار شرحی از سیر تکوین منطق ینای هگل به دست می­دهد. به همین منظور ابتدا مختصری به کلیت نظام ی...

در این مقاله می‌کوشیم تا تفسیر هیدگر از مفهوم «خودبنیادی» و «متافیزیک تجدد» در اثرش «مفهوم تجربة هگل» بر اساس یکی از مواجهه‌‌های او با اثر سترگ و تاریخ‌ساز هگل یعنی پدیدارشناسی روح بیان شود. بدین منظور، نقد هیدگر به هگل در پرسش از مطلق، مفهوم خودبنیادی، و حضور یا ظهور مجدد مطلق، غایت و فرجام فلسفة او به عنوان متافیزیک تجدد و نقش مفهوم تفاوت وجودشناختی در تفکر او را بررسی خواهیم کرد. درنهایت نتی...

هگل دیدگاهی تاریخی دربارۀ دین و سیر تکامل آن دارد. این سیر با حرکت روح از نازل­ترین مرتبه آغاز می‏شود و تا رسیدن به عالی­ترین جایگاه -روح مطلق- ادامه می‏یابد؛ روح آدمی با گذار از هنر، به دین می‏رسد و سپس، به‏سوی عقلانیت محض حرکت می­کند. در این مقاله، در پی آنیم تا نخست، به شیوه­ای توصیفی، معانی متفاوت مورد نظر هگل از انگارة دین را، در دوره­های مختلف فکری وی، بیان ­کنیم؛ سپس، به پدیدارشناسیِ تاری...

بحث دربارة هنر رمانتیک نزد فیلسوفان بسیار چالش برانگیز بوده است. هگل به عنوان فیلسوف و متفکر ایدئالیسم آلمانی از زمانی که با رهیافت خاص خود به تحلیل هنر رمانتیک پرداخت تاکنون همواره نکته گیری های ژرفش، اندیشمندان پس از او را به تأمل واداشته است. هگل به‌واسطة کتاب «پدیدارشناسی روح» و «علم منطق» مشهور شده است، و متن مستقلی در مورد زیبایی‌شناسی به طبع نیاورده است، اما این به این معنا نیست، که او د...