ابدال یکى از اصطلاحات فرهنگ اسلامى نزد فریقین است که از دیرباز بر زبان احادیث و علماى دین ظاهر شده است. اما این اصطلاح به چه معناست؟ مصادیق آن کدامست؟ نظر اهل سنت و شیعه در این باره، با توجه به احادیث و نظرات مطرح، چیست؟ در این مقاله سعى مى‏شود از طریق پژوهشى کتابخانه‏اى، با بررسى احادیث ابدال و نیز اقوال مرتبط بدان، هر چه بیشتر مدلول و مراد این اصطلاح نزد مسلمانان و نیز عقیده آنان نسبت بدان کش...

 نویسنده در آغاز دو ویژگى طرح را بر مى‌شمارد 1 - کشف وجود معنایى واژه‌ها بر اساس آسان سازى ترجمه 2 - تدوین به دو زبان فارسى و انگلیسى. سپس مراحل کار پژوهش را در گروه عربى توضیح مى‌دهد. نخست منابع مورد استفاده را نام مى‌برد و روش دسته بندى واژه را شرح مى‌دهد. در ادامه چگونگى تحقیق در منابع و مشکلاتى که فرا روى پژوهش وجود دارد، از جمله اختلاف منابع و چگونگى تحلیل آنها را با ذکر نمونه‌هایى روشن مى...

در این نوشتار نویسنده تحلیل خیر و شر، اقسام شر، و راه حل‏هاى علامه طباطبایى براى زدودن ناسازگارى وجود خیر و شر با خدا و صفات حق تعالى را به بحث و بررسى نشسته است. در مبحث خیر و شر، دو تحلیل از علامه طباطبایى مى‏آورد. براساس تحلیل نخست علامه خیر را امرى وجودى و شر را امرى عدمى مى‏خواند. و براساس تحلیل دوم نویسنده المیزان خیر را امرى ذاتاً مطلوب و شر را امرى ذاتاً نامطلوب معرفى مى‏کند. در مبحث اقسا...

در شماره شصت و هفتم این فصل‏نامه مقاله‏اى با عنوان »تأثیر نگاه فردى و اجتماعى به دین در استنباط احکام فقهى« به چاپ رسید که با ورود به حیطه »فقه اجتماعى« ذهن صاحب این قلم را با پرسش‏هایى مواجه کرد; پرسش‏هایى از این دست که یک‏پارچه‏نگرى به موضوع و ملازمات اجتماعى آن (که در مقاله از مؤلفه‏هاى فقه اجتماعى برشمرده شده) به چه معنایى است؟ قلمرو آن کجاست و تقییدپذیرى آن در چه حدى است؟ آیا عبور از اطلاق...

معناشناسى و تفسیر اجتهادى قرآن کریم از کجا آغاز مى شود و چه فرایندى را طى مى کند؟ این مقال در پاسخ به این پرسش بر آن است که شناخت هسته هاى اولیه معنا از واژگان جستجو مى شود که موجِد متن آنها را گزینش نموده و پیام خود را در ترکیب ساختارى عبارات ویژه جاى داده است. ملاحظه ویژگى هاى ادبى، دلالى و سیاق ترکیبى جمله، مرحله اى دیگر است. نگاه پیوستارى به متن قرآن و نیز سنت معصوم(علیه السلام)، همچنین نظر ...

شاعران با توجه به شرایط ویژه خویش، به برخى واژه‏ها دلبستگى بیشترى دارند. این واژه‏ها که کلیدواژه نامیده مى‏شوند، جهت شناخت اندیشه صاحبان اثر مؤثرند. در این تحقیق براى دست‏یابى به دگرگونى‏هاى فکرى قیصر امین‏پور کلیدواژه‏هاى ادب مقاومت (شهید و شهادت) در اشعار وى مورد بررسى قرار گرفته و با توجه به شیوه برخورد شاعر با آن‏ها، دوران شاعرى وى به سه دوره تقسیم و نشان داده شده است که در این دوره‏ها، همگ...

اخیرا در کشور مکزیک با استفاده از نقشه‏ هاى رقومى سال هاى دهه 1970،1993 و2000 یک بانک اطلاعات سود آورى ایجاد گردید تا میزان و مشخصه‏ هاى فضایى تغییرات کاربرى و پوششى زمین (LUCC) در کل کشور پیاده و اجرا گردد. براى پیشبرد این منظور ابتدا نقشه موجود کاربرى و پوششى زمین که در مقیاس 250000:1 در دسترس بود مورد بازنگرى قرارگرفت تا اطلاعات ورودى از نظر مقیاس، طرح طبقه ‏بندى و روش تهیه نقشه انتخاب شود. ...

 با تکیه بر جامعیّت قرآن و ارتباط تفسیرى بین آیات آن و احاطه کامل عترت بر معارف قرآن، شیوه تفسیر قرآن به قرآن در سیره تفسیرى معصومان(ع) مورد مطالعه قرار گرفته است.  پیامبر به کنش تفسیر آیات قرآن به صورت متقابل اشاره داشت. در سخنان اهل‌بیت(ع) نیز براى تفسیر قرآن به قرآن چهار اصل مهم شناخته شده است که عبارتند از: جامعیت و مرجعیت قرآن، بهره‌گیرى دانش‌هاى جنبى قرآن، شناخت ظاهر و باطن قرآن و نگرش سی...

جُستار پیش رو، به بررسى و اصلاح دو سهو و اشتباه درباره دو گروه‏واژه "دم" و "دام" پرداخته‏است. نخستین شارحان دیوان حافظ در عصر جدید، که هم صاحب‏نظر بوده‏اند و هم با شیوه‏هاى پژوهش ادبى نیز آشنایى داشته‏اند، به دلیل کمىِ منابع پژوهش یا نوپا بودن پژوهش‏هاى زبان‏شناختى و ریشه‏شناختى درباره دو گروه‏واژه "دم" و "دام"، به خطا رفته‏اند. واژه "دم" که به معناى نفس است و با واژه‏هاى "دمیدن"، "دماغ" و "آماس...