در بوجود آمدن و گسترش یافتن محیطهای شهری عوامل مختلفی مؤثرند که بی شک در میان آنها، عوامل جغرافیایی و زیست محیطی مهمترین نقش را دارند. دشت توس یا کشف رود که شهر ویران شده تابران توس در آن واقع شده است با توجه به برخورداری از مجموعه ای از عوامل مطلوب زیست محیطی از جمله منابع آب فراوان، وجود چشمه سارها و رودهای فصلی، هوای مساعد، خاک حاصلخیز، پوشش غنی گیاهی و مراتع سرسبز، موجبات جلب توجه و اقامت ج...

دیوارنگاری در عصر قاجار، بسته به محل اجرا و مضمون آثار آن، شامل گونه های متعددی ازجمله انواع دیوارنگاری در ابنیۀ سلطنتی، خانه های شخصی، اماکن عمومی و اماکن مقدس و نیز عناوین دودمانی، حماسی، نفسانی و مذهبی است. همچنین دیوارنگاره های مذهبیِ آرامگاه ها و بقاع متبرکه، خاصه آن­هایی که موضوع معراج پیامبر(ص) را بازنمایی می کنند، در برخی بناهای این دوره مشاهده می­شود. مراحل و منازل معراج پیامبر(ص) اگرچه...

تشکیل دریاچه های سدی در محیط های آبرفتی که دارای آب و خاک حاصلخیز می باشند، علاوه بر تغییرات محیطی می تواند باعث جابجایی، از بین رفتن و یا تغییر الگوی استقرارگاههای انسانی در محدوده تشکیل دریاچه شود. وقوع زمین لغزش کبیرکوه و شکل گیری دریاچه سیمره در 4 مرحله، باعث تغییراتی در الگوی استقرار محوطه های باستانی شده است. هدف از این تحقیق، بررسی اثرات شکل گیری دریاچه سیمره بر استقرار محوطه های باستانی...

نقشمایه­ی ترکیبی و افسانه­­ای عقرب- انسان، به دو صورت عقرب- مرد و عقرب- زن، بر اساس شواهد باستان­شناختی، در افق فرهنگ­های عصر مفرغ فلات ایران تا کنون صرفاً از محوطه­های باستانی ناحیه­ی جیرفت در حوزه­ی هلیل رود کشف و گزارش شده است. در بین­النهرین باستان عقرب- انسان هیولایی است که از دروازه­های جهان زیرین محافظت می­کند؛ که همین مفهوم و کارکرد مذهبی به اساطیر مصر باستان هم راه یافته است. اما با توج...

عصر نو سنگی را مصادف با رانده شدن آدم از بهشت و گذر انسان به مرحل? کشاورزی میداند مرحله ای که بطور کلی یکی از بزرگترین انقلابهای جامع? بشری بوده و دنبال? آن تا به امروز ادامه دارد. پیشرفت مهم بعدی، در مقیاس تاریخی، نسبتاً جدید است با پایان گرفتن آخرین عصر یخ، یعنی تقریباً 000/10 سال پیش. جانوران شکاری بزرگ که با زندگی در سرما خو گرفته بودند، روز به روز کمیاب تر شدند. از این رو انسان باید پی مناب...

میزان گسترش قبور نوع کورگانی در محدوده وسیعی از آناتولی تا جنوب لوانت در طی هزاره‌های چهارم تا هزاره اول ق.م موضوعی بحث بر انگیز و گسترده است. بسیاری از محققان به دلیل گسترده نبودن مطالعات، برای توضیح این پدیده، در مناطق درون مرزی خصوصاً در استان‌های اردبیل و آذربایجان شرقی، ترکیبی از چند شاخصه از جمله مهاجرت اقوام، انتشار و تقلید سبک‌های خارجی را پیشنهاد کرده‌اند.  محوطه زردخانه به دلیل قرارگیر...

تپة سگزآباد از جمله اوّلین محوطه‌هایی است که طی سلسله پژوهشهای باستان‌شناس دانشگاه تهران در دشت قزوین مورد کاوش قرار گرفته است؛ نتایج این پژوهشها حاکی از وجود استقراری مداوم از اواخر هزارة سوم تا اواسط هزارة اوّل ق.م. می‌باشد. اما طی کاوش اخیر دانشگاه تهران در مهر و آبان سال 1387، تپة سگزآباد تاریخ‌گذاری مطلق شد. براساس نتایج به دست آمده، استقرار محوطه در حدود 1700 ق.م. شروع شده و نیز جنوب تپه، ح...