چکیده در دوفصل نامة علمی ـ تخصصی پژوهش نامة انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال دهم، شمارة اول (بهار و تابستان 1389) نقدی با عنوان «بررسی انتقادی کتاب المجانی من النصوص العرفانیة» به قلم سودابه مظفری[1] به چاپ رسید. قبل از هر اظهار نظر اعتراف داریم که به تعبیر امام صادق (ع): «أحبّ إخوانی من أهدی إلیّ عیوبی» (کلینی، 1392: 4/ 462). از این بابت از وی سپاس گزاریم. جستار پیش رو نیز به رسم ادب در...

از جمله فنون بلاغت در راستای تبیین و آشکارسازی اهداف و مقاصد کلام، تصویرگری در قالب «تشبیه تمثیل» است. تشبیهی که وجه شبه آن، امری آشکار و ظاهری نیست و نیاز به تأویل دارد. قرآن کریم و نهج البلاغه که به اعتراف صاحب نظران از عالی ترین درجات بلاغت برخوردارند، برای به تصویر کشیدن بسیاری از معارف عمیق و دور از دسترس فهم متعارف انسان، از این شیوه بهرة فراوان برده اند. این پژوهش بر آن است تا با ارائه و...

پژوهشنامه حاضر، تحقیقی تحلیلی ـ عقلی درباره براهین وجودی و صدیقین و مقایسه میان این دو نوع استدلال می باشد. با توجه به تحقیقات فراوانی که در این زمینه صورت گرفت، روشن شد که: برهان وجودی برهانی است پیشینی که بدون مراجعه به عالم خارج و تنها از طریق مفهوم خدا (البته نه مفهوم بما هو مفهوم، بلکه مفهوم از حیث مرآتیت واقع و حکایتگری آن) وجود خدا را ثابت می کند. برهان صدیقین نیز برهانی پیشینی است ک...

امروزه که دادرسی کیفری در حقوق موضوعه به اعتراف همه حقوقدانان دارای کاستی های بسیار است، تحقیق و بررسی تطبیقی دادرسی کیفری ادیان ابراهیمی جهت پیدا نمودن نقاط مثبت و شناسائی نقاط ضعف دادرسی کیفری این ادیان با هدف الگو گرفتن از نقاط مثبت آنها در جهت برطرف نمودن کاستی های دادرسی کیفری در حقوق موضوعه امری ضروری است. تلاش ما در این مجموعه تطبیق شیوه های محاکمه و ادله اثبات آن در دو شریعت یهود و اسلا...

رازهایی در هستی وجود دارد که تا زمانی که در بند مفاهیم فلسفی و دلایل منطقی هستیم نمی توانیم به سر و حقیقت نهفته در آن پی ببریم و تنها با حقیقت هنری است که آن راز نقاب برمی اندازد. هرگاه به یاری نشانه های زبانی و مفهوم سازی های فلسفی و علمی نتوانیم واقعیت، رویداد یا تجربه ای انسانی را بیان کنیم و به دیگری منتقل کنیم به هنر پناه می بریم، چرا که هنر مسیری را می گشاید که با پای چوبین خردورزی و منطق...

این پایان نامه پیوند¬های فکری مثنوی معنوی و گلشن راز شیخ محمود شبستری را مورد بررسی قرار داده است. مثنوی معنوی یک شاهکار عظیم ادبی و عرفانی است که خالقش نماینده¬ی واقعی تفکر عرفانی ایرانی است. گلشن راز نیز با وجود حجم کمش، مأخذ مهمی جهت شناخت عرفان و کلام اسلامی ایران به شمار می¬رود. در این پایان نامه ابتدا موضوعات مشترک این دو اثر بزرگ، مثنوی معنوی و گلشن راز همانند وحدت وجود، انسان، تجلی، جبر...

ثنویت افراطی بین نفس و بدن در فلسفه دکارت معضل رابطه آن دو را پیش آورد. هیچ کدام از راه حل­های دکارت در نحوه ارتباط نفس و بدن قانع کننده نبوده و او در نهایت با اعتراف به ناتوانی خود، فکر نکردن در این­باره را بهتر از فکر کردن دانست. مالبرانش از طریق مبانی کلامی و انحصار علیت در خدا سعی در حل این مشکل داشته و ارتباط آنها را فعل خدا می­داند. اسپینوزا از طریق تحویل کثرات به امر واحد و این­که نفس و ...

در این مقاله بر آنیم که به بررسی ایمان از دیدگاه مرجئه ـ که مهم ترین ممیزۀ این فرقه از سایر فرقه ها و نیز از مباحث محوری و نقطۀ مشترک شعب مرجئه به شمار می رود ـ با استفاده از آیات قرآن و روایات ائمۀ معصومین(ع) بپردازیم. بی تردید مرجئه در برابر خوارج شکل گرفتند و بر این باور بودند که نباید هرگز دربارۀ عثمان و علی (ع) قضاوت کرد! بلکه بایدکار آنان را به خدا وانهاد. آنها معتقد بودند که نام خود را ا...

این مقاله که به بررسی جایگاه کانت در اندیشه شوپنهاور می­پردازد از یک مقدمه و دو بخش اصلی تشکیل یافته است. پس از شرح مختصر و مقدماتی جایگاه کانت در اندیشه شوپنهاور، در بخش اول، تحت عنوان« انتقاد از نقد اول»، ارزیابی انتقادی شوپنهاور از کانت در قالب سه مفهوم شیء فی­نفسه، معنای تجربه و مقوله علیّت به تصویر کشیده می­شود. نکته قابل توجه این بخش این است که شوپنهاور، بر خلاف کانت، نه تنها شیء فی نفسه ر...

تردیدی نیست که محور اساسی اندیشه و حرکت سیاسی امام خمینی به واسطه مرجعیّت دینی، بر مبنای اسلام و عمل به تکلیف شرعی(54)  بوده است. بنابراین، نوع حاکمیت سیاسی را باید در تفسیر ایشان از رابطه شریعت و سیاست جست‏وجو نمود. از طرف دیگر، به اعتراف اکثریت قریب به اتفاق اندیشمندان و صاحب نظران، امام خمینی تنها مرجع دینی است که بیشترین بها را به مردم و رأی مردم و مشارکت آنها در سرنوشت سیاسی‏شان، داده است....