اگر نگاهى گذرا به تذکره‏هاى نوشته شده در عهد صفوى داشته باشیم، این نکته به خوبى آشکار مى‏شود که شاعران این دوره، در نقدِ شعر دستى توانا داشته و هر کدام به گونه‏اى، سعى در نقد اشعار دیگرى داشته‏اند، این نقدها باعث ایجاد یک ویژگى سبکى مهم در شعر این دوره شده است، ویژگى مورد نظر؛ معارضه شعراء با یکدیگر و به عبارتى نقد شعر با شعر است که به صورت‏هاى مختلفى در شعر این دوره دیده مى‏شود. شاعران سبک هندى...

ترجمه فارسى استاد محمد مهدى فولادوند از قرآن کریم در حال حاضر در شمار یکى از بهترین و موفق ترین ترجمه ها قرار داد که به دور از گرایش هاى خاص و رویکردهاى افراطى به انجام رسیده است. مترجم محترم در این ترجمه اصل را بر روانى و خوشخوانى نهاده و ترجمه اى شایسته و در خور تقدیر ارائه داده است. این اثر، ترجمه اى مبسوط و گاه تفسیرآمیز از قرآن کریم است که سطح علمى و تحقیقى آن در خور اعتناست. ولى با وجود ه...

 این نوشتار به مطالعه کاستى‌ها و کژیها و نمایاندن برخى لغزشها اختصاص دارد.  اندیشه جامع بودن قرآن، اثبات سازگارى دین با علم، اعتماد بیش از اندازه به فرضیه‌هاى علمى، خودباختگى در برابر فرهنگ غرب، التقاط و سوء استفاده از دین و بى‌توجهى به شرایط و قوانین تفسیر، از زمینه‌هاى مهم لغزشهاى تفسیرى است. مثلاً برداشت نظریه برآمدگى استوا و فرورفتگى قطب از آیه 41 سوره رعد با سیاق، واژگان و جملات این آیه نا...

ادبیات معناباخته، یکى از جریان‏هاى ادبى معاصر است که بر پایه نگاه یأس آلود و بدبینانه نسبت به انسان و هستى شکل گرفته است. این جریان، تقریبا همزمان با غرب، در طىّ دو دوره استیلاى استبداد رضاشاه و بعد از آن در جریان وقوع کودتاى 28 مرداد 1332 و شکست جنبش ملى شدن صنعت نفت در ادبیات ایران مجال ظهور پیدا کرد. در داستان‏هاى بهرام صادقى، مؤلفه‏هاى معناباختگى به اشکال گوناگون بى‏هدفى، بى‏ایمانى، بى‏هویّتى...

قصاید سنایى از نظر ارزش ادبى نه تنها با دیگر آثار برجسته او هم‏چون حدیقه‏الحقیقه قابل مقایسه است که با آثار پرآوازه زبان و ادب فارسى پهلو مى‏زند. تنوع مضمون و محتوا در قصاید سنایى، پیوند اندام‏وارى با معمّاى چندگانگى شخصیت شاعر و افسانه‏هاى مربوط به او دارد. موضوعاتى که سنایى در قصاید خود درج کرده است، هم متنوع است و هم به ظاهر یک‏دست نیست. به همین خاطر ممکن است به ذهن مخاطب چنین خطور کند که مگر...

در دهه هاى، اخیر نقدهاى بسیارى پیرامون مفهوم تاریخ و امورى که تاریخ نگاران همواره به آنها توجه کرده اند، در محافل علمى و فلسفى پسامدرن مطرح شده است. مهم ترین پیامد این نقدها، به چالش کشیده شدن رسالت تاریخ در ارائة تصویرى دانشورانه و عینى از رویدادهاى گذشته است. این دیدگاه نسبى در پیوند با درستى تاریخ، با زیرسؤال بردن سرشت و طبیعت آن، امکان دستیابى به حقیقت تاریخى را مورد تردید قرار مى دهد و بیا...

دگرگونى‌هاى تفاسیر قرن چهارده به لحاظ روش و گرایش تفسیرى مورد بررسى و نقد قرار گرفته است. نویسنده با تقسیم دگرگونى‌هاى پدید آمده در تفاسیر قرن چهارده به دو بخش حذفى و اثباتى، نخست به بیان منابع و معیارهایى مى‌پردازد که در تفاسیر گذشته اعمال مى‌شده امّا در تفاسیر قرن چهارده نادیده گرفته مى‌شود مانند: اعتبار اسرائیلیات، طرح مبسوط مباحث ادبى و لفظى، تفصیل آیات الأحکام، زیاده روى در تکیه بر روایات. ...

در مقاله حاضر تلاش م ىشود انواع تأثیرپذیرى از آیات قرآنى در دیوان شاعر برجسته ایرانى، صائب تبریزى، بررسى شود. در این راستا، ابتدا ابیاتى از دیوان شاعر که متحلّى به آیه اى از قرآن است استخراج و آنگاه آیه موردنظر، همراه با توضیحات لازم، ذکر می شود. بدیهى است این اقدام زمانى که با توضیحات وافى درباره بیت یا ابیات برگزیده همراه شود، علاوه بر اینکه خواننده را در درک بهتر مفهوم موردنظر شاعر یارى م ىده...

هر چند نثر دوران صفوى را نسبت به دوره‏هاى پیش از آن، داراى سبکى نامرغوب و بى‏روح دانسته‏اند، ولى آثار گروهى از نویسندگان آن روزگار را که طریق سادگى در پیش گرفته‏اند نباید بى‏ارزش و ناپسند شمرد. از این جمله است کتابى که به "جهانگشاى خاقان" موسوم است و با وجود ارزش‏هاى ادبى و تاریخى آن، تاکنون چنان که باید، به چشم عنایت و توجه محققان ادب روزگار صفوى نیامده است. این متن- که تاکنون دو نسخه خطى از آ...

مهدى اخوان ثالث (م. امید) از مشهورترین چهره‏هاى شعر معاصر ایران است. وى در سال 1307 شمسى در مشهد متولد شد و در شهریورماه 1369 در تهران درگذشت. اخوان در طول عمر هنرى خود مجموعا یازده دفتر شعر، سه دفتر گزینه اشعار و چند اثر منثور (مقاله، تحقیقات ادبى و قصه) منتشر ساخت. مشهورترین دفتر شعرى اخوان، "زمستان" و مشهورترین شعر این دفتر نیز "زمستان" است که در این نوشتار بررسى شده. زمستان در قالب آزاد (ن...