بررسی کارنامۀ تاریخ نگاری اسلامی، مطالعۀ موردی آثار مورخان مسلمان به روش استقرایی را می طلبد تا بتوان فرآیند پیدایش، شکل گیری، رشد، توسعه و سرانجام رکود آن را نشان داد. یعقوبی که در قرن سوم هجری می زیست از بنیان گذاران سنت تاریخ نگاری اسلامی در مرحله تدوین جوامع تاریخی در موضوع تاریخ عمومی جهان با رویکرد فرهنگی است. موضوع اصلی این نوشتار شناسایی منابع اطلاعات تاریخ فرهنگ عمومی جهان تا قرن سوم ا...

موضوع این مقاله، حضور زن در جامعه اسلامی است. زن در سه حوزة علمی، اجتماعی و اقتصادی مورد بحث قرار گرفته و رابطة بین نگاه حاکمیت اسلامی بر مبنای عمل به سیرة نبوی و علوی و حضور اجتماعی زن و برعکس فاصلة حاکمان از عمل به سیره مورد توجه این مقاله بوده است. نویسنده سعی داشته که بین آنچه در میراث و تمدّن اسلامی که حاصل عملکرد حاکمان است، با آنچه اصل اسلام و بر مبنای عمل به سیرة نبوی و علوی است، فرق نهد...

چکیده تاریخ ادبیات روند تحول و تغییر و تطوّر زبان و ادبیات را در گذر زمان نشان می دهد. در واقع باید نقطه عطف های تاریخ ادبیات را در بزنگاه های تغییر، در لحظاتی که ادبیات در مسیر تحول گام بر می دارد، جستجو کرد. دو دانش تاریخ و ادبیات در حیط? تاریخ ادبیات دو مفهوم جدا از هم نیستند بلکه مفهوم مشترکی را شکل می دهند. در واقع آن چه در این دانش گفته می شود، تاریخِ ادبیات است. بنابراین مولفه ها و مواد ت...

نگارنده در این رساله ضمن بیان فرق و مذاهب استان، تاریخ ساخت، نام، موقعیت جغرافیایی و جمیعت این استان را نیز تحت عنوان کلیات بررسی کرده است. در فصل دوم ضمن اشاره به شکل گیری تصوف در طول تاریخ به معروف ترین شاخه آن یعنی سلسله نعمت اللهی و انشعابات آن پرداخته سپس دو فرقه فعال این استان یعنی گنابادی و نوربخشی را می شناساند. از آنجا که فرقه بهایی در استان فعال می باشد از این رو فصلی به تاریخ شکل گیر...

در میان کتب نوشته شده ی دوران ساسانی، مهمترین کتابی که منعکس کننده ی تاریخ ملی ایرانیان می باشد، کتابی است که در پهلوی خوذای نامک یا ختای نامک نام داشته و تاریخ ملی ایران باستان را از آغاز آفرینش تا دوران یزدگرد سوم به صورت مجموعه ای از قصص و روایات و داستان های ملی و مذهبی و حقایق تاریخی دربرمی گرفته است. تدوین اولیه ی این کتاب در دوران خسرو اول (531- 579 م) صورت پذیرفت و سپس در روزگار خسرو دو...

کتاب فرهنگ و تمدن اسلامی نوشتۀ دکتر علی اکبر ولایتی که برای تدریس در مقطع کارشناسی تألیف شده است، به سبب گستردگی دامنۀ موضوع و عدم تخصّص کافی مؤلف در مباحث متعدّد و متنوع آن و اتّکا و اعتماد بسیار وی بر ماخذ دست دوم و ترجمۀ منابع - نه اصل آنها - دارای اشکالات عمدۀ ساختاری، روشی، محتوائی و شکلی ونگارشی، همچنین تناقض ها، تحلیل ها و استنتاجات نادرست و نااستواری است که دراین مقاله به برخی از آن ها با ...

دیوان ناصر خسرو و با تصحیح استاد مجتبی مینوی و دکتر مهدی محقق از جمله آثار منقح متون فارسی است که با شیوۀ علمی و متد تحقیق و تصحیح فراهم آمده است. مع هذا ارزش­های این متن صرفاً در مقام تصحیح باقی    نمی­ماند، بلکه با ژرف نگری بیشتری می­توان دریافت که این دو استاد برجسته- با تبحّر در تاریخ، کلام، فلسفه و ادبیات فارسی نیز با تسلط کامل به زبان و ادب عربی- اثر ویژه­ای را باز تولید کرده­اند؛ به گونه­ا...

آثار معماری به عنوان یکی از منابع مهم تاریخ نگاری، جایگاه ویژه‌‌ای در شناخت مسائل تاریخی هر سرزمین، دارد و تحقیق در خصوص تبادلات فرهنگی، مهاجرت اقوام، ظهور افکار و عقاید متعدد، و وضعیت اقتصادی، اغلب به کمک آثار مذکور انجام می‌‌شود. از جمله، تزئینات به کار رفته در تعداد قابل توجهی از بناهای تاریخی آناطولی از علاقه و محبت مردمان آن سرزمین نسبت به علی(ع) و اهل‌‌بیت پیامبر حکایت دارد. جریان حب آل ع...

تدوین الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت تلاشی هدفمند برای ساختن تمدنی برآمده از هویت اسلامی- ایرانی است. مقاله حاضر در تلاش است تا نشان دهد تدوین الگوی مذکور بدون مراجعه گسترده به تاریخ اقتصادی- اجتماعی بشر پر ایراد خواهد بود. این امر بیش از هر چیز از اهمیت معرفتی و روش­شناختی تاریخ در شناخت قواعد و اسلوب­های حاکم بر حرکت اقتصاد در جوامع گوناگون نشأت می­گیرد. مطالعه تاریخ از زاویه دیگری نیز برای ما ح...