اسطوره فره­ایزدی از مهمترین ارکان اندیشه سیاسی ایران باستان و جزو مولفه­های اصلی مفهوم شاهی­آرمانی بود. این اسطوره کارویژه­های سیاسی مشروعیت­آفرین داشت، رفته­رفته دستخوش تحول معنایی شد. پرسش اصلی پژوهش حاضر آن است که سازوکار این تحول معنایی و تطور محتوایی چه بود؟ در این جستار با روش تحلیلی- تفهمی مبتنی بر معناکاوی و فهم همدلانه شواهد تاریخی ذیل رهیافت جامعه­شناسی تفهمی، این موضوع بررسی می شود. ...

برخی فیلسوفان بر این باورند که اصل انتخاب طبیعی اعتمادپذیری فرایندهای باورسازی را تضمین می کند. طبق این دیدگاه، آن دسته از فرایندهای باورسازی که بیش تر باورهای صادق تولید می کنند تا باورهای کاذب، برای تولید مثل و بقای موجود زنده سودمندند و از این رو انتخاب طبیعی آن ها را حفظ می کند. استفن استیچ در استدلالی که به «احتیاط بهتر از پشیمانی است» مشهور است این رویکرد را وامی زند. او نشان می دهد که ان...

حروفیه از سلسله جنبش های صوفی مسلک است که در شمال ایران و خراسان توسط فضل الله استرآبادی (796-740ه ق) پایه گذاری شده و توسط خلفای وی در مناطق مختلف همچون آناتولی و آذربایجان گسترش یافته و در اعتقادات پسیخانیان و سربازان ینی چری در عثمانی اثر گذاشت. این جنبش برخوردار از پاره ای عقاید و افکار به خصوص است که بهره گیری از حروف و اعداد اساس آن را تشکیل می دهد. مجموعه این باورها طی ادوار تاریخی، تکام...

واژه «شیطان» که به دفعات در قرآن کریم آمده است، از پیدایش لفظ تا کسب مفهوم قرآنی­ اش تطور قابل ملاحظه­ ای داشته است. با معناشناسی این واژه به روش تاریخی، معلوم می­ شود بر خلاف تصور اکثر اهل لغت، لفظ «شیطان» اشتقاقی از ریشه «شطن» به معنی دور شد یا «شیط» به معنی سوخت و هلاک شد، نیست، بلکه در پیدایش این کلمه و حتی تطور معنای آن تا مفهوم قرآنی ­اش انتقال معانی حسی مقدم بوده است. اما در بخش معناشناس...

انسان مدرن و تمامی فعالیت­هایش از ابتدای پیدایش –در حدود 200000 سال پیش-، تا کنون، با اقلیم و محیط پیرامون خود در ارتباط بوده است، از آن تأثیر گرفته و بر آن اثراتی گذارده است. اقلیم کره ­ی زمین به مانند یک سیستم پویا، از تاریخ ذکر شده تا امروز در حال تغییر و تحول دایمی بوده است. تغییرات اقلیمی، از راه ایجاد تغییرات در مؤلفه­ های محیطی و ویژگی­های چشم­انداز کنام زیستی گروه­های انسان مدرن، بارها ...

نگرش‌ها، رویکردها و اقتضائات ایدئولوژیکی، فرهنگی و اجتماعی هر جامعه در تبادلات فرهنگی- هنری بین جوامع مختلف، سبب تغییر، تحول و تطور در مولفه‌های فرهنگی- هنری مبادله شده می‌گردد. مقتضیات فرهنگی- اجتماعی ایران، در دورة آغازین غرب‌گرائی روشنفکران ایرانی –پس از اقتباس مکتب رئالیسم از ادبیات غرب- باعث تغییرات بنیادین در اصول و موازین این مکتب ادبی گردید که در نهایت آن را به شکل مکتبی مستقل با صبغه‌ا...

در این نوشتار با توجه به همراهی و همکاری میان رسانه‏های توده و جنبه‏های انسانی‏تر ارتباط، مانند آنچه در یک ارتباط میان فردی و مستقیم به وقوع می‏پیوندد، در ایجاد تصویر مثبت و تثبیت سلطۀ سرمایه‏داری غرب در دوران معاصر، جهانگردی به مثابه یک ارتباط میان فرهنگی، میان فردی و مستقیم واکاوی بیشتر شده است. این پدیدۀ ویژۀ چند دهۀ گذشته، در باطن دارای تاریخی طولانی در زندگی بشر است که تلاش شده است تا در ...