0

حضور غرب در شرق به‌خصوص در ابعاد فرهنگی- سیاسی مورد توجه شاعران معاصر دو حوزة فارسی و عربی قرار گرفته است تا جایی­که این مفهوم در شعر بسیاری از آنها بسامد بالایی دارد. حافظ ابراهیم و محمدرضا شبیبی ازجمله شاعران عربی هستند که به علت سوابق تمدنی عراق و مصر و شرایط زمانی دورة خود از جایگاه خاصی برخوردارند. در این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی به موازنة شعر این دو شاعر در سطح محتوا پرداخته شده و «مق...

در اندیشه تمدنی سید منیر الدین حسینی الهاشمی، تمدن بستر ساز ارتباط انسان با جامعه و طبیعت است و لازمه این ارتباط حضور تمدن هم در نحوه تأثیر انسان و جامعه بر طبیعت و هم در نحوه تأثیر طبیعت بر انسان و جامعه است. البته مناسبات و ابعاد حیات اجتماعی آن گاه وصف تمدنی می یابند که نهادینه شده باشند. اسلامی بودن تمدن به معنای جریان روشمند دین در تمامی حوزه های حیات تمدنی ـ اجتماعی بشر است. نظام مفاهیم (...

غرب و نگرش اندیشمندان مسلمان به آن، یکی از موضوعات مهم در حوزه اندیشه سیاسی معاصر ایران به شمار می آید. سید قطب از اندیشمندانی است که در برابر تمدن غرب رویکرد غرب ستیزانه اتخاذ نموده اند. او در اواسط دهه 40 با نگارش کتاب هایی کوشید تا در راستای ارائه الگویی بومی در زمینه ایدئولوژی اسلامی قدم بردارد. او در این کتاب ها ابعاد گوناگون تمدن غرب را مورد هجوم قرار داد. اندیشه های سید قطب در دوران قبل ...

سید جمال در پی ایجاد سازگاری میان اسلام سنتی و چالش های علمی و فلسفی غرب بود و در این زمینه موضع میانه ای را در پیش گرفت. سیدجمال علوم و فن آوری جدید غرب را از آداب و اخلاق غربی انفکاک ناپذیر می داند و معتقد است جهان اسلام بدون پذیرش پیامدهای کلامی و فلسفی آن می توانند به آن دست یابند. نویسنده در این مقاله ضمن انتقاد از ماده گرایان و معرفی آنان به عنوان ویرانگر تمدن و جامعه انسانی، توجه روشنفکر...

هدف این پژوهش تطبیق و مقایسه میان اندیشه‏ها و ساختارهای کلی تفکر اسلامی و تفکر غربی است و تلاش می‏کند وجوه متعارض و تفاوتهای مشخص تمدن غرب و اسلام را در 3 فصل نشان دهد. بعد از اشاره به ارتباط و آشنایی متقابل اسلام و غرب و ظهور اندیشه‏های مدرن در جهان اسلام از نظام فکری این دو فرهنگ بحث شده است. نویسنده چشم‏انداز توحیدی تفکر اسلامی را متعارض با نشانه‏های الحادی اندیشه غرب مخصوصا اندیشه‏هایی که ا...

مسئله اصلی پژوهش حاضر تبیین و تحلیل دلایل تصادم چند تمدن در خاورمیانه و به صورت تخصصی در بحران سوریه می­باشد. این مقاله در زمرۀ پژوهش‌های بنیادی قرار دارد و برای انجام آن از منابع اسنادی، کتابخانه‌ای و اینترنتی بهره برده شده است که با استفاده از تحلیل‌های استنباطی در چارچوب روش توصیفی و تحلیلی به رشته تحریر در آمده است. یافته­های پژوهش نشان داد، امروزه ما شاهد یک جنگ تمدنی تمام عیار هستیم که سه...

تحولات فکری جهان عرب را باید حول چالش‌های سیاسی و اجتماعی آن مورد تحلیل قرار داد. جهان عرب در طول تاریخ خود با فراز و فرودهای تاریخی بسیاری مواجه بوده است. با مطالعه این تحولات می توان رویکردهای فکری سه‌گانه در جهان عرب یعنی؛ سلفی‌گرایی، سکولاریسم و همسازگرایی را در مراحل مختلف با تفاوت‌هایی بازشناسی کرد. طی یک قرن اخیر، جریان‌های فکری جهان عرب که از ریشه‌های تاریخی خود در طول قرن‌ها تغذیه شده‌...

جدای از موارد قطعی تأثیرگذاری فرهنگ و تمدن اسلامی بر غرب، مشابهت ها و تفاوت هایی میان برخی ابعاد فرهنگی و تمدنی این دو تمدن وجود دارد. در تحقیق های جدید و کتاب های تاریخ علم و تمدن به نکته های فراوانی در این زمینه اشاره شده است ولی مسئله اصلی این نوشتار تبیین وجوه اشتراک و افتراق جهان اسلام و اروپا در نظام و برنامه های آموزشی، شیوه های تدوین، ضوابط حاکم بر امر آموزش و مواد درسی است. به نظر می ر...

مسئله علم دینی در دهه‌های اخیر در میان محققان و پژوهشگران داخلی موافقان و مخالفانی داشته است. در میان موافقان نیز نظر یکسانی وجود ندارد. در این بین می‌توان به دو رهیافت علم دینی در متن فرهنگ، سنت و تمدن اسلامی و علم دینی شمول‌گرای عقل و نقل‌محور اشاره کرد. اگرچه بین این دو دیدگاه اشتراکاتی وجود دارد؛ اما مبانی و مؤلفه‌ها و نتایج هریک متفاوت از دیگری است. دیدگاه اول علم دینی را بازگشت به سنت و ت...