چکیده: تمدن اسلامی در عصر عباسی، بستری مناسب را برای پیشرفت و تکامل علم و ادب و هنر فراهم آورد. چنانکه وقتی مسلمانان از مسئله فتوحات و جنگ و درگیری رهایی یافتند و ثروت و قدرت دولت رو به فزونی نهاد، گرایش به انواع هنر های زیبا در بین خلفا، بزرگان و طبقات مختلف جامعه بغداد افزایش یافت.در این میان هنر موسیقی، به عنوان ابزاری مهم برای جلوه‌گر ساختن شکوه و اقتدار خلفای بغداد، جایگاه ویژه‌ای داشت. ای...

در زمینه امامت و خلافت بعد از پیامبر اسلام، نظریات متفاوتی در بین مسلمانان مطرح شده است و هر کدام از فرقه های اسلامی به یکی از این دو مبنای امامت و خلافت گرایش پیدا کرده اند. سؤال اصلی نوشتار حاضر این است که مهمترین عوامل شکل گیری نظریه خلافت در اذهان اهل سنت به خصوص در آراء غزالی چیست؟ در پاسخ به این سؤال، این فرضیه را به آزمون گذاشتیم که توجه به واقعیات زندگی سیاسی صدر اسلام و مراجعه به سیره ...

ابن‌ابی‌الحدید و ابن‌هیثم، دو شرح از معروف‌ترین شروح نهج‌البلاغه را در قرن هفتم هجری نوشته‌اند؛ دو نویسنده­ای که فارغ از گرایش مذهبی متفاوت، اهل تسامح و بردباری بوده­اند. در این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی، آرا، نظریات و دیدگاه‌های این دو شارح را درباره یکی از مهم‌ترین و حساس­ترین خطبه­ های نهج­البلاغه بررسی و تجزیه و تحلیل می­کنیم. بر اساس یافته ­های این پژوهش، هر دو نویسنده به فکر ایجاد انس ...

زندگی اجتماعی زنان در تاریخ اسلام دارای فراز ونشیب های فراوانی بوده است، زن پیش از ظهور اسلام در مناطق مختلف جهان بویژه شبه جزیره عربستان وضعیت رقّت بار و اسفناکی داشت و گاه از کمترین حقوق فردی و اجتماعی خود محروم بود اما با ظهور اسلام در عصر نبوی به دنبال آن با اجرای احکام و قوانین الهی این قشر از افراد جامعه انسانی علاوه برحقوق فردی، از حقوق اجتماعی نیز برخوردار شدند بدین ترتیب زنان رفته رفته ...

چکیده ندارد.

بر هیچ مسلمانی پوشیده نیست که مسجد به منزلة بوستان ایمان، پشتیبان کیان امت اسلامی و هستة مرکزی جوامع مسلمان است. مساجد نقش مهم خود را از زمانی آغاز کردند که پیامبرخدا، حضرت محمّد مصطفی (صلی الله علیه و آله) نخستین مسجد را در مدینة منوره بنا نهاد و این نقش آفرینی تا دوران خلفا ادامه یافت؛ آنگاه که امپراتوری اسلامی اندک اندک به سوی فروپاشی روی نهاد.

چکیده در منابع روایی اهل تسنن و شیعه روایات فراوانی در باب فضائل و یا احیاناً ذم برخی شهرها و سرزمین ها وارد شده است چنان که در برخی جوامع حدیثی، باب یا ابوابی به ذکر این روایات اختصاص داده شده و یا دربارۀ این احادیث تألیف مستقل صورت گرفته است. در این میان، این نکته قابل توجه است که به تصریح حدیث شناسان فریقین، شمار زیادی از این روایات مجعول است. گذشته از انگیزه های مذهبی، یکی از مهم ترین علل جع...

درباره رویدادهای تاریخ صدر اسلام پس از رحلت پیامبر(ص) بسیار گفته و نوشته شده است. نوشتار حاضر کوشیده است رفتار خواص جبهه مقابل امیرالمؤمنین علی(ع) را در مواجهه با حق خلافت اهل بیت: در قالب محورهای زیر بررسی کند: توجیه و تأویل ادلّه قرآنی، جعل سبب نزول آیات، تحریف معنای آیات، توجیه و تأویل ادله حدیثی، تحریف لفظی و معنوی حدیث، توجیه خلافت با اجماع و شورا، جعل فضائل برای خلفا، و فرقه سازی. مقاله با...

پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام، مسئولیت خطیر زعامت و خلافت مسلمین براساس نص ونصب الهی، بایستی بردوش امیرالمومنین قرارمی گرفت، تا ایشان با امتیازات و اختصاصات موهوبی الهی خویش، عالم ملک را به عالم ملکوت پیوند می زد. اما روند تاریخ، شکل دیگری را به خودش گرفت، به طوری که امام از تصدی مقام خلافت بازداشته شد و از این رو جامعه اسلامی از برکات مادی و معنوی فراوان ایشان محروم و ممنوع گردید. امام در ...

پژوهش حاضر دارای دو بخش است؛ بخش نخست آن به فهرست اجمالی از شروط مشترک احراز منصب وزارت در آراء و آثار عالمان دینی و رجال دیوانی عصر عباسیان اختصاص یافته است و در بخش دوم میزان انطباق بین انتصاب ها با ویژگی ها و معیارهای لازم برای تصدی منصب وزارت، مورد بررسی قرار گرفته و سرانجام به این نتیجه دست یافته که بر رغم تاکید و توصیه سیاستمداران دیوانی مبنی بر شایسته سالاری و دقت در گزینش وزیران، خلفا ا...