مسألۀ منابع فردوسی در سرودن شاهنامه و شیوۀ کار او یکی از چالش‌های اساسی در شاهنامه‌پژوهیست. گروهی بر پایۀ همانندی برخی از عنوان­های داستان‌های یادشده در مقدّمۀ بازمانده از شاهنامۀ ابومنصوری، این کتاب را یگانه منبع فردوسی دانسته‌اند. برخی دیگر معتقدند که فردوسی در کنار شاهنامۀ ابومنصوری از منابعی دیگر نیز استفاده کرده ‌است. دلیل اصلی این گروه از پژوهش­گران آن است که از آن­جایی که منبع مشترک و اصل...

جایگاه ویژه‌شاهنامۀ فردوسى نزد ایرانیان، موجب شده است تا این اثر همواره مدّ نظر قدرت‌مداران قرار داشته باشد. یکی از مظاهر این توجه، در نگاره‌های متعددی جلوه می‌کند که بر مبنای اشعار شاهنامۀ فردوسی خلق شده است. این نگاره‌ها از دو منظر اصلی قابل مطالعه هستند: نخست آنکه هریک را تنها به‌منزلۀ بازنمودی از متن ادبی بررسی کنیم و به مؤلفه‌های شکل‌گرایانه، شگردها و مکتب هنری آنها بپردازیم. دیگر آنکه از م...

نیاز روزافزون به تشخیص هویت در کاربردهای گوناگون، لزوم طراحی سیستم های خودکار مبتنی بر پردازش تصویر را توجیه می کند. در این تحقیق، روش جدیدی برای بازشناسی برون خط امضاء ارائه شده است. روش بهینه ی ارائه شده برای استخراج ویژگی، نسبت به تغییرات مقیاس و چرخش پایدار می باشد. برای مقایسه این ویژگی ها نیز از یک معیار شباهت جدید مبتنی بر تعداد نقاط منطبق استفاده شده است. علاوه بر این، در مرحله پس پرداز...

به نظر اغلب پژوهشگران، داستان آرش در شاهنامۀ ابومنصوری و دیگر خداینامه ها نبوده است ، اما گروهی بر این باورند که این داستان در منابع شاهنامه وجود داشته، اما فردوسی آن را حذف کرده است. یافته ها نشان می دهند که ادعای وجود داستان آرش در شاهنامۀ ابومنصوری قطعیت ندارد. در متون پهلوی موجود نیز، جز یک اشاره چیزی از داستان آرش نیامده است. بررسی های ما نشان می دهد که داستان آرش اساساً نباید در خداینامه ه...

تاریخ هر فرهنگی پیوسته ردی از دیگری را در خود دارد و تقابل دوگانه خود - دیگری همواره از جمله محورهای مطالعات فرهنگی بوده است. عناوینی همچون چگونگی مواجهه یک فرهنگ با دیگری و علل دامن زدن دولت ها به دیگری هراسی در این زمینه قابل طرح هستند. در این مقاله الگوی نشانه شناسی فرهنگی برای مطالعۀ چگونگی بازنمایی دیگری فرهنگی در دو نگاره از شاهنامه های مصوّر عهد صفوی (شاهنامه شاه تهماسبی و شاهنامه شاه اسم...

چکیده عاشقانه­ ها بخشی جدایی ­ناپذیر از حماسه­ های ملّی ایران بشمار می­ روند. با توجّه به این­که حماسه­ هایِ پس از شاهنامه متأثّر از آن بوده­ اند، بسیاری از ویژگی­ های غنایی شاهنامه در آن­ ها یافت می­ شود. در این مقاله کوشش می­ شود با روی­کرد نظریّۀ بینامتنی نگری این ویژگی­ ها بررسی شود. بینامتنی­ ها به لفظی، موضوعی و محتوایی تقسیم می­ شود. این مقاله با روش توصیف و تحلیل محتوایی و کتاب­خانه ­ای، حما...

در این رساله کوشش شده با گردآوری و گزینش منابع مکتوب و همچنین نسخه های مهم و شاخص از دست نویس های "پهلوی"، "اوستایی" و "شکسته نستعلیق" به بررسی فرآیند خوشنویسی در این خطوط پرداخته شود. اهمیت موضوع از این جهت است که بسیاری از آثار مکتوب و مدون خطوط پهلوی و اوستایی در دوران ساسانی و آغاز دوران اسلامی در ایران از میان رفته و دست نویس های باقی مانده از این خطوط بسیار پراکنده است. به همین دلیل پژوهش...

شماری از آثار هنری ایران سده­های 4 تا 8 ﻫ. ق. با مجالسی آراسته شده­اند که شاهی کمان­گیر و سواره را در نخجیرگاه آهو نمایش می­دهد، درحالی­که بر پشت مرکبش زنی ریزاندام و چنگ­نواز نشسته است. این صحنه بنا بر متن شاهنامۀ فردوسی و هفت پیکر نظامی گنجوی، داستان بهرام گور شاهنشاه ساسانی و کنیز خنیاگرش آزاده را روایت می­کند. البته انتساب این روایت به شاهنامۀ فردوسی در سال های اخیر موضوع انتقاد بوده و حتی ...

چکیده - در مقاله ارائه شده ، مساله بازشناسی حروف دستنویس فارسی به کمک شبکه های عصبی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. جهت انجام این پروژه، مراحلی تعیین و تعریف می شود که شامل انتخاب و تعیین خصوصیت منحصر به هر حرف بوده، به گونه ای که در مقابل مواردی از قبیل چرخش، تغییر اندازه و جابجایی مقاوم باشد. تبدیل فرمت ورودی به شکل قابل ارائه به شبکه و آنگاه آموزش شبکه عصبی از دیگر مراحل اجرای پروژه است....

هدف یک سیستم بازشناسی الگو، قرار دادن الگوها با کمترین خطا، در کلاس مربوط به خودشان است. بازشناسی ارقام دستنویس فارسی یکی از مسائل مهم در حوزه بازشناسی الگو می باشد. تحقیقات در این زمینه چندین دهه است که آغاز شده است و هنوز هم در حال تحول می باشد. در سیستم های اولیه بازشناسی الگو از یک ویژگی و یک طبقه بند استفاده می شد. این سیستمها برای بازشناسی الگوهای پیچیده و کاربردهای زمان حقیقی مشکل داشتند...