دیوان اشعار منسوب به امام علی، علیه‌السّلام، تاج آثار ادبی جهان عرب، سرشار از آموزه­های اخلاقی، تعلیمی و عرفانی است که بسیاری از شاعران و ادیبان مسلمان سعی داشتند تا با توجه به میزان درک و توانایی خود از این دیوان و آموزه­های آن خوشه‌چینی کنند و در مراحل گوناگون زندگی، آن را به کار بندند. شیخ اجل سعدی شیرازی، شاعر نامدار پارسی زبان، از جمله مریدان تفکر آن حضرت، توانسته­است بهره­مندی شایسته و درخ...

تصحیح آثار فاخر ادبی و شناختن و شناساندن متون و صاحبان آثار به جامعه و به‌ویژه پژوهشگران، منتقدان و علاقه‌مندان به میراث ماندگار زبان و ادبیات فارسی، کاری ارزشمند و بسیار برجسته است. هدف از این پژوهش، آشنایی با میرزا نظام‌الدین دستغیب شیرازی، از شاعران سدۀ یازدهم هجری و معرفی نسخه‌های خطی دیوان او، همچنین بررسی و تحلیل عناصر و مؤلفه‌های سبک ادبی وی، یعنی زبان، قالب، ساختار، مضمون و موضوعات مانن...

مقالۀ حاضر نگاهی است بر زندگی و شعر میرزا علی‌رضا تجلی شیرازی (اردکانی)، از علما و شعرای نیمۀ دوم قرن یازدهم هجری و معرفی ده نسخۀ خطی از دو مثنوی معراج‌الخیال و وصف کشمیر، دیوان اشعار وی. این مقاله شامل مقدمه، پیشینۀ تحقیق، زندگی و روزگار تجلی، معرفی آثار، نسخ خطی، سبک شعری و ویژگی‌های آن، وزن شعر، قافیه و ردیف، شاعران هم‌‌عصر تجلی، و نتیجه‌گیری ‌است. این شاعر پ...

چکیده حکیم حسن مشرقی شیرازی از عرفای شیعی و از سخن‌سرایان اواخر قرن دهم و نیمة اوّل قرن یازدهم ه.ق است که در هیچ‌یک از تذکره‌ها مطلبی در بارة او نیامده است. مجموعه آثار مشرقی شیرازی در یک دیوان گردآوری شده که تاکنون به چاپ نرسیده است، کلیات وی شامل 9 کتاب و حدود 23 هزار بیت است. مضامین اشعار مشرقی عرفان، حکمت، موعظه، اخلاق، مدح ائمّة اطهار(ع) و... است که در قالب‌های‌ غزل، مثنوی، قصیده، رباع...

بابا فغانی شیرازی متوفی به سال 925 ه.ق یکی از شاعران صاحب سبک در شعر فارسی است و در ایجاد سبک هندی نقش بسزایی دارد ، دیوان اشعار او علاوه بر مزایای فراوان از موسیقی شعر بسیار خوبی برخوردار است . این پژوهش بر آن است تا ابعاد مختلف موسیقی شعر را در این دیوان بررسی نماید. در حوزه ی موسیقی بیرونی عاملی که موسیقی او را آهنگین تر ساخته، اوزان آرام و مطبوع اوست، که از رایج ترین اوزان شعر فارسی به شمار...

کمال الدین محمد وحشی بافقی، از شاعران سده ی دهم هجری در ایران است. وی را از بنیان گذاران مکتب وقوع دانسته اند. وحشی در آثار خود، از صورخیال در حد معمول استفاده کرده و بیانی ساده و به دور از تکلف دارد. جمال الدین محمد عرفی شیرازی نیز از دیگر شاعران سده ی دهم هجری است که درهندوستان به سر می برد. اشعار او در شمار نخستین آثار سبک هندی قرار گرفته است. برخی از بزرگان ادب پارسی، عرفی را از پایه گذارا...

حافظ شیرازی شاعر کمال‌گریی است که جنبه فعّال بی-نهایت وجود و اندیشه‌اش، محدودیّت موجود در ساختار کلمات، مفاهیم، مضامین، تصاویر و قالب شعر را برنتافت. از این‌رو، او برای جاری ساختن محتوای ذهنیِ گسترده و بی-کرانه‌ خود در ساختمان شعر، در پی طرّاحی بستر مناسبی بود که قابلیّت و گنجایش پذیرش این حجم نامحدود را داشته باشد. حافظ با ساختارشکنی در ساختمان شعر و غزل، فضای دیوان اشعارش را نامحدود ساخت و با قطع...

در سخن جاودانه و شعر سحرآمیز حافظ شیرین سخن‘ هرچیزی به طرز زندانه ای جای گرفته آنچنان که گویی لسان الغیب آن را برای اولین بار در دیوان آسمانی خویش به کار برده است و طرحی نو درانداخته. در بررسی دیوان حافظ شیرازی بی درنگ درمی یابیم که باد جایگاه ویژه ای دارد ‘ چرا که سریع و بی دریغ و بی دریغ وظیفه آوردن و بردن خبر را برای عاشق و معشوق بر عهده دارد. در سحر کلام خواجه شیراز‘ باد و انواع آن چون صب...