دانش ژئوپلیتیک تاکنون چهار گفتمان اساسی را پشت سر گذاشته است. کشور ایران در هر یک از گفتمان‌های ژئوپلیتیکی استعماری، جنگ سرد، نظم نوین جهانی و زیست محیطی از اهمیت خاصی برخوردار بوده و برخوردار است. نظریه‌پردازی‌هایی که در هر دوره از گفتمان‌های ژئوپلیتیکی صورت گرفته‌اند، حاوی تهدیدات و فرصت‌هایی برای این سرزمین بوده‌اند. این مقاله با تبیین نظریات اصلی ژئوپلیتیکی، در هر گفتمان تلاش دارد تا اهمیت ...

چکیده کشورها برای حفظ و توسعه ی قدرت ملی و نیز دست یابی به اهداف تعیین شده ی خود، به اقداماتی چون تدوین استراتژی ژئوپلیتیکی در پیوند با دیگر قدرت های منطقه یی و فرامنطقه یی و همچنین فرصت ها و محدودیت های قدرت کاه یا قدرت افزا می پردازند. از این رو، نظام های سیاسی کوشیده اند تا از طریق تصرف یا نفوذ در سرزمین هایی که می توانند مکمل ژئوپلیتیک باشند، تنگناهای ژئوپلیتیکی (محدودیت سرزمین و منابع) خود...

از ویژگی‌های اساسی دوران  جنگ سرد  ایستایی و عدم تحرک در ساختار ژئوپولیتیکی جهان بود. پس از پایان جنگ سرد، عوامل تاثیرگذار منطقه ای فعال تر شده و هر حوزه ژئوپولیتیکی اساساً واجد نیروهای همگرا و واگرایی است که تحت شرایط خاص عمل نموده و با یکدیگر به رقابت می‌پردازند و چیرگی هر یک از آنها بر دیگری، نوع رفتار اجزای حوزه ژئوپلیتیکی و اساساَ الگوی رابطه بین اعضای آن را شکل می‌دهد، یعنی تقویت نیروهای تج...

به طورکلی پیامدهای ژئوپلیتیکی حادثه ی یازدهم سپتامبر در دو جهت کاملاً مخالف خودنمایی کرده است: نخست برجسته شدن ابعاد نظری و عینی مقولة «مرز» از جنبة ژئواکونومیک، و دوّم کمرنگ شدن این ابعاد از جنبة ژئواستراتژیک. این دو بعد ژئوپلیتیکی که همچون ژانوس دو چهره ای عرصة مطالعاتی جدیدی را پیش روی صاحب نظران و محققین حوزة ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی گشوده، آثار و پیامدهای عمده ای در منطقة خاورمیانه داشته ا...

چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): منطقه خاورمیانه یکی از مهمترین و پرآشوب ترین مناطق جهان است و مجموعه ای از کشورهای رقیب و گاه متخاصم را شامل میشود. از اینرو یکی از معماهای بزرگ فراروی جامعه جهانی حل مسائل پیچیده خاورمیانه میباشد چرا که مباحث مطرح در خاورمیانه از انرژی گرفته تا منازعات سیاسی و ایدئولوژیک، قابلیت اثرگذاری عمیقی بر روند تحولات جهانی دارند....

هرکشوری در سیاست بین الملل دارای نقشی است و این نقش برگرفته از موقعیت ژئوپلیتیکی و جغرافیایی آن کشور می باشد. ترکیه نیز از یک موقعیت جغرافیایی منحصر به فردی برخورد داراست و این موقعیت به ترکیه اجازه میدهد تا به عنوان یک بازیگر نقش خود را به بهترین شکل ایفا کند. ترکیه در موقعیتی قرار دارد که با مناطق ژئوپلیتیکی مهمی در ارتباط است قرار گیری این کشور مابین خاورمیانه، آسیای مرکزی و قفقاز، بالکان و ...

قدمت واژة ژئوپلیتیک و دانش آن به‌خصوص در بعد نظری، اندکی فراتر از یازده دهه است، اما ریشۀ اندیشه و عمل ژئوپلیتیکی، به قلمروخواهی، قلمروسازی، قلمروداری و قلمروگستری انسان و جست­وجوی وی برای تأمین امنیت خود و قلمروش برمی‌گردد. بیشتر صاحب‌نظران جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، بر تاریخی­بودن اندیشه و عمل ژئوپلیتیکی اذعان دارند، اما اتفاق­نظری در تعریف ژئوپلیتیک و دوره‌بندی‌های انجام­گرفته از اندیشه و ع...

هم‏زمان با وقوع انقلاب‌های مردمی در جهان عرب، تلاش‏های شهروندان بحرین برای اصلاح ساختار سیاسی این کشور آغاز شد که خیزش گستردة مردمی در برابر نظام سیاسی حاکم بر این کشور را درپی داشت. این تلاش‌ها که تاکنون به‌طور پیوسته ادامه داشته، سبب شده‌اند شماری از شهروندان این کشور جان خود را از دست بدهند؛ اما نظام سیاسی حاکم بر این کشور، تاکنون از پاسخ به درخواست‏های مخالفان و معترضان امتناع ورزیده است. د...

ارزشها و عوامل جغرافیایی و ژئوپلیتیکی در بسیاری از مواقع نقش عمده ای در بروز تنش بین کشورها ایفا می کنند. که در نهایت تعدادی از آنها ممکن است تبدیل به منازعه و درگیری نیز شوند. از آنجا که ارزشهای جغرافیایی و ژئوپلیتیکی نسبت به سایر عوامل ایجاد کننده تنش از پایداری و دوام طولانی مدت برخوردارند و حکومتها در کوتاه مدت قادر به حل و فصل تنشها و منازعات ناشی از آن نیستند، شناسایی و طبقه بندی این دسته...

اصولاً برقراری روابط تجاری ـ اقتصادی عمیق بین کشورها، مستلزم وجود بسترها و زمینه­های هم­تکمیلی است. بسترهای و زمینه­های هم­تکمیلی در برقراری روابط اقتصادی، همچون ظرف اصلی و بستر پویای روابط تجاری ـ اقتصادی بین کشورها عمل می­کنند. روابط تجاری ـ اقتصادی ایران با جمهوری آذربایجان نیز از این امر مستثنا نیست. در روابط اقتصادی بین ایران و جمهوری آذربایجان، تعلقات ژئوپلیتیکی گوناگونی، از جمله اشتراکات ...