امروزه در مباحث نقد ادبی،­­­­­ رئالیسم به عنوان مکتبی ادبی، جایگاه ویژه­ای در ادبیات داستانی دارد؛ مکتبی که می­کوشد خصوصیات انسان­ها و اوضاع اجتماعی را آن گونه که در زندگی واقعی به نظر می­رسند، بازتاب دهد. عبدالرحمان منیف، نویسندة سرشناس عربستانی­تبار و محمود دولت­آبادی، داستان­نویس صاحب­سبک ایرانی از جمله نویسندگانی هستند که در آثار خود بر مبنای مبانی رئالیستی، واقعیات جوامع خود را با رویکردی...

چکیده بررسی اسماء و صفات الهی در قرآن کریم و روایات به کوشش : زهرا محب پورحقیقی هدف از این پژوهش شناخت اسماء و صفات الهی بر مبنای قرآن و حدیث، بررسی آماری میزان تکرار آن ها در قرآن کریم و اعتبارسنجی دلالی برخی روایاتی که موضوع اصلی آن ها اسماء خداوند متعال است، به واسطه-ی عرضه ی آن ها بر قرآن، می باشد. بدین منظور در فصل نخست این رساله به مقدمه، اهمّیّت، هدف، روش، سوال های تحقیق و هم...

قرآن حکیم مصداق بارز جامع الکلم است. تکلیم این جامع از خدای سبحان و استماع و دریافت آن از حضرت ختمی نبوت محمد بن عبدالله(صلی الله علیه و آله و سلم)  است، هوش و گوش پیروان آن حضرت از استماع و دریافت سروش آن جامع الکلم طرفی می‏بندد. معارف فراوان این جامع وحیانی به علوم قرآنی و معانی آن منقسم ‏اند. گسترش این دو فنّ مایۀ تدوین جداگانه رشتۀ قرآن‏شناسی و علم تفسیر قرآن است هرچند بخش مهم ادله قرآن ‏شنا...

در میان ادلۀ اثبات وجود خدا در فلسفۀ اسلامی، برهان های غیرمشهوری هم هستند که در عین صحت و اتقان کمتر مورد عنایت فیلسوفان قرار گرفته اند. یکی از این برهان ها برهان نفس بر اثبات خدا است. در این برهان، با استفاده از نفس انسانی و برخی اوصاف و عوارض آن بر وجود خداوند سبحان استدلال می شود. صدرالمتالیهن (ره) در برخی از آثار خود به صراحت این برهان را یکی از براهین مستقل اثبات واجب الوجود دانسته است. مل...

چکیده مسئله «نص» از مباحث مهم امامت به شمار می آید. شیعیان دوازده امامی، بر اساس نصوص فراوان و معتبری که در منابع روایی شیعه و اهل سنت آمده معتقدند پیامبر اکرم (ص) دوازده نفر را که به نام مشخص شده اند، از جانب خداوند سبحان به عنوان جانشینان و امامان پس از خود معرفی کرده و پیروی از آنها را بر مردم لازم دانسته است. الامامه والنص نام کتابی است که نویسنده وهابی آن «فیصل نور» در باب اول آن، با استنا...

مهم ترین اصل در چگونگی توصیف خداوند و تفسیر صفات او، خارج کردن خداوند از دو حد تعطیل و تشبیه است. در قرآن کریم و روایات معصومان (ع) از یک سو بر وجود خدا وشناخت او تأ کید شده و از سویی دیگر هر گونه شباهت میان خدا و مخلوقاتش نفی شده است.منظور از نفی تشبیه این است که با شبیه ندانستن خداوند به مخلوقاتش او را از هر جهت بی نظیر، یگانه و واحد بدانیم. بنابر این نفی تشبیه، از توحید سرچشمه می گیرد و هر ص...

سعادت و کمال انسان در نحوۀ همزیستی با دیگران است. قرآن کریم، انسان را به رعایت ارزش های اخلاقی در همزیستی فرامی خواند، تا به تربیت افراد جامعه و هم افزایی فضایل اخلاقی بینجامد. در این روش از همزیستی، مسالمت آمیز بودن تعاملات اجتماعی، اصل نیست؛ بلکه اصل، تعالی اخلاقی افراد جامعه است. مهم ترین عامل در تربیت و استقرار ارزش های اخلاقی، محبت است؛ زیرا محبت میان افراد جامعه، الفتی طبیعی ایجاد می کند ...

شکل ­گیری هویّت هر فرد مرهون دو عنصر کلیدی شناختن خود و داشتن هدفی مشخّص است، که دو محورِ تحقیق در عرصۀ معرفت شناختی و غایت شناختی را بر انسان لازم می­سازد. علامه جوادی آملی، ضمن ارائۀ تعریفی جامع از انسان بر مبنای دین به «حیّ متالّه»، به هویّت بخشیِ دین به انسان هم در عرصۀ معرفت­شناختی به لحاظ شناختِ خود و هم در عرصۀ غایت شناختی پایبند است: در عرصۀ معرفتی، همان گونه که انسان در هستیِ خود فقر محض بوده، ...

تاریخ انبیاء بیانگر آن است که برنامه‏های تمام پیامبران در دعوت به اصول، بدون هیچ اختلافی یکسان بوده، هرگاه پیامبری دعوت خود را با دلایلی آشکار می‏ساخت، قوم او به دو گروه مؤمن و کافر تقسیم می‏شدند. ایمان، امری است دارای مراتب تشکیکی؛ چرا که قابل شدت و ضعف است. ممکن است برخی از مراتب‏ ایمان‏ به‌گونه‏ای آمیخته به‌نوعی از شرک خفی باشد. طبق آموزه‌های دینی، معیار درجه‏بندی و ارتقاء وجودی مؤمنان، انجا...

در میان آیات قرآن در مورد ادوار زمانی خلقت آسمان‌ها و زمین تناقضی ظاهری دیده می‌شود؛ این ادوار زمانی در آیات 12 ـ 9 سوره فصلت هشت روز و در آیات دیگر شش روز است. در این رابطه، برخی مفسران تعارض مذکور را مطرح نکرده و در نتیجه به‌دنبال پاسخ نبوده‌اند و سایر مفسرانی که تلاش کرده‌اند این تعارض را حل کنند بر این اساس که هدف خدای متعال در این سوره بیان تفصیلی شش روز بوده است یا نه، راه‌حل‌هایی ارائه د...