بحث از مالیت داشتن داده های رایانه ای در علوم مختلفی چون فقه، حقوق، اقتصاد و حتی علوم مهندسی رایانه بسیار اهمیت دارد. اثبات مالیت این داده ها شاید در علوم مذکور دارای آثار و احکام مدنی و کیفری باشد. ماهیت این داده ها و مالیت آنها به تبیین اساسی نیاز دارد. در این پژوهش ابتدا داده های رایانه ای را تعریف و سپس آن را با مبانی مختلف مال بودن اشیا، مانند مبنای ارزش اقتصادی، مبنای عرف و عقلا، مبنای بر...

اصلاح فرهنگ موجود و تلاش برای ایجاد فرهنگ مطلوب لازمة هر گونه برنامه تحوّل آفرین برای رشد بشر است و یکی از مهم ترین گام ها در این زمینه بکارگیری منابع مناسب برای تأثیر در فرهنگ می باشد. این پژوهش با روش تحلیلی ـ استنباطی جهت استنباط از قرآن کریم و با مطالعة کتابخانه ای جهت بهره گیری از دیدگاه های برخی از صاحب نظران در زمینة فرهنگ و مفسّران قرآن کریم به گونه شناسی منابع فرهنگ مطلوب از دیدگاه این ک...

این بخش دوم پژوهشی است درباره عرف که به مانند مآخذ فقه نقش تعیین کننده در استنباط احکام دارد .عرف عقلاء در واقع اجماع عملی است که اهمیت آن بر هیچ فقیهی پوشیده نیست و در حجیت آن نبایدکوچترین تردیدی به خود راه داد . عرفهای زمان حضور معصوم (ع) و عرف های زمان غیبت همگی معتبرهستند. بیش از همه فقهاء، امام خمینی و آیت الله شهید صدر و استاد شیخ محمد جواد مغنیه با ادله قویحجیت عرف هر زمان را اثبات کرده ...

شرط ذکورت یا مرد بودن از جمله شروط قاضی منصوب است که فقهای امامیه در کتب خود به آن پرداخته اند؛هرچند اکثریت فقها، شرط ذکورت را رد قاضی امامیه در کتب خود به آن پرداخته اند؛ هر چند اکثریت فقها، شرط ذکورت را در قاضی ضروری می دانند. اما این شرط در مورد قاضی تحکیم کمتر مورد بحث واقع شده است. تنها برخی از فقهایی که شرط در مورد قاضی ضروری می دانند، آن را در قاضی تحکیم نیز لازم می شمارند. مستندات این گ...

در فهرست منابع و سیره پژوهی، متأسفانه نامی از کتاب «المستقصی» نگاشتۀ نیمۀ دوم قرن ششم از ابوالکرم عبدالسلام محمد بن حسن بن علی الحجی الفردوسی الاَنْدَرَسفانی ، به چشم نمی خورد و با آنکه جدّ و جهد نویسندگان این مقاله در دستیابی به نسخة اصلی یا نسخه بدل های سده های ششم، هفتم و هشتم هجری تا کنون به غایت مطلوب نرسیده است ، نظر  به قدمت این کتاب و جامع حدیث بودن مؤلف آن ، شناخت این اثر لازم به نظر می رسد...

در این پژوهش که با روش مطالعۀ کیفی و نگرشی تحلیلی، تدوین شده است پس از ذکر اجمالیِ مقدماتی در مصلحت اندیشی، با تحلیل بارزترین نمونۀ مصلحت اندیشی در سورۀ یوسف (علیه السلام) یعنی ماجرای جاسازی ظرف مخصوص در بار بنیامین و تطبیق ضوابط اصولی بر آن، ضمن پاسخ به شبهات پیرامونی، به یافته های جدیدی رسیده است؛ اولاً متزاحم اهمّ در این ماجرا -که بر بیشتر مفسّران مشتبه شده - مشخص شده است . ثانیاَ با تطبیق اجزای ...

یکی از پرسش‌های دیرینه و پایدار در حوزۀ اندیشۀ سیاسی، پرسش نسبت اخلاق و سیاست است. نتیجۀ تأمل دربارۀ چنین نسبتی به شکل‌گیری نگرش‌های متفاوتی انجامیده است. برخی می‌پندارند که کاربرد قدرت سیاسی با رعایت اصول و موازین اخلاقی سازگاری ندارد و در نتیجه هیچ آرمانی حتی عدالت، بدون اعمال قدرت محقق نخواهد شد. در مقابل گروهی بر این عقیده‌اند که اصول اخلاقی به‌خودی‌خود آن‌قدر ارجمند است که باید به صورت دائ...

اسلام که مکتبی جامع و مشتمل بر آموزه‌های فرازمانی و فرامکانی است، به مبحث سیاست خارجی به‌منزلة موضوعی مهم و اساسی توجه دارد. تبیین معیارهای رفتاری اسلام به‌طور عام و موضوع سیاست خارجی به‌طور خاص در عالی‌ترین شکل آن در آموزه‌های قرآن و سیرة اهل بیت تجلی دارد که در این پژوهش سیرة نظری و عملی امام سجاد علیه‌السلام مبنای تحلیل و تبیین قرار می‌گیرد. بر این اساس و با روش توصیفی- تحلیلی، نگارندگان اصو...

هدف از انجام این پژوهش بررسی برخی تعالیم امضایی و تأسیسی پیامبر اعظم (ص) بر اساس آیات قرآن است. قرآن که بر پیامبر اکرم (ص) نازل شد شامل دستورات و آموزه های دینی در تمام زمینه ها است. احکام تأسیسی احکامی هستند که برای نخستین بار و بدون هیچ سابقه ای نزد عرف و عقلا بر پیامبر اکرم نازل شده اند. در مقابل، احکام امضایی احکامی هستند که قبل از اسلام سابقه داشته وعرف و عقلا آن را معتبر دانسته یا وضع کرد...

فقه شیعه از آغاز پیدایش دچار تقیّه و سرکوب بوده است و نتوانسته کارآیی خود را در زمینه‏های گوناگون اجتماعی نشان دهد. حال این سؤال مطرح است که آیا فقه شیعه می‏تواند تمام نیازهای فردی، اجتماعی، عبادی، سیاسی، اقتصادی، قضایی، روابط داخلی و خارجی در عصر کنونی را پاسخ‏گو باشد و یا اختصاص به مسائل فردی دارد؟ برخی از نوشتارها، بسیاری از مسائل حکومتی را اموری عقلانی و برنامه‏ای به حساب آورده و از مسائل ف...