تأثیرپذیری حقوق اسلامی از فقه،امری غیرقابل انکار است و بعد از انقلاب اسلامی ایران حرکت حقوق به سوی جامعه ای اسلامی و براساس فقه مدون بوده و هست . با این وصف ،بررسی همه جانبه دو علم فقه و حقوق نیاز به مباحث فراوانی دارد که این مقاله تلاش مختصری است در جهت برآورده ساختن این مقصود. نوشتار حاضر که در دو بخش فقه و حقوق تنظیم شده است با تبیین موضوع،هدف و غایت هر کدام از فقه و حقوق با مقایسه آن دو ،حق...

استصحاب که یکی از موضوعات پٌر کاربرد در علوم فقه و اصول فقه و حقوق است، در تعریف آن آمده است: « اِبقَاءُ مَا کُانُ» یعنی حکم به بقاء آنچه در زمان گذشته بوده است. از آغاز پیدایش علم اصول فقه، تا زمان وحید بهبهانی، علمای اصولی بر این باور بودند، دلیل حجیّت استصحاب، روایات است و استصحاب، یک قاعده­ی تعبّدی و تأسیسی در هنگام شک و تردید است و در نتیجه استصحاب، یکی از اصول عملیه است. امّا اغلب علمای اصولی بعد ا...

سبک زندگى، مفهومى از مفاهیم علوم اجتماعى است که جنبه رفتارگرا دارد. سبک زندگى، نظام‏واره و سیستم خاص زندگى است که به فرد، خانواده یا جامعه با هویت خاص، اختصاص دارد. آدمیان با قدرت خلاق خویش، براى حیات دنیوى، دست به گزینش مى‏زنند و رفتارهاى خاصى را ترجیح مى‏دهند و زیست خود را با آن منطبق مى‏کنند. رفتارهاى بیرونى آدمیان که مورد انتخاب آگاهانه آنان است، سبک زندگى آنان را تشکیل مى‏دهد که البته انتخ...

دربارۀ اینکه در بستر تعامل متشابک علوم اسلامی، چه ترابطی میان دو دانش فقه و اخلاق برقرار است، گاه نظریات متباین و ناهمگونی به‌چشم می‌خورد که مجموعۀ آنها را در اضلاعی متکثر در چهار دستۀ اتحاد و یگانگی، تعارض و ناسازگاری، تداخل فقه بر اخلاق و تمایز و وابستگی می‌توان تقسیم کرد و به ترازوی نقد سنجید. این پژوهش با روش تحلیلی – مقایسه‌ای و با نگاه عدم فروکاهی یکی به سود دیگری، پس از بررسی رویکردهای ...

همانگونه که از نام پایان نامه مشخص است موضوع این پایان نامه درباره استصحاب است و استصحاب یکی از اصول و قواعد ارزنده علم اصول فقه است که در دانش فقه و حقوق نقش عمده و گسترده ای را ایفا می کند و به گفته سید صدرالدین قمی : « پس از کتاب و سنت استصحاب مهمترین دلیل است ... ». و نیز در این رساله نتیجه گرفته شده است که استصحاب آماده و دلیل است این در حالی است که هم اکنون مشهور و معروف این است که استصحا...

این مقاله ضمن نقد دو مقاله در این حوزه که در شماره‏هاى 67 و 70 این مجله منتشر شده‏اند، این سؤال را طرح مى‏کند که اولویت در جریان تحول‏خواهى چیست؟ فقه یا اصول فقه؟ همچنین چهار مؤلفه در علم اصول که ضمن مقالات قبلى بررسى شده‏اند )توجه به ملازمات فتوا، درجه‏بندى حرمت و کراهت، اطلاق‏گیرى، و توجه به ملاک احکام( مجدداً در این جا بررسى شده است. بررسى این موارد نشان مى‏دهد که جریان فقاهت به جبر و بدون رض...

در مقاله‌ی حاضر بر این امر تأکید می‌شود که فقه از منظر معرفت‌شناسی در شمار تکنولوژی‌هاست، نه علم، و در مقام یک تکنولوژی قدرتمند تأثیرات فراوانی در جوامعی که از آن، بیش یا کم، برای تمشیت امور خود بهره می‌گیرند برجای می‌گذارد. در مقاله کنونی پس از گذری اجمالی در خصوص منزلت فقه در مقام یک تکنولوژی و بررسی برخی ابهامات احتمالی در این زمینه، توجه خ...

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر قدرت و به دست‌گیری حکومت اسلامی بر روش فقه سیاسی یا علم روش‌شناسانه بوده و نیز تأثیر واقعیات اجتماعی و سیاسی در عرصه عمل و روش نگاه به موضوع علم اصول و طریق استنباط را مورد توجه قرار داده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد، اگرچه تحولات حکومتی تاثیر عمیقی بر روش پژوهش در اصول فقه و شیوه فقه‌پژوهی برجای نگذاشته، اما افق‌های جدیدی را گشوده، رویکرد عقل‌گ...

فقه سیاسی شیعه در ادوار مختلفی از حیات خود، تحولاتی را از سر گذرانده است؛ وقوع انقلاب ­اسلامی، یکی از این نقاط تحول است که دامنه و عمق تحولات این علم در این بزنگاه تاریخی بسیار شگرف به‌نظر می‌رسد. سوال اصلی این است که آیا تحولات دانشی فقه سیاسی، مهندسی­پذیر است یا نه؟ در این مقاله با بررسی و نقد دو رویکرد "فقه حکم ­و ­موضوع" و "فقه نظام­سازی" به‌عنوان دو رویکرد رایج، ویژگی‌ها و مؤلفه‌های رویکرد...