قرن بیست و یکم مواجه با بحث جدال‌انگیز توسعه پایدار با اولویت توسعه پایدار شهری خواهد بود. در برنامه­‌ریزی‌های شهری به موضوع پایداری شهرهای وابسته به منابع طبیعی و زیستی پیرامونی توجه کافی نشده است. مقوله توسعه شهر بدون توجه به حوزه آبخیز آن بی‌معنی است. راهبردهای شهری بر پیاده‌سازی و اجرای طرح‌های ایستا، پیرو مکتب مدرنیسم پرداخته و به لزوم برقراری ارتباط متقابل، پایدار و حیاتی حوزه‌های آبخیز ش...

«پرداخت بهای خدمات اکوسیستمی» (pes) یکی از ابزارهای اقتصادی مدیریت منابع طبیعی است که در سال‎های اخیر در بسیاری از نقاط دنیا مورد استفاده قرارگرفته و نسبت به سایر ابزارهای مدیریت منابع طبیعی و به ویژه ابزارهای دستوری و کنترلی، نتایج بهتری در پی داشته است. با توجه به مشکل دریاچه اورمیه و روند خشک شدن آن طی سالیان اخیر و نقش مهم آن در زندگی مردم و موجودات زنده منطقه، در پژوهش حاضر تلاش شده تا با ...

تأثیراتی که عوامل زنده و غیرزنده بر حوزه­های آبخیز در شرایط طبیعی می­گذارند، باعث ایجاد تغییرات مثبت و منفی زیادی در آن می­گردند. زمین­لغزش­ها که عامل فیزیکی است، یکی از تبعات منفی در این حوزه­ها محسوب می­شوند. از جمله مناطق مستعد در بروز این عامل طبیعی، حوزه آبخیز ماسوله در شمال کشور است. به منظور پهنه­بندی خطر زمین­لغزش از روش دمپستر- شیفر بر اساس 14 عامل مؤثر که شامل زمین­شناسی، شیب، جهت شیب...

افزایش تولید و سطح رفاه آبخیزنشینان توأم با کاهش فرسایش خاک همیشه در محور برنامه­های مدیریتی حوزه­های آبخیز است. بهینه­سازی کاربری اراضی یک استراتژی کارآمد در این زمینه می­باشد که می­تواند اهداف توسعه پایدار را محقق سازد. در این پژوهش، با استفاده از مدل برنامه­ریزی خطی و سامانه اطلاعات جغرافیایی، بهینه­سازی کاربری اراضی در حوزه آبخیز آدینه مسجد شازند استان مرکزی به کمک نرم­افزار lingo 11.0 انجا...

رواناب سطحی که نتیجه پاسخ­های بارش در یک حوزه است منبع آب بالقوه­ای است که اگر به­طور صحیح مدیریت شود می­تواند برای تأمین تقاضا آب استفاده­گردد. جمع­آوری آب باران گزینه­ای مناسب برای انحصار و ذخیره رواناب سطحی جهت کاربردهای بعدی بویژه در طول دوره­هایی که محدودیت دسترسی به آب وجود دارد، است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp) مکان­های مناسب جمع­آوری آب باران در سطح حوزه آبخی...

مدل‌سازی اثر نوع و الگوی پراکنش مکانی کاربری‌ اراضی بر تغییرات آب‌نمود جریان ارزیابی اثرات پراکنش و موقعیت مکانی کاربری اراضی بر خصوصیات هیدرولوژیک و تغییرات زمانی آب‌نمود جریان می‌تواند اطلاعات مورد نیاز در تصمیم‌گیری موفق اقدامات مدیریت پوشش گیاهی و در نهایت مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز را فراهم کند، حال آن‌که تاکنون به این موضوع کم‌تر توجه شده است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تعیین سهم مشارکت ...

زنان روستایی ارتباطی مستقیم و تنگاتنگ با منابع طبیعی و محیط‌ زیست اطرافشان دارند و با توجه به شیوه­ های معیشت خانوارشان،می‏ توانند بر این منابع تأثیر متقابل گذارند. نقش دانش زنان روستایی در مدیریت جامع و پایدار حوزه­ های آبخیز بسیار چشمگیر است. پژوهش حاضر به شناخت نیازهای اطلاعاتی زنان روستایی جهت مدیریت پایدار منابع طبیعی حوزه آبخیز قزل تپه در استان زنجان می ‏پردازد. رویکرد مورد استفاده در...

فرسایش، انتقال رسوب، رسوب گذاری و کیفیت آب از مسائل بسیار مهم در مدیریت حوزه­های آبخیز می­باشند. از آنجاییکه بسیاری از حوزه­های آبخیز در اکثر کشورها از جمله ایران فاقد ایستگاه رسوب سنجی هستند استفاده از روش­های آماری برای تحلیل آمار رسوبدهی حوزه­های آبخیز یکی از رهیافت­های مهم بررسی روند رسوب زایی در حوزه­های آبخیز است. بر همین اساس هدف از این مطالعه بررسی آماری روند رسوب معلق با استفاده از تحل...

بررسی آمار و اطلاعات نشان می دهد که سیلاب هر ساله خسارات زیادی به منابع طبیعی وارد می کند. با توجه به تأثیر عوامل مختلف در بروز سیل، انواع اقدامات مدیریتی از جمله آبخیزداری و مدیریت کاربری اراضی، برنامه ریزی و مدیریت در مسیر رودخانه ها و مسیل ها، پیش بینی و هشدار سیل، اقدامات پیشگیری و حمایتی در مناطق سیل گیر و پهنه بندی خطر سیل می توانند در کاهش خسارت ناشی از آن موثر باشد. امروزه استفاده از م...