در فرآیند توسعه سیاسی برخی از عوامل موجب شتاب بخشیدن به جریان شکل گیری نهادهای قرار دادی غیرشخصی ( نهادهای مدنی ) در درون جامعه می شوند و برخی از عوامل به مثابه مانعی بر سر راه شکل گیری این نهادها عمل می کنند . به نظر می رسد ساختار پاتریمونیالیستی قدرت در ایران بنا بر خصوصیات ذاتی آن به شکل اصلیترین مانع بر سر راه شکل گیری این نهادها عمل کرده باشد. در این نوشتار سعی ما بر آن خواهد بود تا نشان د...

مشارکت به عنوان یکی از راهبردهای توسعه پایدار، در عمل با چالش­هایی روبه­رو است. این چالش­ها یا ریشه فرهنگی ـ فکری دارد و یا به استراتژی­های جلب مشارکت پیوند خورده است. این نوشتار ریشه­های ضعف مشارکت رسمی و غیررسمی روستائیانرا در چهار چوب روش فکری ـ فرهنگی جستجو می­کند. روش تحقیق بر مبنای توصیفی ـ تحلیلی و ابزار جمع­آوری اطلاعات بر مبنای پرسشنامه و اسناد کتابخانه­ای است. یافته­های تحقیق نشان می­...

رجوع، ازجمله نهادهای مهم حقوقی است که در کنار نهادهایی نظیر حق خیار و اختیار فسخ در عقود جایز، به اشخاص اجازه می دهد که به وسیله آن، تصرفات نخستین خود را نقض و از آنها عدول کنند. رجوع، نقش مهم و پررنگی در تنظیم روابط حقوقی اشخاص در جامعه ایفا می کند. با وجود این، در نظام حقوقی ایران، چندان مورد توجه واقع نشده و ماهیّت آن تا حدودی ناشناخته مانده است و همین امر، موجب طرح سؤال های مهمی در این زمینه...

چکیده  این مقاله نشان می دهد که پهلوی دوم از دهه 1340 به این سو به سمت نوعی اقتدارگرایی سخت حرکت نموده است. در حالی که عموماً استدلال می شود که این اقتدارگرایی سخت بیشتر از طریق سازو برگ های سرکوب عریان مانند ارتش و نیروهای امنیتی ساواک محقق شده است، این مقاله مشخص می سازد که رژیم در این مسیر همین طور از سازو برگ های سرکوب رقیق و ناپیدا همانند ابزارهای پوپولیستی و کورپوراتیستی نیز بهره گرفته اس...

رابطه توسعه اقتصادی و دموکراسی و ارتباط نفت و دموکراسی تاکنون از جهات گوناگون مورد کنکاش قرار گرفته است. این مقاله در پی آن است با توجه به نظریات مختلف مطرح شده، ممکن بودن توسعه اقتصادی و همین طور دموکراسی را در کشورهایی صادرکننده نفت بررسی کند. فرض بر این است که ایجاد نهادهای مدنی در جهت دموکراسی در کشورهایی که دچار اقتصاد رانتیر هستند؛ به شفافیت و پاسخگویی دولت کمک خواهد کرد و توسعه اقتصادی و...

هدف مقاله حاضر بررسی رابطه مردم سالاری و امنیت ملی در کشورهای کمترتوسعه یافته است. جلوگیری از آزادی های سیاسی و مدنی شهروندان در بسیاری از کشورهای کمترتوسعه یافته، با توجیه امنیت ملی و همچنین تأثیر ناگوار مردم سالاری نوپا بر امنیت ملی در برخی کشورهای خاورمیانه، انگیزه اصلی این بررسی است. دراین مقاله با روشی کارکردی- سیستمی، نشان داده می شود که مردم سالاری و نهادهای مدنی برآمده ازآن، می توانند ب...

پس از پیروزی انقلاب مشروطیت زمینه­های شکل­گیری نهادهای نوین فراهم شد. یکی از مؤلفه­های اصلی این نهادها، آشنایی مردم با حقوق سیاسی و اجتماعی خود بود. لذا تشکیل مجلس و نهادهای سیاسی و مدنی در ولایات ایران، ضرورت استقلال سیاسی و اقتصادی کشور را آشکار نمود. طرح تأسیس بانک ملی، به عنوان یکی از دغدغه­های مهم نمایندگان مجلس، در راستای صیانت از مبانی و اساس اقتصاد کشور صورت گرفت. یافته­های پژوهش حاکی ا...

یکی از مسائل جامعۀ ایران که با زیست چندفرهنگی و تنوع گروه‌بندی‌های اجتماعی مشخص می‌‌شود، چگونگی مناسبات هویت‌‌های اجتماعی متنوع با یکدیگر و گذار از هویت‌‌های تکواره به هویت‌‌های چندگانه است. تکواره‌شدن هویت‌‌های اجتماعی جامعه، با متصلب‌نمودن مرزبندی‌‌های هویتی، پتانسیل منازعۀ اجتماعی و هویتی را تشدید و جامعه را چندپاره می‌‌کند. انجمن‌های مدنی به‌‌مثابه اجتماعات بینابینی، در جرح‌وتعدیل مرزبندی‌‌...

زن در قانون اساسی و سایر قوانین جمهوری اسلامی ایران همچون قانون مدنی، فردی است که واجد حقوق مشخصی بوده و قانونگذار وی را به دلایل مختلفی همچون دلایل شرعی و عقلی در وضعیت خاصی از منظر تعلّق حقوق و تکالیف انسانی قرار داده است. موضوع حقوق مدنی زنان از جمله مواردی می باشد که همواره مورد توجه حقوقدانان قرار گرفته است. در این زمینه، نهادهای مختلف بین المللی از جمله سازمان ملل متحد، به ترسیم چارچوبی ...

چکیده عمل انسان از دیر باز به عنوان یکی از ارزشمند ترین داشته های وی مورد رغبت دیگران برای رفع نیاز هایش بوده است و به عنوان یک عوض مورد معامله قرار می گرفت؛ به ترتیب قواعد و مقرراتی جهت تعیین و تنظیم امور مربوط به آن وضع شد. در قانون مدنی ایران به اقتباس از فقه و آرای فقیهان موادی در باب اجاره به آن اختصاص داده شد. در خصوص اجاره اشخاص تنها به چند ماده مختصر اکتفا شد و پس از آن با وضع قانون ک...