چکیده: داستان حضرت ایوب (ع)، بر اساس زمان خطی داستانی گسترش می یابد. کنش و واکنش های شخصیت اصلی با دیگر شخصیت ها (ایوب (ع) با شیطان) باعث شکل گیری حوادثی می شود که یک زنجیره را به وجود می آورند و در طول محور زمان گسترش می یابند. این داستان ساختاری سه قسمتی شامل: شروع، میانه و پایان دارد. در مقدمه شخصیت اصلی داستان، ایوب (ع)، معرفی و در میانه داستان، آزمایش و در پایان نیز سرنوشتش مشخص می شود. بر...

روایت‌شناسی، شیوه­های گوناگون نگارش و تحلیل ادبیات روایی را مورد مطالعه قرار می­دهد. با توجه به اطلاعات عمیق سیمین دانشور در زمینۀ روایت، نمایاندن ابعاد روایت‌گری وی، هدف این پژوهش بوده است، لذا برای آشنایی و فهمیدن لایه­های زیرین این رمان، با استناد، به شواهد استخراج شده، زمان، در رمان جزیره سرگردانی، به شیوۀ توصیفی تحلیلی مورد سنجش قرار گرفته، درمیان شاکله­های مبحث روایی، عامل زمان در "جزیرة ...

قرن بیستم سرآغازی شگرف در زمینه نقد ادبی معاصر است. یکی از مباحثی که در این زمان مطرح شد، نگاه به شکل، ساختار و بافت آثار ادبی بود. این توجه به ساخت آثار ادبی برای اولین بار به صورت حرکتی مستقل در روسیه ایجاد شد و پژوهشگران این شیوه، فرمالیست نام گرفتند. فرمالیست ها و اخلاف ساختارگرایشان، در پی یافتن الگو و نظامی از روابط درون متنی بودند که براساس آن به ارزیابی مفاهیم اثر بپردازند. دسته ای از پ...

روایت در ساده‌ترین مفهوم، داستانی است که در زمان روی می‌دهد و راوی کسی است که این داستان را نقل می‌کند. با این که حجم گسترده‌ای از اشعار نیما یوشیج روایتی از درد و رنج جامعه، عشق متعالی انسان به مردم و خاطرات کودکی و طبیعتی است که شاعر در آن زندگی کرده و تجربه آموخته اما به این جنبه از شعر او کمتر توجه شده است. اشعار روایت مدارانة نیما دارای دو ساخت سنتی و نو هستند. در ساخت سنتی گاه شاعر به شکل...

«بود» و «نبود» دو لفظ متضاد هستند که ریشه در ادبیات داستانی شرقی دارند و مهمترین نشانه آن نیز اصطلاح معروف «یکی بود یکی نبود» است. مفهوم تضاد موجود در این دو واژه که می توان از آن به عنوان مفهوم دیالکتیکی فلسفی نیز یاد کرد به عناصر داستان (به معنی عام کلمه داستان) کمک می کنند تا به سوی شکل گیری وحدتی حرکت کنند که همان معنی و مفهوم داستان است که صرف نظر از نوع نگاه به مولفِ متن و معنی، در داستان ...

این پژوهش ضمن بررسی اجمالی مکتب فرمالیسم و دیدگاه های نظریه پردازان آن درباره اصول تحلیل متن، الگوی ریخت شناسی ولادیمیر پراپ را که هم اکنون زیربنای اصلی بسیاری از الگوهای تحلیل ساختاری، ریخت شناسی و روایت شناسی را تشکیل می دهد، تشریح می نماید. الگوی پراپ بر « کارکرد » یا عمل شخصیتی استوار است واجزای یک داستان با توجه به کارکرد هر شخصیت و حوزه عمل او مشخص می گردد. پس از تبیین الگوی پراپ و تعریف ...

در این مقاله به تعریف و دسته بندی مرزشکنی روایی و جایگاه آن در داستان های فارسی پرداخته می شود. مرزشکنی روایی عبارت است از آمیختن سطوح گوناگون روایت که به موجب آن ممکن است نویسنده وارد لایۀ زیرین یا سطح داستان شود و با شخصیّت ها به گفتگو بنشیند، یا اینکه خود نیز وارد ماجرای داستان شود. همچنین ممکن است شخصیّت ها از سطح داستانی مربوط به خود بیرون بیایند و وارد جهان مخاطب، نویسنده و راوی شوند. این ت...

مفهوم «مرزشکنیِ روایی» را نخستین بار ژرار ژنت (1972) در این دو وجه لاینفک معرفی کرده است: وجهی مبتنی بر «صورت» پاره‌‌روایت‌‌های مرزشکن و مشخصاً ممیزه‌‌های کلامیِ داستان از فراداستان و فروداستان؛ و وجه دیگر مبتنی بر «کارکرد» دوگانة ‌‌پاره‌‌روایت‌‌های مرزشکن در پرداخت داستان از راه داستان‌‌پریشی. با این‌که سال‌‌ها از معرفیِ مهم‌‌ترین مؤلفه‌‌های مفهوم «مرزشکنی» در دیدگاه‌‌های نوآورانة ‌‌ژنت می‌‌گذرد، ...

نگاه ریخت­شناسانه به آثار ادبی ازشیوه­هایی است که یک الگوی کلی جهت تحلیل آثار ادبی ارائه می‌دهد؛ چرا که ریخت‌شناسی به معنای شناخت شکل و ساختار یک اثر و چگونگی تاثیر آن بر مضمون و محتوا است. درزمینه ریخت­شناسی داستان، افراد بسیاری برای ارائه یک الگوی مناسب تلاش­کرده­اند که از جمله آن‌ها می­توان به کلودبرمون، زبان شناس و روایت­شناس فرانسوی اشاره ­کرد. در این پژوهش، داستان «بازگشت­به­حیفا» از آثار...